تحقیقات ۱۵ سالەی هدایە شمعون زن فلسطینی

سؤالات کوچکی که ممکن است بعداً مرکز زندگی شما را تحت کنترل درآورد، به خصوص وقتی دنبال توضیح منطقی برای آن‌ها هستید و آن را پیدا نمی‌کنید و این همان اتفاقی است که هدایه شمعون از خود پرسید که چرا تفاوت بین زن و مرد وجود دارد.

رفیف اسلیم

 

غزه - سوالات کوچکی که ممکن است بعداً مرکز زندگی شما را تحت کنترل خود درآورد، به خصوص وقتی دنبال توضیح منطقی برای آن‌ها هستید و آن را پیدا نمی‌کنید و این همان اتفاقی است که در مورد هدایە شمعون رخ داد وقتی از خود پرسید که این تبعیض بین زن و مرد چیست؟ آیا زن فلسطینی آن‌طور که رسانه‌ها ارائه می‌دهند ثابت قدم است یا تصویر دیگری مانند قربانی وجود دارد که براساس آداب و رسوم جامعه‌اش اداره می‌شود، بخش بزرگی از زندگی حرفه‌ای خود را به مطالعه‌ی شرایط زنان و تصاویری که می‌تواند در همه‌ی زمینه‌ها نشان دهد، اختصاص می‌دهد.

هدایه شمعون نویسنده، محقق رسانه‌ای به خبرگزاری ما می‌گوید که دوست نداشت زنان را به دلیل زن بودن از تحصیل، کار یا انجام هیچ فعالیتی باز دارد، وی با اشاره به این‌که در مراحل مقدماتی و ثانویه متوجه این تبعیض شد، به کتاب، مجلات و رمان‌های عربی و خارجی متوسل شد تا همزمان بخواند، مقایسه کند و بفهمد که دنیا چگونه زنان را می‌بیند.

هدایه شمعون طی سال‌ها متوجه شد که این حمله علیه ایده‌های عجیب و غریب ارائه شده از سوی زنان صورت می‌گیرد، به‌ویژه زمانی که در سال ۱۹۹۷ تصمیم گرفت در رشته‌ی رسانه تحصیل کند و با  پنج زن به کلاس اول پیوست تا بعدا صدای زنان شود و با انتقادات متعددی روبرو شد از جمله این‌که او بدون هدف در خیابان‌ها پرسه می‌زد، در حالی که تصور نمی‌شد این کار مسائل اکثریت زنانی که سکوت کردە و نمی‌توانند صحبت کنند را روشن می‌کند.

او از عرصه‌ی رسانه‌ای در مجله‌ی الغایده که اولین مجله‌ی تخصصی در زمینه‌ی مسائل زنان است، به حوزه‌ی تحقیقات علمی که زنان را در همه‌ی زمینه‌های اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی هدف قرار می‌دهد، پیوند می‌دهد و واقعیت فلسطین را «اشغال‌گری اسرائیل» و تقسیم و تأثیر آن را بر مسائل خود مرتبط دانست، با اشاره به این‌که در مورد موضوعاتی صحبت کرده است که قبلا هیچ‌کس جرأت صحبت‌کردن در مورد آن‌ها را نداشته است، مانند آزار و اذیت جنسی، دریافت تهدیدهای مختلف از طریق تما‌س‌های تلفنی و مخالفت‌های گسترده، گویی این حوادث کاملاً تخیلی بوده‌اند.

وی افزود که کاملاً متقاعد شده است که حتی اگر جامعه وجود این موضوعات را انکار کند، آشکار‌کردن آن‌ها یک مسئولیت حرفه‌ای و اجتماعی باقی می‌ماند و همین امر باعث شد که او کار خود را با انتقال این تجربیات از طریق مقالات انتقادی و مقالات پژوهشی در کنفرانس‌هایی که واقعیت زنان و صحنه‌ی فلسطین را منعکس می‌کرد ، تکمیل کند. به ویژه این‌که برخی از قربانیان می‌خواستند تجربیات خود را منتقل کنند تا زن دیگری قربانی نشود، با اشاره به اینکه این تحقیقات چشم حقیقت برای درک و تشخیص واقعیت زنان است و شروع به بهبود این واقعیت از طریق آگاهی، آموزش و اصلاح قانون می‌کند.

وی با بیان این‌که یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که در زمینه‌ی آگاهی‌بخشی به آن پرداخته می‌شود، بحث ازدواج زودهنگام است، این سازمان به دنبال برگزاری کارگاه‌های آموزشی در مدارس راهنمایی و متوسطه و سایر کارگاه‌های آموزشی برای والدین برای روشن‌شدن خطرات سلامتی که بعدها زن متحمل می‌شود، هم‌چنین موضوع ارث را با آگاه‌کردن زنان از حقوقشان و تعیین فردی برای دفاع از آن‌ها در دادگاه‌ها در برمی‌گرفت، و این به تغییر واقعیت از طریق شرکت زنان در مراسم همبستگی برای مطالبه‌ی حقوق خود کمک کرد.

هدایه شمعون علاوه بر موضوعات قبلی، با مقالات تحقیقاتی خود به بررسی واقعیت پناهندگی و تأثیر آن بر زنان پناهنده و واقعیت حرفه‌ای زنان رسانه‌ها پرداخته و به واقعیت سیاسی و علت عدم تمایل زنان به مشارکت در عرصه‌های سیاسی پرداخته است. فعالیت‌هایی برای کشف این‌که زنان از برخی مفاهیم سیاسی مانند تفاوت بین وابستگی و مشارکت سیاسی آگاهی کامل ندارند، علاوه بر این که خود احزاب و اتحادیه‌ها نقشه‌ی مشخص و تعیین‌کننده‌ای برای آموزش و مشارکت زنان در برنامه‌های خود ندارند.

علاوه بر این، محدودیت‌های مالی مانع از حضور زنان جوان در احزاب سیاسی می‌شود، بنابراین برای تأمین آینده‌ی خود به تحصیل یا کار روی می‌آورند. آن‌ها با توجه به ضعف اعتقادی به توانایی زنان و نقش آن‌ها در تصمیم‌گیری و همچنین بحث‌های داخلی در حزب که مانع از تصاحب مناصب زنان در آن می‌شود، از مشارکتی که هیچ سودی برای آن‌ها به همراه نخواهد داشت، روی می‌گردانند.

هدایه شمعون موضوع خشونت علیه زنان را از تحقیق خود حذف نکرد و سعی کرد تصویر کلیشه‌ای از زن ثابت قدم فلسطینی را بشکند و علاوه بر تصویر قبلی موجود در جامعه، تصاویر دیگری از جمله تبعیت از مردان و در برخی مواقع به حاشیه رانده شدن  برای دستیابی به عنصر تنوع، با اشاره به اینکه زنان فلسطینی همچنان در حال مبارزه با عادات و ایده‌های منسوخ جامعه‌ی خود هستند.

وی در خصوص تنوع در پوشش مسائل زنان تصریح کرد که رسانه‌های داخلی تنها با ارائه‌‌ی تصاویر جوان، زنان سالخورده را که حامل تجربیات مختلف و اسرار کشور هستند به حاشیه می‌برند و خاطرنشان کرد: «حتی رسانه‌های عربی در گذشته زوایای زنان به هنر، مد، آشپزی و پازل محدود می‌کردند که این امرباعث ایجاد علامت پرسش در مورد نقش زنان در جوامع می‌شود».

هدایه شمعون خاطرنشان کرد: «اخیرا ظهور شبکه‌های اجتماعی، مشکلات جدیدی را در رابطه با امنیت دیجیتال زنان، مانند باج‌گیری جنسی، تحمیل کرده و علاوه بر آزار و اذیت زنان با عبارات طعنه‌آمیز، که نقض حریم خصوصی آنها و توانایی آنها برای تأثیرگذاری بر نسل‌ها است.»