لارا گوهری

مهاباد- در اعتراضات اخیر در پی فراخوان‌های احزاب بازاریان در بیشتر شهرها  هم‌صدا باهم مغازه‌ها را تعطیل می‌کردند. اعتصابات کوردستان سیستم سیاسی و اقتصادی در ایران را مختل کرده است و رژیم از این نافرمانی وحشت دارد. بازاریان که معمولاً طبقەی متوسط هستند هر روز به‌صورت سازمان‌یافته مغازه‌ها را تعطیل می‌کردند و در اعتراضات نقش اصلی را داشتند. هم‌صدایی بازاریان نقطەی قوت این خیزش بود که نشانەی آگاهی سیاسی بازاریان است و آن‌ها حاضرند از کار خود در این گرانی دست بکشند تا خواب را از چشم دیکتاتورها بربایند. بستن بازار سابقه‌ای طولانی دارد، نخست مردم در اعتراض به اعدام‌ها در کوردستان اعتصاب می‌کردند و به‌مرور به یک عرف سیاسی تبدیل شد.

 

دولت ایران بسیاری از مغازه‌های مهاباد را به دلیل پیوستن به اعتصابات پلمپ کرده‌ است

تعدادی از مغازه‌های مهاباد پس از پیوستن به اعتصابات سرتاسری در تاریخ چهارده ‌تا شانزده آذر، توسط نهادهای امنیتی پلمپ شدند. روز بعد کسبه پلمپ بازارچه‌ها و تعدادی از مغازه را شکستند اما بعضی از این مغازەها در مرکز شهر پلمپ باقی ماندند.

این مغازه‌ها که اکثراً در خیابان شاپور قرار دارند و بیشتر آن‌ها طلافروشی‌ هستند به ادارەی اطلاعات احضار شده بودند و از آن‌ها تعهد گرفتند در صورتی پلمپ مغازه‌ها برداشته می‌شود که در اعتصابات آینده مغازه‌داران بازار را تعطیل نکنند. تعدادی از بازاریان به‌صورت تلفنی احضار شدند ولی آن‌ها از رفتن خودداری کرده بودند وبه همین خاطر حساب‌های بانکی آن‌ها را مسدود کرده‌اند. این مغازه‌ها به مدت ده روز پلمپ بودند و یکی از این مغازه‌داران به دلیل انتشار عکس پلمپ و اخبار مربوط به اعتصاب بازاریان بازداشت‌شده است. کسبه و بازاریان با پرداخت جریمه‌های سنگین شصت‌ تا صد میلیون تومانی روبه‌رو شده‌اند.

ما با چند کسبه در شهر مهاباد در مورد وضعیت بازار و پلمپ مغازه‌ها مصاحبە انجام دادیم. خریدوفروش در بازار به حالت راکد درآمده است و نهادهای امنیتی از روش‌های متعدد برای فشار به بازاریان استفاده می‌کنند تا از اعتصابات حمایت نکنند.

 

«مردم خریدهای خود را فروشگاه‌های زنجیره‌ای متعلق بە سپاە کاهش دادەاند»

ح.ب یکی از کسبەی معترض در بازار مهاباد است او می‌گوید: «قبلاً با چک و اعتبارمان از بازارهای تهران خرید می‌کردیم اما مدتی است در بین بازاریان تهران و سایر شهرها شایعه شده است که بازاریان مهاباد ورشکست شده‌اند و نمی‌توانند چک‌های خود را پاس کنند و این باعث شده است مثل گذشته با تهران و تبریز معامله‌ای نداشته باشیم. از سایر شهرهای کوردستان به‌خصوص بانه خرید کرده‌ایم اما اوضاع بازار تقریباً زیاد خوب نیست و فروشنده‌ها هم خرید نمی‌کنند».

در ادامه در مورد خریدهای مردم می‌افزاید: «مردم از خرید کالاهای غیرضروری اجتناب می‌کنند و بیشترین تقاضا مربوط به خوراک است. مردم مهاباد از فروشگاه‌های زنجیره‌ای کوروش و رفاه که متعلق به سپاه هستند خریدهای خود را کاهش داده‌اند. اکثر مردم پول‌های خود را از بانک خارج کرده‌اند و پس‌اندازهای خود را به طلا و دلار تبدیل کرده‌اند هرچند که در این چند روز تعداد قابل‌توجهی از طلافروشی‌ها بسته بودند».

 

«مردم با کمبود نقدینگی روبه‌رو هستند»

ا.ن در مورد کمبود پول نقد می‌گوید: «در مهاباد مردم با کمبود نقدینگی روبه‌رو هستند. بانک‌های این شهر تقریباً سه ماه است هیچ پول نقدی ندارند و خودپردازها نیز پولی به مردم پرداخت نمی‌کنند؛ وقتی به بانک هم مراجعه می‌کنیم پول خیلی کمی به ما می‌دهند».

ب.ن در مورد ذخیره مواد غذایی می‌گوید: «چون اعتراضات خیلی فراگیر بود ایران به حالت جنگی درآمده است و دولت از تأمین خیلی از نیازهای اساسی مردم ناتوان است به همین دلیل ما آرد، روغن، برنج، بنزین و نقت ذخیره کرده‌ایم تا درصورتی‌که شرایط بحرانی‌تر شد و بازار با کمبود مواد غذای روبه‌رو شد در انبار این ذخیره‌ها را داشته باشیم. مردم از ترس اینکه پول‌ آن‌ها در بانک‌ها بلوکه شود بیشتر پول‌ها را با طلا و دلار یا پول کشورهای عربی معاوضه کرده‌اند و بازار فروش زمین و خانه هم زیاد گرم نیست و کسی حاضر به خرید املاک نیست».