لانه قادری

ارومیه- تجلیل از روز پرستار و بهورز نه تنها قدردانی از زحمات این صنف است، بلکه می‌تواند توجه بیشتری به نیازهای آنان و چالش‌هایی که در مسیر کار با آن مواجه هستند، جلب کند. پرستاران و بهورزان با کمبود نیروی انسانی، فشار کاری بالا و بعضاً حقوق و مزایای ناکافی دست و پنجه نرم می‌کنند. بزرگداشت  روز پرستار و بهورز، به افزایش آگاهی عمومی و همچنین بهبود شرایط کاری این گروه‌های فداکار کمک می‌کند.

پرستاران در ایران با چالش‌های متعددی روبرو هستند که طی سال‌های اخیر باعث افزایش میزان مهاجرت، استعفا و اعتراضات این قشر زحمتکش شده است. این مشکلات از مسائل اقتصادی و حقوقی تا شرایط کاری و مشکلات مدیریتی را شامل می‌شود.

شغل پرستاری طبق ماده ۱۶ قانون سازمان نظام پرستاری مشمول قانون مشاغل سخت و زیان‌آور می‌شود، اما به گفته علی اشرف پناه، عضو شورای عالی نظام پرستاری ایران، این قانون به دلایل مختلف از قبیل کمبود بودجه و کمبود نیرو تا کنون عملی نشده است.

به مناسبت روز پرستار و بهورز در ایران با چند پرستار و بهورز، خبرگزاری ما گفتگو داشته است.

سحر.م پرستار بیمارستان«آذربایجان» در ارومیه است. او در مورد میزان حقوق و مزایای دریافتی متناسب با کار و مسئولیت‌های پرستاران گفت:«متأسفانه حقوق پرستاران در ایران به هیچ‌وجه با حجم کار و مسئولیت‌های سنگینی که داریم تناسب ندارد. در حالی که ما باید شرایط سخت و فشار کاری زیاد را تحمل کنیم، حقوقی که دریافت می‌کنیم کافی نیست و بعضی اوقات با تأخیر پرداخت می‌شود. پرستاری شغلی پرمسئولیت و تخصصی است و لازم است که دستمزد ما به گونه‌ای باشد که انگیزه و انرژی کافی برای ادامه کار داشته باشیم.»

وی در مورد پرستاران قراردادی گفت:« بیشتر پرستاران با قراردادهای موقت و پیمانی کار می‌کنند، که این مسئله باعث نگرانی‌های زیادی درباره امنیت شغلی ما می‌شود. ما در شرایطی به بیماران خدمات ارائه می‌دهیم که حتی از ماندگاری شغلی خود اطمینان کامل نداریم. به جای قراردادهای موقت، پرستاران نیاز به قراردادهای رسمی و بلندمدت دارند که حس امنیت شغلی را فراهم کند و انگیزه ما را برای ادامه فعالیت افزایش دهد. ولی در ایران استخدام رسمی همراه با سهمیه دولتی است و افراد بر اساس شایستگی استخدام نمی شوند.»

در ادامه در مورد تجهیزات و امکانات لازم برای مراقبت از بیماران گفت:«در بسیاری از مراکز درمانی، خصوصاً در مناطق محروم، با کمبود تجهیزات اساسی مواجهیم. نبود تجهیزات مورد نیاز باعث می‌شود که ما نتوانیم خدمات مناسبی ارائه دهیم و بعضاً این مسئله به طور مستقیم بر سلامت بیماران اثر می‌گذارد. کمبود تجهیزات باعث می‌شود که پرستاران زیر فشار مضاعف قرار بگیرند و مسئولیت بیشتری بر دوششان باشد.»

وی در مورد اعتراضات و پیگیری مطالبات پرستاران افزود:«پرستاران به دلیل مشکلاتی مثل کمبود نیروی انسانی، حقوق ناکافی و نبود امنیت شغلی مجبور به اعتراض شده‌اند. این اعتراضات برای جلب توجه مسئولان و بیان نیازها و مشکلات واقعی ما بوده است. هرچند برخی اقدامات مثل افزایش ناچیز حقوق انجام شده، اما بیشتر مشکلات همچنان پابرجاست و نیاز به اصلاحات اساسی و پایدار داریم تا شرایط کاری‌مان بهتر شود.»

روناک.ن بهورز اهل سردشت، که در شهر نلاس کار می کند وبیشتر زنان روستاها به بهداشت آنها می روند. او در مورد حقوق و مزایا می گوید:«متأسفانه، حقوق و مزایای بهورزان با زحمات و مسئولیت‌های ما متناسب نیست. اغلب حقوق‌ها پایین است و به موقع پرداخت نمی‌شود. با توجه به اینکه در مناطق دورافتاده کار می‌کنیم و گاهی باید مسیرهای طولانی را طی کنیم، بهبود حقوق و پرداخت مزایای بیشتر، کمترین انتظاری است که داریم. الان ما در بهداشت نلاس با کمبود امکانات و نیرو مواجه هستیم. بیماران زیادی به ما مراجعه می کنند و در اکثر مواقع تجهیزات کافی برای بیماران وجود ندارد و علاوه بر حقوق و مزایایی کمی که دریافت می کنیم با کمبود امکانات پزشکی در مناطق روستایی روبه رو هستیم. کار در روستاها به دلیل نبود امکانات بهداشتی و خدماتی کافی، بسیار دشوار است. گاهی برای رسیدن به خانه‌های بهداشت، باید مسافت‌های طولانی را در شرایط نامناسب جاده‌ها طی کنیم. علاوه بر این، نبود امکانات و تجهیزات کافی در مراکز بهداشتی باعث می‌شود که نتوانیم خدمات مناسبی ارائه دهیم و این موضوع به سلامت مردم آسیب می‌زند و باعث نارضایتی آن‌ها از خدمات می‌شود.»

وی در مورد کمبود تجهیزات و امکانات در خانه‌های بهداشت سردشت و روستاهای اطراف می گوید:«متأسفانه، بسیاری از خانه‌های بهداشت در روستاهایی آغلان، سیسر، قلته و الان از امکانات و تجهیزات لازم برخوردار نیستند در بعضی روستاهای سردشت مانند هرزنه و اشکان اصلا خانه بهداشت وجود ندارد فقط در بیتوش یک خانه بهداشت وجو دارد که ده روستا از آن خدمات دریافت می کند که امکانات لازم را برای بیماران ندارد. نبود تجهیزات کافی، کار ما را بسیار دشوار می‌کند و باعث می‌شود نتوانیم به‌طور کامل و با کیفیت از بیماران مراقبت کنیم. گاهی حتی داروهای اولیه و ابزارهای ضروری برای درمان وجود ندارد و ما مجبوریم بیماران را به مراکز دورتر ارجاع دهیم که این موضوع برای مردم مشکل‌ساز است.»

مریم.م پرستار بیمارستان مهاباد است و در وقت اضافی برای ارائه خدمات تزریفات به روستاها می رود او در مورد ساعت کاری خودش گفت:« متوسط در آمد ما  با 70 ساعت اضافه کار و کارانه 4 میلیون تومان است. حقوق ما نسبت به ساعت کار زیاد، خیلی کم است و حقوق ما تا سر ماه برای هزینه زندگی، کم می آورد.»

وی در ادامه می افزاید:«حقوق را با تاخیر واریز می کنند و برای استخدامی جدید تا سه یا چهار ماه حقوق واریز نمی کنند. بعضی اوقات تا یک سال کارانه پرستار را پرداخت نمی کنند. ولی پرداخت حقوق پزشکان سرموقع است و قوانین در مورد پرستاران اصلا رعایت نمی شود. گاهی اوقات در پخش چند پرستار مرد شیفت هستند و 20 زن بستری هستند و تا صبح، دوپرستار زن باید برای این بیمارها خدمات ارائه دهیم و اصلا نیرو کافی در بیمارستانها وجود ندارد.»

 

کمبود نیرو و فشار کاری بالا

بسیاری از بیمارستان‌ها و مراکز درمانی ایران با کمبود نیروی پرستاری مواجه هستند. این کمبود نیروی انسانی باعث افزایش فشار کاری بر پرستاران می‌شود و ساعات کاری طولانی و شیفت‌های متوالی را به همراه دارد. این فشار کاری بالا، سلامت جسمی و روانی پرستاران را تهدید می‌کند و باعث افزایش خستگی و فرسودگی شغلی در آنها می‌شود.

حقوق و مزایای ناکافی

یکی از مهم‌ترین دلایل اعتراضات و استعفای پرستاران در ایران، سطح پایین حقوق و مزایا است. در حالی که پرستاران برای انجام وظایف سنگین خود نیاز به انگیزه و حمایت مالی کافی دارند، حقوق و مزایای آنان اغلب به سطح مناسبی نمی‌رسد. تاخیر در پرداخت حقوق و مزایا و عدم شفافیت در نظام پرداخت نیز از دیگر مشکلات این حوزه است که باعث نارضایتی پرستاران شده است.

 

عدم امنیت شغلی و قراردادهای موقت

بسیاری از پرستاران و بهورزها در ایران با قراردادهای موقت و پیمانی مشغول به کار هستند که این موضوع باعث ایجاد نگرانی در مورد امنیت شغلی آنان می‌شود. این نوع قراردادها پرستاران را در معرض استرس و نگرانی از بیکاری و نداشتن پشتوانه اقتصادی قرار می‌دهد و انگیزه‌های آنان را کاهش می‌دهد. پرستاران انتظار دارند که از طریق استخدام‌های رسمی و با ثبات بتوانند امنیت شغلی بیشتری داشته باشند.کمبود امکانات و تجهیزات در مراکز درمانی به ویژه در مناطق محروم و دورافتاده، فشار مضاعفی بر پرستاران وارد می‌کند. نبود تجهیزات و مواد بهداشتی کافی، نه تنها پرستاران را در معرض خطر بیشتری قرار می‌دهد، بلکه کیفیت خدمات درمانی را نیز پایین می‌آورد. پرستاران در این شرایط احساس می‌کنند که نمی‌توانند به بهترین شکل از بیماران مراقبت کنند و این مسئله به نارضایتی آنان دامن می‌زند.

افزایش مهاجرت پرستاران به خارج از کشور

بسیاری از پرستاران ایرانی به دلیل مشکلاتی که در محیط کاری خود با آن مواجه هستند، به دنبال مهاجرت به کشورهای دیگر هستند. کشورهای اروپایی، کانادا و آلمان مقصد اصلی پرستاران ایرانی هستند، چرا که در این کشورها حقوق و مزایای بهتری ارائه می‌شود و شرایط کاری مناسب‌تری برای پرستاران فراهم است. مهاجرت پرستاران از کشور، نه تنها به از دست دادن نیروی انسانی متخصص منجر می‌شود، بلکه فشار کاری را بر باقی پرستاران در داخل کشور افزایش می‌دهد و این چرخه نارضایتی را تشدید می‌کند.

اعتراضات و اعتصابات پرستاری

طی سال‌های اخیر، پرستاران در ایران اعتراضات و اعتصابات متعددی داشته‌اند. خواسته‌های اصلی پرستاران در این اعتراضات شامل افزایش حقوق و مزایا، بهبود شرایط کاری، امنیت شغلی و کاهش فشار کاری است. با این حال، در بسیاری از موارد، این اعتراضات به نتیجه مطلوب نرسیده و پرستاران همچنان با مشکلات و چالش‌های پیشین دست به گریبان هستند. در دوران کرونا پرستاران زیادی در صف مقدم برای مداوای پرستاران بودند و پرستاران زیادی جان خود را از دست دادند. در خیزش انقلابی«ژن،ژیان،ئازادی» پرستاران زیادی به صورت خود جوش وزیر زمینی به مداوای مجروحان می پرداختند و جان معترضان زیادی را نجات دادند. تعهد آنها به حقوق انسانی باعث شد پرستاران زیادی با مشکلات امنیتی مواجه شوند و مهاجرت کنند.