همبستگی فراملیتی؛ راهکارهای حمایت از زنان در مناطق بحران‌زده
نجات الرازی، فعال حقوق بشر، خواستار مشارکت زنان در مذاکرات صلح و در نظر گرفتن آنها در فرآیند انتقالی پس از درگیری شد. او تأکید کرد که صدا و نظرات زنان نباید نادیده گرفته شود، زیرا آنها باید در شکل دادن به آینده کشورها نقش داشته باشند.
حنان حارت
مراکش - زنان، به ویژه در مناطق درگیری و جوامع آسیب‌پذیر، با بالاترین سطوح خشونت، فقر و طرد اجتماعی روبرو هستند. اگرچه خشونت برای همه رنج‌آور است، اما زنان بیشترین آسیب را از جنگ‌ها و خشونت می‌بینند. پیامدهای کوتاه‌مدت و بلندمدت این شرایط، آنها را به سمت آسیب‌پذیری و فقر بیشتر سوق می‌دهد.
زنان در مناطق درگیری با نقض حقوق گسترده‌ای مواجه هستند. رنج آنها مورد توجه تمام فمینیست‌ها، حتی در مناطق امن، است. در این رابطه، خبرگزاری ما با نجات الرازی، فعال حقوق بشر، گفتگویی انجام داده است.
مراکش نیز از بحران‌های جهانی در امان نیست و این بحران‌ها تأثیر شدیدتری بر زنان دارند. به نظر شما چرا زنان در میان آسیب‌پذیرترین گروه‌ها در بحران‌ها هستند؟
زنان به دلیل نگرش مردسالارانه و سنت‌های رایج، با نقض حقوق و تبعیض مواجه می‌شوند و در سراسر جهان خشونت را تجربه می‌کنند. این وضعیت در زمان جنگ وخیم‌تر می‌شود و به اشکال مختلف بروز می‌کند، چه در بحران‌های طبیعی مانند زلزله و چه در جنگ‌ها یا اشغال. زنان در این شرایط بیشترین آسیب را می‌بینند.
جنگ‌ها و درگیری‌های مسلحانه به طور کلی به بشریت و غیرنظامیان آسیب می‌رسانند، اما زنان به دلیل شرایط خاص خود، رنج بیشتری می‌برند. آنها بیشتر در معرض نقض حقوق انسانی، مانند محرومیت از خدمات بهداشتی و عدالت قرار می‌گیرند و به دلیل نبود حمایت کافی، با مشکلات بیشتری روبرو می‌شوند.
در کشورهای جنگ‌زده، زنان اغلب در انزوا و بدون پناهگاه امن زندگی می‌کنند. در این شرایط اضطراری، آنها در معرض جرایمی مانند تجاوز و خشونت‌های جسمی قرار می‌گیرند که بر سلامت باروری و جنسی‌شان تأثیر می‌گذارد. بسیاری از زنان بارداری خود را از دست می‌دهند یا به اجبار از سوی نیروهای اشغالگر یا دشمن باردار می‌شوند. بنابراین، ضروری است که سازوکارهای حمایتی سازمان ملل، که باید بی‌طرف باشند، فعال شوند.
وضعیت زنان در مناطق درگیر جنگ مانند غزه، فلسطین، یمن، سوریه و عراق، جنبه‌های دیگری از آسیب‌پذیری آنها را نشان می‌دهد. این زنان از تحصیل محروم می‌شوند و به دلیل نبود خدمات بهداشتی، مجبور به مهاجرت می‌شوند. همچنین، ازدواج کودکان رواج یافته است، زیرا خانواده‌ها می‌خواهند از هزینه‌های نگهداری دختران خلاص شوند یا درآمدی کسب کنند.
ازدواج کودکان در سنین پایین، جنایتی غیرقابل قبول است، حتی در شرایط صلح و امنیت. علاوه بر این، خشونت جنسی و نقض حریم خصوصی زنان نیز رایج است. بسیاری از زنان در دوره‌های خاص مانند قاعدگی، زایمان و پس از آن، از ابتدایی‌ترین امکانات بهداشتی محروم هستند.
چگونه فمینیست‌ها می‌توانند با جنبش‌های فمینیستی در شمال آفریقا و خاورمیانه ارتباط برقرار کنند، با توجه به اینکه مسئله فمینیسم جهانی و یکپارچه است؟
آسیب‌های ناشی از درگیری‌های مسلحانه بر زنان، در برخی مناطق آفریقا شدیدتر از سایر نقاط جهان است. با این حال، اصل همبستگی انسانی و فمینیستی ایجاب می‌کند که فراتر از مرزهای جغرافیایی بیندیشیم. این اصل ما را موظف می‌کند تا درباره مسئولیت جامعه بین‌المللی در قبال این مسئله سخن بگوییم. جامعه بین‌المللی نه تنها باید از زنان حمایت کند، بلکه باید بر اجرای دقیق تصمیمات مربوط به امنیت و صلح نیز نظارت داشته باشد. این نظارت شامل اطمینان از احترام به این تصمیمات و اجرای کامل آنهاست.
باید بر جامعه جهانی فشار آورد تا سازوکارهای حمایتی را فعال کند. این شامل مذاکراتی است که خواستار حضور و نمایندگی زنان در روند صلح و امنیت است. حقوق زنان باید در طول و پس از جنگ مورد توجه قرار گیرد.
ما باید به اهمیت سازماندهی زنان در شبکه‌های منطقه‌ای و همکاری آنها با سازمان‌های جامعه مدنی توجه کنیم. این همکاری باعث می‌شود صدای زنان در مورد حقوق‌شان، خشونت و تبعیض علیه آنها بهتر شنیده شود. نقض حقوق زنان در مناطق جنگی مسئله‌ای است که تمام فمینیست‌ها، حتی در مناطق امن، باید به آن توجه کنند. وظیفه همه ماست که این موارد نقض حقوق را افشا کرده و از طریق رسانه‌ها به اطلاع عموم برسانیم. همچنین، باید به جامعه بین‌المللی، دولت‌ها و کشورهای مربوطه پیام دهیم تا برای حل جنایات جنگی اقدام کنند و حفاظت و پیشگیری لازم را قبل، حین و پس از جنگ فراهم کنند. این اقدامات جمعی می‌تواند به بهبود وضعیت زنان در مناطق جنگی کمک کرده و از حقوق آنها حمایت کند.
پیام شما به زنان در مناطق درگیری و جنگ چیست؟
پیام من، همبستگی و محکومیت جنگی است که مردم فلسطین، به ویژه زنان را هدف قرار داده و از حقوق اساسی و زندگی امن محروم کرده است.
سکوت در برابر جنایات علیه زنان، ما فمینیست‌ها را موظف می‌کند تا صدای آنها باشیم. ما باید خواستار حمایت از مردم در معرض نابودی، از جمله فلسطینیان، باشیم. حمایت تنها به پایان جنگ محدود نمی‌شود، بلکه شامل تضمین حقوق زنان و مشارکت آنها در مذاکرات صلح است.
من از همه فعالان رسانه‌ای، مدنی و سازمان‌های بین‌المللی می‌خواهم تا نقض حقوق زنان را ثبت و به عنوان جنایت علیه بشریت معرفی کنند. این امر برای محاکمه مسئولان و جلوگیری از نقض قوانین بین‌المللی ضروری است. مسئولیت این امر بر عهده جامعه جهانی، سازمان ملل و جامعه مدنی در سراسر جهان است.