بهاران لهیب

کابل _ وقتی به تاریخ افغانستان یک نگاهی گذار نماییم، متوجه می‌شویم که دولت‌های مستبد و دست‌نشانده در قدم اول جنبش‌های آزادیبخش و جنش رهاییبخش زنان را آماج حمله قرار داده اند. زیرا این جنبش‌ها دشمن درجه یک حاکمیت‌های دیکتاتور به شمار می‌روند.

اختتام‌دهنده‌ی حاکمیت ۴۰ ساله‌ی محمدظاهر شاه پسر کاکایش داوود خان بود که در سال ۱۳۵۲ طی کودتاهی قدرت را از وی غصب نمود و نظام جمهوریت را جایگزین سیستم شاهی در افغانستان کرد.

اوضاع حاکم بر جهان بعد جنگ دوم جهانی روی وضعیت در افغانستان هم تاثیر گذاشت و شاه و اطرافیان آن جهت جلوگیری از اعتراضات توده‌های به جان‌آمده در کشور، اصلاحات ناچیز دموکراتیک را در سیستم پوسیده‌ی شان بوجود آورند. دهه شصت میلادی را در افغانستان می‌توان به عنوان نقطەی اوج مبارزات دموکراتیک و مارکسیستی به حساب آورد. جریان چپ و دموکراتیک این دوران در صدر اهداف‌شان مسئلەی زن و حقوق مساوی زنان و مردان را قرار داده بودند. تا اینکه از دل این مبارزات در ۱۳۵۶ اولین سازمان زنان در افغانستان توسط مینا (۲۷ فبروری ۱۹۵۶- ۴ فبروری ۱۹۸۷) و تعداد دیگر از زنان بنام «جمعیت انقلابی زنان افغانستان» (راوا) تاسیس شد. «راوا» اولین سازمان زنان در افغانستان بود که در مورد جامعەی دموکراتیک، تامین حقوق سیاسی و اجتماعی زنان صحبت ‌کرد و آگاه شدن و مبارزەی خود زنان را راه حل اعلام نمود.

به همین منظور با نادیه عزیزی یکی از همسنگران و همدوره‌های مینا مصاحبه‌ی را انجام دادیم تا بیشتر از زبان وی در مورد مینا و «راوا» بشنویم.

 

«اطرافیان مینا را شعله‌‌ها تشکیل می‌داد»

نادیه عزیزی در مورد تاثیرات جنبش‌های چپ و مترقی در جهان در شکل‌گیری افکار و نظریات مینا چنین می‌گوید: «جنبش‌های آزادیبخش جهان یقینا بر افکار مینا تاثیر گذاشته است. مینای جوان وقتی وارد پوهنتون (دانشگاه) کابل شد، دوران جنب و جوش جنبش‌های مترقی در افغانستان بود. در آن زمان شکست شرم‌آور آمریکا در ویتنام اکثریت جنبش‌های روشنفکری در جهان منجمله افغانستان را مصمم‌تر در مبارزه‌ی ضدامپریالیستی و ضدارتجاعی نموده بود. می‌توان گفت که انقلابیون ویتنامی الگو زنان و جوانان افغان شده بودند. جنبش‌های عدالت‌‌جو و استقلال‌طلب در منطقه مثلا جنبش آزادیبخش خلق فلسطین و نقش زنان در آن هم مایه الهام مینا بود. همچنان مبارزات نیروهای چپ و پیشرو در ایران و به ویژه زنان انقلابی ایران بیشترین تاثیر را بر مینا و سایر همرزمان وی داشته است.»

نادیه در مورد وضعیت سیاسی ـ اجتماعی زمان که مینا مبارزه را آغاز نمود می‌گوید: «چنانچه اشاره شد وقتی مینا وارد پوهنتون (دانشگاه) کابل شد، ما در یک دوران شکوفایی جنبش‌ مترقی و انقلابی در افغانستان بودیم که دانشگاه کابل قلب تپنده‌ی آن بود. اتحادیه‌های محصلان عمدتا توسط «سازمان جوانان مترقی» یا جریان (شعله جاوید) رهبری می‌شد. (باید تذکر داد که «سازمان جوانان مترقی» بزرگ‌ترین جریان چپی در افغانستان بود که طرفدار مارکسیزم ، لینیزم و اندیشه مائوتسه بودند. این سازمان در سال ۱۳۴۴ در کابل تاسیس شد و آنان نشریه‌ی را در سال ۱۳۴۷ به نام «شعله جاوید» به نشر رسانیدند که بعد از نشر این نشریه تمام طرفداران این جریان را به نام شعله‌ای‌ها مشهور شدند.) گروه‌های بنیادگرا که در آن زمان در افغانستان به اخوانی‌ها شهرت داشتند در اتحادیه‌های محصلان تعداد شان بسیار اندک بود. اطرافیان مینا را شعله‌‌ها تشکیل می‌داد. در کنار تاثیر جنبش‌های داخلی و خارجی بر افکار مینا، باید خاطر نشان ساخت که وی ستم و حاکمیت مردسالاری را در جامعه افغانستان به خوبی درک کرده بود و در پی تغییر آن بود. این‌ها همه باعث شد که مینا را وادارد که یکجا با همرزمانش «جمعیت انقلابی زنان افغانستان» (راوا)  را بنیان گذارد.»

یک سال بعد از تاسیس «راوا»، در ۷ ثور(اردیبهشت) ۱۳۵۷ کودتا خونین توسط خلق‌‌ها و پرچم‌ها به همکاری  اتحاد جماهیر شوروی در افغانستان اتفاق افتاد. در یک سالگی کودتا، به رهبری مینا راهپیمایی وسیعی در۹ ثور۱۳۵۹ در کابل توسط محصلان و شاگردان مکاتب علیه دولت دست ‌نشانده‌ی شوروی براه انداخته شد. این راهپیمایی به خشونت کشانیده شد. دو تن از زنان دانشجو به نام‌های ناهید و وجیهه که در صف اول تظاهرات قرار داشتند با شلیک گلوله سربازان به قتل رسیدند.

 

«پیام زن» یگانه نشریه زنانه‌ایست چهره‌های جناینکاران و حامیان آنها و بنیادگرایان جهادی و طالبی را افشا ساخته است

ارگان نشراتی «راوا» «پیام زن» است که اولین شماره‌ی آن با عکس ناهید مزین شده است. «پیام زن» یگانه نشریه زنانه‌ایست که از اولین شماره‌اش تا حال چهره‌های جناینکاران و حامیان داخلی و خارجی خلقی و پرچمی، بنیادگرایان جهادی و طالبی را افشا ساخته است.

چیز که «راوا» و «پیام زن» را متفاوت از سایر سازمان‌ها و نشریات افغانستان می‌سازد، لحن رک و سریع آن است. «راوا» از طریق نشریه خود روشنفکران خاینی که زبان جنایتکاران افغانستان هستند را هم افشا نموده است.

نادیه در قسمتی از سخنان خود اضافه می کند: ««راوا» بعد از کودتاه ۷ ثور پاکستان را به پشت جبهه برای مبارزه تبدیل نمود، در کنار این که افراد و نیروهای دموکرات را در جنگ ضد روسی حمایت کرد، کار آموزش و پرورش دختران و پسران را روی دست گرفت، کارگاه خیاطی و قالین‌بافی را برای زنان ایجاد نمود، برای مهاجرین افغان به خصوص زنان و کودکان کلینیک بنیاد نهاد و زنان را آگاهی داد.»

خاطره می‌گوید: «مبارزه «راوا» با شکست شوروی و دولت دست نشانده‌اش پایان نیافت. اخوانی‌ها با حاکمیت شان در ۸ ثور ۱۳۷۱ تمام افغانستان را در جنگ قدرت‌طلبی به ویرانه تبدیل کردند، ۶۵هزار کابلی را به قتل رساندند، خانه‌ها، موزیم کابل و تمام تاسیسات عامه را چور و چپاول کردند و برمادر هفتاد ساله و کودکان هفت ساله تجاوز کردند.

 

راوا دوران سیاه تاریخ کشور را به جهانیان برملا ساخت

 طالبان برای بار اول  ۵ میزان (مهر) ۱۳۷۵ قدرت را بدست گرفتند. طالبان برادران اصلی اخوانی‌ها هستند، بناء به سلسله جنایات آنان ادامه دادند. از قتل عام مردم بامیان و مزار گرفته تا حجاب اجباری زنان، منع بیرون شدن زنان از خانه بدون محرم، منع کار و تحصیل برای زنان، سوزانیدن زمین و خانه‌های مردم شمالی و هزاران جنایت دیگر دریغ نکردند.»

«راوا» باز هم راسخ‌تر به مبارزه خود ادامه داد، یگانه سازمانی بود که گزارش‌های موثق از جنایات اخوانی‌ها و طالبان را مستند و به نشر می‌رسانید. در دورەی اول حاکمیت طالبان هرروز جمعه احکام شرعی مانند تیرباران، قصاص، قطع دست و پای «مجرمین»‌، در استادیوم ورزشی کابل اجرا می‌شد. گرفتن عکس و ویدیو در آن دوران خود جرم بزرگ محسوب می‌شد، ولی با آن هم «راوا» با داشتن زنان شجاع بیشتر این جنایات را مستند کرد و یک دوران سیاه تاریخ کشور را به جهانیان برملا ساخت.

امرروز «راوا» در افغانستان به نماد شجاعت و نترسی مبدل شده است، هر زنی افغان که ضد بنیادگرایان و جنایتکاران صدا بلند کند، مهر رابطه داشتن با سازمان «راوا» را می‌خورد و این بیانگر آنست که «راوا» مهر خود را به جنبش حق‌طلبی در افغانستان زده است.