الگویی موفق در توانمندسازی زنان آسیب‌دیده در مصر
تقویت مهارت‌ها و توانمندی‌های زنان و ایجاد فرصت‌های شغلی متنوع برای آنان، راهکاری اساسی در مقابله با مشکلات، آسیب‌ها و خشونت‌هاست.
اسماء فتحی
قاهره- در شهر قاهره، بسیاری از زنان به دلیل مشکلات اقتصادی و کمبود گزینه‌های امن، ناگزیر به پذیرش انواع خشونت هستند. این وضعیت در سایه باورهای فرهنگی سنتی، نگرش‌های کلیشه‌ای و برچسب‌زنی به زنانی که در برابر خشونت ایستادگی می‌کنند، تشدید می‌شود.
خوشبختانه برخی نهادها در زمینه توانمندسازی اقتصادی زنان به موفقیت‌های چشمگیری دست یافته‌اند. این نهادها با ایجاد درآمد پایدار برای زنان، به آنها کمک کرده‌اند تا ضمن پذیرش واقعیت‌های موجود، برای تغییر شرایط خود بدون هراس از پیامدهای آن تلاش کنند.
موسسه «خیر مصر برای توسعه» در منطقه الخصوص یکی از این نهادهاست که ارتباط نزدیکی با زنان منطقه برقرار کرده است. ایمان ماهر، مدیر این موسسه می‌گوید: «در منطقه الخصوص، توجه چندانی به توانمندسازی زنان نمی‌شود و اغلب انجمن‌های محلی صرفاً به ارائه کمک‌های معیشتی مانند خوراک و پوشاک می‌پردازند. از این رو، ما بر توسعه مهارت‌های حرفه‌ای تمرکز کردیم تا زنان بتوانند روی پای خود بایستند و به استقلال مالی دست یابند.»
او در توضیح زمینه‌های کاری موسسه می‌گوید: «ما طیف گسترده‌ای از آموزش‌ها را به زنان ارائه کردیم و با راهنمایی درست، اطمینان یافتیم که مسیر توانمندی را به خوبی طی می‌کنند. این آموزش‌ها از ساخت صابون و سایر محصولات گرفته تا هنرهای مختلف خیاطی را شامل می‌شد. البته کار ما به آموزش محدود نشد و با پیگیری مستمر کارآموزان، از یادگیری عمیق مهارت‌ها مطمئن شدیم. علاوه بر این، تلاش کردیم همه ابزارهای مورد نیاز برای ادامه کار را در اختیارشان بگذاریم و با آموزش اصول بازاریابی، شیوه‌های عرضه محصول و تقویت دانش و مهارت‌های لازم، آنها را برای حضور موفق در بازار کار آماده کنیم.»
او در مورد تأثیر این برنامه‌ها بر زندگی زنان می‌گوید: «ما به زنان یاد می‌دهیم چطور نیازهای روزمره خود را با دستان خودشان تأمین کنند. این کار نه تنها به صرفه‌جویی چشمگیر در هزینه‌ها می‌انجامد، بلکه بار مالی خانواده را هم سبک‌تر می‌کند. درست است که این پروژه‌ها به ظاهر کوچک هستند، اما تأثیر عمیقی بر وضعیت اقتصادی زنان گذاشته‌اند. با ایجاد منبع درآمد پایدار، کیفیت زندگی و شرایط معیشتی‌شان به شکل محسوسی بهبود یافته است. وقتی می‌بینیم چطور از توانایی تولید نیازهای خودشان شاد و سرزنده‌اند، حس خوبی پیدا می‌کنیم. یادگیری این مهارت‌ها نه فقط وضعیت مالی‌شان را بهتر کرده، بلکه روحیه و نشاط تازه‌ای به آنها بخشیده است.»
موفقیت کارآموزان پس از فراگیری دانش و مهارت‌های مختلف، به خوبی نشان می‌دهد که آنها توانسته‌اند زندگی خود را متحول کنند. برخی از آنها مغازه‌هایی راه انداخته‌اند و محصولات دست‌سازشان را در آن عرضه می‌کنند. عده‌ای با دوخت لباس‌های مجلسی برای خانواده و مشتریان دیگر، درآمد خوب و پایداری کسب می‌کنند. گروهی هم با یادگیری ساخت چراغ در اندازه‌های گوناگون، به سرعت برای خود منبع درآمد ایجاد کرده‌اند. به جرأت می‌توان گفت این زنان استعداد فوق‌العاده‌ای در یادگیری سریع و سازگاری با شرایط مختلف دارند. مهارت و پیشرفت سریع آنها در کار واقعاً چشمگیر است. جالب اینجاست که بیشتر کارآموزان ما به یک دوره بسنده نکرده‌اند و با اشتیاق فراوان برای یادگیری مهارت‌های بیشتر در زمینه‌های مختلف، در دوره‌های متعدد شرکت می‌کنند.
این موسسه علاوه بر آموزش‌های حرفه‌ای، به زنان آسیب‌دیده نیز خدمات ارائه می‌دهد. ایمان ماهر در این باره می‌گوید: «زنان بسیاری، از جمله بیوه‌ها، زنان مطلقه و قربانیان خشونت به ما مراجعه می‌کنند. ما علاوه بر آموزش حرفه‌های مختلف برای توانمندسازی اقتصادی، برنامه‌های حمایت روانی و کارگاه‌های آموزشی-روانشناختی هم برگزار می‌کنیم. هدف ما این است که این زنان بتوانند بر مشکلاتشان غلبه کنند و با اعتماد به نفس و توانمندی بیشتر، نگاه مثبت‌تری به زندگی پیدا کنند. خوشبختانه می‌بینیم که بسیاری از آنها در مدت کوتاهی از حالت افسردگی و اضطراب خارج می‌شوند و به زندگی روی خوش نشان می‌دهند. این تغییر مثبت را به وضوح در رفتار، حضور اجتماعی و حتی ظاهر آنها می‌توان دید. امید ما این است که به زودی بتوانیم برندی ویژه ایجاد کنیم که معرف توانمندی‌های این زنان باشد و هویت آنها را در قالب یک برند اختصاصی موسسه به نمایش بگذارد.»