زنان در ایران قربانی خشونت هستند،  کە قوانین و فرهنگ مردسالارانە بە این خشونت‌ها دامن زدە است، وضعیت نامناسبی برای زنان بە وجود آوردە است. 

شهلا محمدی

سلیمانیە-در طول چهل سال حکومت جمهوری اسلامی در ایران، هموارە زنان با مشکلات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و تبعیض دست و پنجە نرم کردند، از همان اوایل انقلاب ایران با وضع قوانین زن‌ستیز و تبعیض‌آمیز، باعث کاهش  حضور زنان در اجتماع شدند، هر چند کە از همان اوایل زنان با قوانین زن‌ستیزانە مخالفت کردند، اما مخالفت‌ها با سرکوب شدید مواجە شد و زنان قربانی  این قوانین شدند.  اکنون با گذشت بیش از چهل سال از انقلاب آثار تبعیض علیە زنان در جامعە بیشتر نمایان شدە است، خشونت‌های خانگی، کشتن زنان توسط مردان خانوادە، آمار طلاق، اعتیاد زنان، ازدواج‌های اجباری ، فحشا همگی ناشی از قوانین تبعیض‌گرای ایران است. 

زنان دومین قربانیان خشونت خانگی

خشونت خانگی، رفتار خشونت‌آمیزی است کە توسط یکی از افراد خانوادە از طریق زورگوی، دادوفریاد، تحقیر، فحاشی،  خشونت روانی، جنسی، فیزیکی و گاه قتل انجام می‌شود، جامعەشناسان معتقدند، کە اولین قربانیان خشونت خانگی، کودکان و بعد ازآن زنان هستند، این امر در ایران قابل توجەتر و ملموس‌تر است. 

فرهنگ و قوانین تبعیض‌گرا، از جملە عواملی هستند، کە تاثیر مستقیمی بر خشونت‌ خانگی علیە زنان دارند. قوانین و سنت‌ها در ایران مسائل زنان را بە حاشیە راندە است، زنان را بە حال خود رها کردەاند و حتی در بیشتر موارد از  مردان حمایت میکنند، ناموس‌پرستی، فقر و مشکلات مالی، باعث می شود کە خشونت‌های خانگی روزبە روز افزایش یابد، خانەی زنان بە ناامن‌ترین مکان برای آنان تبدیل شود، باوجود اینکە اطلاع‌رسانی در مورد خشونت‌ خانگی محدود است، اما تحقیقاتی کە در این زمینە انجام شدە است، نمایانگر آن است کە بیش از ٦٠ درصد زنان  ایرانی، حداقل یک بار خشونت را  تجربە کردەاند.  تجاوز در بستر زناشویی یکی از مهم‌ترین خشونت‌های خانگی است، کە در قوانین ایران بە عنوان خشونت شناختە نشدە است و حتی قانون مدنی،  تمکین را، از وظایف زن میداند، پس تجاوز در بستر زناشویی اساسا در ایران تعریف نشدە است و زن ملزم بە رسیدگی بە خواست‌های مرد است. 

قتل زنان بە بهانەی ناموس از طرف بستگان

زن کشی یکی دیگر از خشونتهای است،  کە در ایران رواج دارد، از رایج‌ترین دلایل زن کشی در ایران، کشتن زنان بە بهانەی ناموس است، کە فرهنگ و قانون هردو بە نحوی از آن حمایت میکنند، در قوانین ایران،  زن بە عنوان کالای برای مردان تعریف شدە است، مرد خود را مالک زن میداند، فرهنگ نیز تا حدودی موازی با قانون عمل میکند،  در نتیجە مردان هنگامی کە آبروی خود را در خطر حس کنند، اقدام بە کشتن زنان می‌کنند. 

هر چند کە آماری از کشتن زنان،  بە بهانەی ناموس در دست نیست،  اما اردیبهشت سال ١٣٩٣ خورشیدی،  هادی مصطفایی معاون مبارزە با جرایم جنایی پلیس آگاهی گفتە بود، کە "بیش از ١٨ درصد قتل ها در کشور با انگیزە ناموسی صورت می‌گیرد ".  همچنین گفتە بود،  بیش از ٦١ درصد مقتولان زن توسط بستگان‌شان بە قتل می‌رسند.  همچنین سال سال ١٣٨٨ آماری از اهواز منتشر شد کە از مجموح کل قتل‌های کە در اهواز انجام شدە بود، بیش از ٢٤ درصد قتل ناموسی بودند، کە در آن ١٥ زن توسط بستگانشان بە قتل رسیدند. 

رومینا اشرفی،  دختر ١٣ سالە تالشی یکی دیگر از قربانیان ناموس‌پرستی مردان است، کە از طرف پدرش بە طور فجیعی بە قتل رسید، در بیشتر موارد قتل‌های ناموسی قربانیان، نوجوانانی هستند، کە از طرف خانوادە بە انجام اعمال ناشرعی متهم می‌شوند و بە قتل می‌رسند و یا زنانی هستند، کە در سنین پایین  وادار بە ازدواج اجباری شدەاند، هنگامی کە خواهان طلاق شوند، از طرف شوهر بە خیانت متهم و بە قتل می‌رسند، فاطمە زن ١٩ سالەی آبادانی کە از طرف شوهر ٢٣ سالەاش بە قتل رسید، نمونەای از قربانیان اینگونە ازدواج‌هاست. 

آمار طلاق و وضعیت زنان مطلقە در ایران

طلاق،  یکی از معضلات اجتماعی است،  کە اکثر جوامع با آن گریبانگیرند، طلاق،  در واژە بە معنای رها کردن است، یعنی زن و مرد هنگامی کە در زندگی زناشویی با مشکلاتی مواجە شوند، کە توانای حل این مشکلات را نداشتە باشند، میتوانند از همدیگر جدا شوند،  ولی قوانین ایران انحلال ازدواج را حق مرد دانستەاند و تنها در موارد محدودی زن میتواند خواهان طلاق یا جدای شود، از طرفی مشکلات مالی زنان، دستمزد اندک زنان نسبت بە مردان، نداشتن حق حضانت فرزندان و ... از دیگر مشکلاتی است کە زنان ایرانی هنگام طلاق با آن مواجهە می‌شوند.  با این حال آمار طلاق،  روز بە روز در حال افزایش است و نرخ ازدواج کاهش می‌یابد.

سازمان ثبت احوال ایران اعلام کرد کە در سال ١٣٩٨ خورشیدی بە ازای هر هزار ازدواج ٣١٨ طلاق ثبت شدە است، «حسن موسوی چلک»، رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران این شرایط را وضعیت قرمز نامیدە است.  ثبت چنین آمار بالای در حالی است کە زنان بە اصطلاح مطلقە و با مشکلات اجتماعی و اقتصادی مواجە می‌شوند و قوانین ایران نیز از آنان حمایت نمیکنند، نگاه تحقیرآمیز جامعە بە زنان مطلقە، نداشتن شانس دوبارەی ازدواج، رهن ندادن خانە بە زنان مجرد، نداشتن شغل مناسب، از جملە مشکلاتی است، کە زنان بعد از جدایی با آن مواجە می‌شوند.