اخلاص حمرونی

تونس - خشونت علیه زنان معضلی جهانی است که همه جوامع، از جمله کشورهای عربی را درگیر کرده است. این مشکل در مناطق ناامن و درگیر جنگ شدیدتر است و زنان به دلیل آسیب‌پذیری بیشتر، رنج مضاعفی را متحمل می‌شوند.

ریم الکیلانی می‌گوید: «کمپین ۱۶ روزه مبارزه با خشونت علیه زنان، فرصتی طلایی برای برجسته کردن مشکلات زنان و جلب توجه جهانی به این مسائل است.» این کمپین که هر سال از ۲۵ نوامبر آغاز می‌شود و تا ۱۰ دسامبر (روز جهانی حقوق بشر) ادامه می‌یابد، جنبشی مبارزاتی است که فعالان حقوق زنان آن را راه‌اندازی کرده‌اند و انجمن‌های بین‌المللی زنان همچنان سالانه آن را برگزار می‌کنند.

ریم الکیلانی تأکید می‌کند: «این کمپین اهمیت بسزایی دارد، زیرا برای نهادینه کردن حقوق زنان تلاش می‌کند؛ حقوقی که گرچه در قوانین و قانون‌های اساسی آمده، اما در عمل، به‌ویژه در برخی کشورهای عربی اجرا نمی‌شود.» به گفته او، فعالان حقوق زنان در طول این کمپین از جامعه مدنی می‌خواهند برای پایان دادن به خشونت علیه زنان همراهی کنند. رنگ نارنجی، نماد این کمپین است که نویدبخش آینده‌ای روشن و عاری از خشونت برای زنان و دخترانی است که در شرایط دشوار زندگی می‌کنند و از تبعیض و انواع خشونت رنج می‌برند.

درباره برنامه‌های امسال، ریم الکیلانی می‌گوید: «سازمان‌ها و انجمن‌های حقوق بشری، به‌ویژه گروه‌های فمینیستی در تونس و دیگر کشورها، برای برگزاری تظاهرات و مشارکت در برنامه‌های کمپین آماده می‌شوند. شعار امسال «هیچ بهانه‌ای پذیرفته نیست» است. در دهه‌های اخیر، مشکلات اجتماعی که زندگی و آزادی زنان را تهدید می‌کنند، گسترش یافته‌اند. بنابراین، باید درباره این مسائل گفت‌وگو کنیم و خواستار تصویب و اجرای فوری قوانینی برای کاهش خشونت علیه زنان شویم.»

او می‌افزاید: زنان در بیشتر کشورهای منطقه با خشونت‌های خانوادگی، اجتماعی و دولتی روبرو هستند که امنیت و کرامت انسانی آنها را به خطر می‌اندازد. برای نمونه، در ترکیه، دولت علیه زنان فعال و حقوق‌بشری اعمال خشونت می‌کند و آنها را بازداشت و زندانی می‌کند. همچنین زنان در مناطق جنگی مانند فلسطین، سوریه و یمن با مشکلات متعددی از جمله تبعیض، آوارگی و زندگی در اردوگاه‌هایی با کمترین امکانات روبرو هستند.

وضعیت در عراق نیز نگران‌کننده است؛ جایی که دختران خردسال به ازدواج اجباری وادار می‌شوند. در لیبی و ایران هم شرایط مشابهی حاکم است. در ایران، تحمیل حجاب اجباری و محدودیت در رفت‌وآمد، نقض آشکار حقوق زنان است. نمونه بارز این وضعیت، نسرین ستوده، وکیل و فعال حقوق بشر است که برنده جایزه حقوق بشری شده است. او به ۳۸ سال زندان و ۱۴۸ ضربه شلاق محکوم شد؛ تنها به این دلیل که از زنان معترض به حجاب اجباری و مخالفان سیاسی دفاع کرده بود.

درباره تونس، ریم الکیلانی می‌گوید: وضعیت زنان بسیار نگران‌کننده است. قتل زنان به پدیده‌ای روزمره تبدیل شده و دولت در برابر آن سکوت کرده است. قوانین موجود هم اجرا نمی‌شوند. برای مثال، در استان قیروان، مردی که همسرش را به قتل رسانده، به دلیل صدور حکمی سبک، آزادانه زندگی می‌کند.

ریم الکیلانی تأکید می‌کند: «با توجه به گسترش این پدیده‌های نگران‌کننده، ضروری است که کمپین ۱۶ روزه مبارزه با خشونت علیه زنان، به‌طور ویژه به موضوع قتل، آوارگی و بازداشت زنان بپردازد. باید این مسائل را به‌دقت مطالعه کنیم و توجه همگان را به خطرات آنها جلب کنیم تا هم قوانین به درستی اجرا شوند و هم راه‌های فرار مجرمان از مجازات مسدود شود.»

او که خود رئیس یک انجمن زنان است، از تجربه شخصی‌اش می‌گوید: «من هم مانند بسیاری از زنان، خشونت‌های مختلف، به‌ویژه خشونت روانی را تجربه کرده‌ام. متأسفانه این نوع خشونت به دلیل نبود مدرک، مجازات نمی‌شود. خشونت روانی، اقتصادی و جنسی در همه کشورهای عربی رایج است.»

ریم الکیلانی در پایان تأکید می‌کند: «انجمن‌های حقوق زنان باید برای تصویب قوانین حمایتی جدید بیشتر تلاش کنند. باید در جریان این کمپین، زنان را از حقوقشان آگاه کنیم تا بتوانند در برابر ذهنیت مردسالارانه از خود دفاع کنند. ما زنان آگاه وظیفه داریم برای بهبود وضعیت زنان تلاش کنیم و دولت‌ها را به اجرای قوانین حمایتی وادار کنیم.»