لبنان... راهاندازی اپلیکیشن جمعی برای افزایش آگاهی در مورد حقوق و مسائل زنان
یک سازمان غیردولتی زنان لبنان اپلیکیشن جمعی برای ریشهکن کردن تبعیض علیه زنان و افزایش سطح آگاهی عمومی در خصوص حقوق زنان طراحی کردە است.
سوزان ابوسعید
بیروت- سازمان غیردولتی «با صدای بلندتر» در شهر بیروت لبنان اپلیکیشنی تحت عنوان "Min Her Right" راهاندازی کرده است. هدف از اجرای این اپلیکیشن ، آشناسازی زنان با حقوق قانونی خود و افزایش سطح آگاهی عمومی در خصوص مسائل و چالشهای زنان است. گفتنی است این اپلیکیشن برای آموزش موضوعات مرتبط با حقوق بشر، کنوانسیونهای بینالمللی زنان و قوانین داخلی لبنان درزمینهٔ حقوق زنان نیز مورد استفاده قرار میگیرد.
امروزه فضای دیجیتال و فناوری اطلاعات یکی از ارکان اصلی فعالیت در بسیاری از حوزهها محسوب میشود. با توجه به این موضوع، سازمان «با صدای بلندتر» در لبنان اپلیکیشن ای تحت عنوان "Min Her Right''طراحی و راهاندازی کرده تا بتواند به بهترین شکل ممکن، خدمات خود را در راستای ارتقای سطح آگاهی و دانش زنان در خصوص حقوق قانونیشان ارائه دهد.
خلود خطیب، بنیانگذار سازمان «با صدای بلندتر» و متخصص حقوق بینالملل، درباره اهداف و فعالیتهای این سازمان چنین توضیح میدهد: عنوان کامل این سازمان «سازمان دفاع از برابری و حقوق لبنانیها» است و در حوزه مسائل و حقوق شهروندان لبنانی و غیرلبنانی ساکن لبنان فعالیت میکند. مقوله ادغام اجتماعی بدون توجه به ملیت، قومیت، نژاد و جنسیت یکی از محورهای مهم کاری ما به شمار میآید. این سازمان علاوه بر شهروندان لبنانی، گروههایی مانند فلسطینیها، سوریها و سایر اقلیتهای قومی را نیز تحت پوشش قرار میدهد. تیم کارشناسی ما در حال آمادهسازی و تکمیل است و افراد مختلف از گروههای سنی گوناگون حضور دارند. تقویت اجرایی حقوق بشر و فراهم ساختن شرایط صلح پایدار از اصول پایهای ما محسوب میشود، چرا که صلح تنها به موضوعات جنگی محدود نمیشود و جوامع با بیعدالتی، خشونت و تبعیض نیز درگیرند. بە طور مثال در لبنان بسیاری از قوانین و سیاستها باعث طرد اجتماعی و در نتیجه تشدید رادیکالیسم میشوند.
به گفته خلود خطیب، سه اصل صلح، حقوق بشر و توسعه به صورت تنگاتنگ با یکدیگر مرتبط هستند و هر کدام مبنای دیگری به شمار میآید. بدون رعایت حقوق بشر، نمیتوان توسعه واقعی و پایدار در جوامع ایجاد کرد و بدون تحکیم مبانی حقوق بشری، امکان برقراری صلح به طور کامل وجود ندارد. وی همچنین خاطرنشان کرد که سازمان او با الهام از این اصول، حقوق بشر را به عنوان اولویت نخست فعالیتهای خود قرار داده است. امروزه نهادها و سازمانها نمیتوانند بدون تقویت حقوق بشر، امنیت را حفظ و تحکیم کنند. در این زمینه به نهادهای امنیتی و نظامی اشاره میکند و میگوید: امنیت ملی لبنان نباید صرفاً بُعد نظامی داشته باشد و ابعاد دیگری همچون امنیت اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، غذایی، زیستمحیطی و بهداشتی نیز باید مورد توجه قرار گیرد.
خلود خطیب اظهار داشت: هفته گذشته این سازمان جلسهای با هدف ادغام نهادها و سازمانهای حقوق بشری در ساختار و نظام عملکردی دستگاههای اجرایی و انتظامی برگزار کرد. در این جلسه نمایندگانی از سازمانها و نهادهای مختلف از جمله ارتش، نیروهای امنیتی و انتظامی، وزارت دادگستری، شورای دولتی و نیز برخی اعضای جامعه مدنی و وکلای دادگستری حضور داشتند. وی افزود در این نشست استراتژی و برنامه جدیدی برای تحکیم جایگاه حقوق بشر در نظام امنیت ملی معرفی شد که قرار است امسال به عنوان یک اولویت محوری مورد توجه قرار گیرد. این استراتژی، عدالت منطقهای را به عنوان یک رویکرد و رفتار بنیادین در نظر گرفته است. همچنین اعلام کرد که تفاهمنامه همکاری مشترکی نیز با نیروهای امنیت داخلی لبنان منعقد شده است. خلودخطیب در ادامە اظهاراتش خاطرنشان کرد: این سازمان دفترچهای تحت عنوان «حامی حقوق» به جای عنوان سنتی «نیروهای امنیتی» تهیه کرده است. قوانین و مقررات این دفترچه با همکاری مرکز حقوق بشر و مرکز آموزش نیروهای انتظامی، به گونهای تدوین شدهاند که قواعد رفتاری مندرج در آییننامههای نیروهای امنیت داخلی، منطبق بر استانداردهای حقوق بشری و فارغ از بازداشتها و شکنجههای خودسرانه باشد. این دفترچه قرار است در برنامههای آموزشی نیروهای انتظامی مورد استفاده قرار گیرد. وی اعلام کرد که این دفترچه جایزهای را از بنیاد فردریش نویمان دریافت نموده و در طرح «۳۶۰ درجه» نیز مقام نخست جهانی را کسب کرده است.
خلود خطیب در خصوص اپلیکیشن "Min Her Right''توضیح داد: هنگامی که صحبت از حقوق بشر میشود، ذهنها به سمت جهانی بودن این حقوق به ویژه در حوزه حقوق زنان سوق پیدا میکند. با توجه به این نکته، ایده راهاندازی این اپلیکیشن به ذهن ما رسید. اطلاعرسانی و آگاهسازی همه زنان در خصوص حقوق اساسی آنها برای دفاع از این حقوق، امری حیاتی و ضروری است؛ به ویژه با توجه به افزایش روزافزون آمار خشونت علیه زنان در سراسر جهان. هنگامی که هر زنی از حقوق خود آگاه شود، در مییابد که خشونت سرنوشت اجتنابناپذیری برای او نیست و باید برای پایان دادن به آن تلاش کند. این اپلیکیشن به زنانی که مورد خشونت قرار گرفتهاند، کمک میکند موارد را ثبت و از طریق نهادهایی مانند نیروی انتظامی که با سازمان ما همکاری میکنند، پیگیری و حمایت نمایند.
به گفته خلود خطیب، اپلیکیشن "Min Her Right''در سال ٢٠٢١میلادی در مراسم اهدای جوایز نوآوری و چشمانداز آینده به نام «جایزه ارزشها» که در شهر عمان برگزار شد، موفق به دریافت جایزه گردید. تاکنون بیش از هزار نفر این اپلیکیشن را دانلود کردهاند. این اپلیکیشن قابلیت دسترسی و استفاده همگانی در تمام کشورها را دارد. وی افزود: جالب است بدانید زنان و جوانانی که نسبت به این اپلیکیشن آموزش دیدهاند، آن را در مناطق محل سکونت خود اجرا کردهاند تا همگان نه تنها در لبنان بلکه در سایر نقاط نیز با حقوق زنان آشنا شوند. هرچند حقوق زنان در کشورهای مختلف متفاوت است، اما چالشهای پیش روی آنان امروزه در کشورهایی همچون لبنان، عراق و اردن یکسان میباشد. همین موضوع باعث شده تا این اپلیکیشن در جوامع گوناگون مورد استقبال گستردهای قرار گیرد.
هبە عیتانی، رئیس سازمان «صدای بلندتر» و یکی از اساتید دانشگاهی حوزه منابع انسانی، در این باره میگوید: محور تمرکز فعالیتهای سازمان ما صرفاً حقوق به عنوان یک مقوله نیست، بلکه فرهنگسازی در حوزه حقوق بشر است. زیرا علیرغم وجود فرهنگی حقوق بشری، آگاهی کافی در خصوص اهمیت این حقوق و اشاعه آن وجود ندارد که این امر مانع از تبدیل شدن آن به یک فرهنگ عمیق میشود.
وی افزود: به طور کلی ما بر آگاهسازی افراد از حقوق و وظایفشان تمرکز داریم. علاوه بر توجه به ارتقای حقوق زنان و سطح دانش آنها، حمایتهای زیادی از زنان در حوزههای مختلف به ویژه اقتصادی صورت میگیرد. همچنین ایدهها و پروژههای متعددی برای توانمندسازی زنان داریم تا آنها بتوانند به طور مستقل برای خودشان تصمیمگیری و اقدام کنند.
آمانی حسن ایوب، طراح اپلیکیشن "Min Her Right''و دارنده مدرک کارشناسی ارشد حقوق، در ابتدای سخنان خود، پیش از پرداختن به نقش خود در طراحی این اپلیکیشن ، به چند نکته مهم اشاره میکند که باعث شده تا وی به این جایگاه برسد. وی میگوید: هر شخصی یک نقطه شروع و یک نقطه عطف تعیینکننده در زندگی خود دارد که مسیر او را تغییر میدهد. این اتفاق بدون حمایت کسی که دستت را بگیرد و به تو و گامهای کوچکت اعتماد و اطمینان داشته باشد که رشد خواهند کرد، رخ نمیدهد. وی در ادامە سخنانش میافزاید: برای من، این شخص استاد دکتر خلود خطیب بود و نقطه عطف من، شرکت در اولین کارگاه آموزشی در شهر بقاع درباره خشونت بر اساس جنسیت بود. شرکت در این کارگاه باعث شد حس ترس و ناامیدی را در خودم شکسته و به تواناییها و قابلیتهای خودم اعتماد و اطمینان پیدا کنم.
آمانی حسن ایوب درباره اپلیکیشن "Min Her Right''میگوید: طراحی و اجرای این اپلیکیشن ، اولین تجربه عملی من در این حوزه بود؛ پس از آنکه با کسب اعتماد به نفس و ظرفیتهای لازم، آمادگی لازم برای پیش بردن این تجربه را به دست آوردم. هرچند چالشهای زیادی وجود داشت، به ویژه در حفظ روحیه متن حقوقی و هماهنگسازی آن با ابزارهای بصری؛ به نحوی که شخصیتها با متن همخوانی داشته باشند و هر بخش از اپلیکیشن با آنها سازگار باشد.
ایمان خالد احمد، مسئول رسانههای اجتماعی سازمان «با صدای بلندتر» در این باره میگوید: ما برای سالهای آینده استراتژیهای متعددی داریم، اما برای سال جاری، روی یک متدولوژی و برنامه به منظور نزدیکتر شدن به گروههای هدف سازمان و آشنا کردن زنان با حقوقشان و همچنین تبلیغ بیشتر اپلیکیشن "Min Her Right''کار میکنیم تا بتوانیم به اهدافمان دست یابیم.