پانوراما از برجستهترین رویدادهای مربوط به زنان در خاورمیانه برای سال ٢٠٢٢ (١) سال ٢٠٢٢ ... تلاش زنان به واقعیت تبدیل شد
در طول یک سال، زنان در تعدادی از کشورهای خاورمیانه دستاوردهای زیادی را به دست آوردهاند که برخی از آنها علیرغم چالشهای مختلفی که با آن مواجه شدهاند، بی سابقه بوده است.
غدیر عباس
مرکز خبر- زنان در رنسانس جوامع باستانی و مدرن نقش محوری داشتند و از طریق این نقش توانایی خود را در ایجاد تغییرات مثبت به اثبات رساندند و حضور چشمگیر آنان در ابعاد مختلف زندگی و مشارکت آنان عنصر اصلی پیشرفت جامعه بود.
سال ٢٠٢٢ علاوه بر کنفرانسهای بینالمللی و محلی که توسط زنان برگزار شد و در همهی کشورهای جهان طنینانداز شد، شاهد حوادث و بلایای طبیعی و انسانی بسیاری از جمله ترور و بازداشت بود و برجستهترین رویداد قیام ایرانیان بود که با رهبری زنان آغاز شد و علیرغم همەی خشونتهایی کە با آن روبهرو هستند همچنان ادامه دارد.
قیام زنان ایران ادامه دارد
بارزترین رخداد در سال ٢٠٢٢ شعلهور شدن جرقهی خیزش انقلابی در ایران بود که قتل حکومتی ژینا امینی «مهسا امینی» در ٢۵ شهریورماه که توسط پلیس اخلاق دستگیر شد، نقطه عطفی در زندگی زنان ایرانی شد و به سرعت تبدیل به موضوعی برای افکار عمومی شد، که مردم در تظاهرات و اعتراضات خونین، اعتصاب سراسری و کاری که حوزهی آن روزبهروز در حال گسترش است، مشارکت دارند.
زنان رکن اصلی خیزش را تشکیل دادند و اعتراض بە مشکلات اقتصادی و فساد در سیستم حکمرانی جمهوری اسلامی که باعث افزایش تظاهرات در ماههای گذشته شد، اعتراضات فعلی را از اعترضات پیشین در ایران متمایز کرد. شرکت اقشار مختلف جامعه در این خیزش اعم از روشنفکران و ورزشکاران و وکلا و دانشجویان با اعتراضات پیشین تفاوت زیادی دارد. این اعتراضات حول محور مسائل زنان که سرچشمهی همهی مسائل اجتماعی است و نقض حقوق مردم از هر اتنیک و بخش از جامعە بود.
زنان کورد و ایرانی در تجمعات اعتراضی، روسریهای خود را تکان دادە یا آنها را آتش انداختند، علاوه بر این برخی از آنها موهای خود را کوتاه کردند تا اعتراضی به حجاب اجباری داشته باشند که در نتیجهی آن تعداد زیادی جان خود را از دست دادند.
زنان با سردادن شعار «ژن ژیان آزادی، زن زندگی آزادی» خواستار حقوق انسانی، تغییر سیاسی و آزادی خود و جلب توجه جهانیان شدند و جامعهی جهانی و بینالمللی نسبت به موج اخیر اعتراضات نسبت به واکنش ضعیف گذشته به شکلی جدید واکنش نشان داد.
علیرغم تلاشهای رژیم ایران برای سرکوب انقلاب، اعتراضات به سرعت گسترش یافت و تمام نقاط کشور را فرا گرفت و تبدیل به مهمترین رویدادی شد که ایران در بیش از چهار دههی گذشته شاهد آن بوده و بە نقطه عطفی در آیندهی این کشور تبدیل شد. رژیم ایران با سرکوب، خشونت و استفاده از گلولههای جنگی و گاز اشکآور برای متفرق کردن معترضان و یا دستگیری دانشجویان و حتی دانشآموزان مدرسه با ایران اعتراضات برخورد کرد و پس از آن سرکوب خشونتآمیز معترضان به روش معمول برای سرکوب تبدیل شد. سران رژیم برای جلوگیری از انتشار ویدیوها و عکسهای تظاهرات در رسانههای اجتماعی و همچنین محدود کردن فراخوانها برای پیوستن به تظاهرات، اینترنت با اختلال و یا قطعی مواجە میشد بسیاری از اپلیکیشنها مانند واتسآپ و اینستاگرام که یک پلتفرم حیاتی برای فعالان فمینیست هستند، نیز ممنوع شدهاند.
بر اساس آمار سازمان حقوق بشر ایران، هزاران نفر از شرکت کنندگان و حامیان اعتراضات بازداشت شدهاند که شامل ٣٨ روزنامه نگار، صدها دانشجو، حقوقدانان و بیش از ۵٨٠ فعال مدنی از جمله فعالان صنفی معلمان و کارگری میشود.
با توجه به اعتراضات در حال وقوع در ایران، در روز ۲۴ مهرماه، آتشسوزی در زندان اوین در تهران، به کشته شدن ۸ زندانی و زخمی شدن بیش از ۶۱ نفر دیگر منجر شد.
کنفرانسهای فمینیستی بر ضرورت مبارزهی مشترک تأکید کردند
در روزهای ۵ تا ۶ نوامبر، انجمن «زنان آینده خود را میسازند» دومین کنفرانس بینالمللی زنان را با شعار «انقلاب ما: آزادی زندگی» با شرکت بیش از ۶٠٠ زن از ۴١ کشور در شهر برلین پایتخت آلمان که بر ضرورت مبارزهی مشترک بر پایهی انقلاب زنان تأکید کرد و از راهاندازی انجمن «ژن ژیان آزادی: زنان آزادی خود را میسازند» خبر داد.
کشور تونس میزبان سومین کنفرانس بینالمللی زنان پایه با حضور ٣٠٠ زن از ۵٠ کشور عربی، آفریقایی و اروپایی با شعار «همبستگی... همبستگی با زنان» از ۴ تا ١٠ سپتامبر بود که با هدف یکسانسازی و اتحاد صدای زنان و گرد هم آوردن مسائل آنها در یک میز، برگزار شد و در آییننامههای مختلفی که در پایان همایش صادر شد، تأکید شد که مشکلات زنان یکسان و مشابه است و عمدتاً بر خشونت جنسی، اقتصادی، اجتماعی و خانوادگی علیه آنها متمرکز است و هماهنگ کنندگان از تمام قارهها بر لزوم ادامهی کار مستمر، نه تنها در مناسبات بلکه برای پیشبرد واقعیت کارگران زن که بیشترین آسیبها را از جنگها و بحرانها متأثر شدهاند، توافق کردند و در طول کنفرانس تقاضای زیادی برای پذیرش خواستههای خلق کورد وجود داشت که شامل نیاز به شناسایی و حمایت و حفاظت از انقلاب روژآوا به عنوان یک انقلاب آزاد زنان بود، زیرا تجربهی آنها به زنان قدرت زیادی برای مقاومت میدهد و هماهنگ کنندگان تأکید کردند که قرن حاضر به قرن مبارزهی زنان برای آزادی و برابری کامل جنسیتی تبدیل خواهد شد.
ائتلاف ندی با شعار «پایان دادن به خشونت و تجاوز، از انقلاب زنان حمایت کنیم» دومین سمپوزیوم دیجیتال منطقهای را در ٣٠ نوامبر که مصادف با روز بزرگداشت همهی قربانیان جنگ شیمیایی است، برگزار کرد. شرکت کنندگان بر لزوم مشارکت سیاسی زنان و برداشتن گامهای مشخص برای ترغیب جامعهی منطقهای و بینالمللی برای مقابله با حملات ترکیه و ایران که مناطق شمال و شرق سوریه و اقلیم کوردستان را با استفاده از سلاحهای سنگین و شیمیایی هدف قرار میدهند، تأکید کردند.
« به سوی همزیستی و شهروندی برابر» کنفرانس گفتگوی لبنان و ملت کورد که برای اولینبار در بیروت، پایتخت لبنان در ٢٩ ماه مه به منظور بحث در مورد اهمیت فعال کردن منطق و روش گفتوگو بین خلقها، برگزار شد و برای روشن کردن مسئلهی خلق کورد و واقعیت رنج مردم کورد که با آزار و اذیت و نژادپرستی روبهرو هستند و بر اهمیت تداوم فرهنگ پذیرش و به رسمیت شناختن هویتهای ملی تأکید کردند و شرکت کنندگان بر نقش زنان کورد در شمال و شرق سوریه که الگویی جدی برای برابری جنسیتی هستند، تأکید کرد.
کنفرانس گفتوگوی ملت کورد و عرب که در ٢٢ ژانویه در عمان، پایتخت اردن برگزار شد، بر لزوم ترسیم نقشهای برای آیندهای بهتر بین دو ملت و این واقعیت که این اتحادیه تنها از طریق ایجاد پلهای گفتوگوی محکم و راهبردی حاصل خواهد شد، تاکید کرد. در این کنفرانس بر سه محور متمرکز شد: اولی به تاریخ روابط کوردها و اعراب، دومی به نقش زنان در دموکراتیزه کردن جامعه و محور سوم به نقشهی راه برای اقدام مشترک و چگونگی ترسیم آیندهی بهتر برای دو ملت تمرکز داشت.
تونس میزبان نشست بینالمللی مطبوعات در ماه مارس بود که در آن شرایط خبرنگاران زن و نحوهی مشارکت زنان روزنامهنگار در مبارزه با کلیشهها و خشونت علیه زنان مورد بحث قرار گرفت، زیرا حضور آنها در بخش مطبوعات ۶٠ درصد و حضور آنها در پستهای رهبری بسیار کم و به ندرت است.
در هشتمین سالگرد نسلکشی ایزدیها در شنگال به دست مزدوران داعش، کنفرانس بینالمللی زنان عراق در ٣٠ ژوئیه با شعار «با ارادهی آزاد زنان، نسلکشی در شنگال را به چالش میکشیم» که بر لزوم به رسمیت شناختن قتلعام ایزدیان توسط داعش در شنگال در سال ٢٠١۴ به عنوان یک نسلکشی تاکید کرد.
جنبش آزادی زنان ایزدی به منظور معرفی زنان ایزدی و سطح سازماندهی آنها از نظر حفاظت از خود، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی پس از ٧۴مین فرمان نسلکشی، اولین نشست مشورتی زنان عرب و ایزدی را در ٢٩ ژانویه در شنگال با شعار «اتحاد و مبارزه تضمین کنندهی حمایت از زنان خواهد بود» برگزار کرد.
زنان جوان شنگال نیز اولین همایش خود را با شعار «در راه زیلان و بریوان؛ سازماندهی، شکست خیانت و تضمین آزادی شنگال» در ٣٠ ژوئن در شنگال اقلیم کوردستان برگزار کردند و طی آن تأکید کردند که تشکل زنان یک ضرورت مبرم است. و اکنون بیش از هر زمان دیگری مورد نیاز است.
با شعار «از گفتار تا عمل: دستیابی به برابری همهجانبه» ، اولین مجمع عربی برای برابری در ٢٩ ماه مه در پایتخت اردن، عمان، به همت کمیسیون اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل متحد برای غرب آسیا (ESCWA) و با همکاری گروه «اسکوا» برای جوامع صلحآمیز، عادلانه و فراگیر برگزار شد که با راهاندازی دو طرح برای کاهش نابرابریهای جنسیتی و ایجاد فرصتهای شغلی برای جوانان، زنان و افراد با نیازهای ویژه در بخشهای مختلف به پایان رسید.
در هجدهم ماه مه، گردهمایی زنان حزب دموکراتیک خلقها(PYD) کنفرانس منطقهای زنان را در شهر آمد در باکور کوردستان برگزار کرد که طی آن کنفرانس افزایش جنایات قتل و خشونت علیه زنان و فشارها بر حزب دموکراتیک خلقها را ارزیابی کرد و شرکت کنندگان تأیید کردند که سازمان خود را در برابر انواع حملات گسترش خواهند داد، آنها تأکید کردند که «ما متوقف نخواهیم شد، موفق خواهیم شد و پیروزی از آن ما خواهد بود».
با توجه به جشن روز جهانی صلح، انجمن مادران ربوده شده در یمن، در ٢۴ سپتامبر، سمپوزیومی را با عنوان « زنانی که صلح، واقعیت و جاهطلبی میسازند» برگزار کرد که نقش زنان در ایجاد صلح در زمان جنگ و نقش سازمانهای جامعهی مدنی در ایجاد صلح تأکید کرد.
کودکهمسری یکی از عوامل خودکشی یا کشتار زنان و تشدید مشکلات خانوادگی در اقلیم کوردستان و عراق است که به منظور کاهش و رفع این جنایات، کنفرانس ملی با مشارکت صندوق همکاری سازمان ملل متحد در روزهای١١ و ١٢ ژوئن برگزار شد.
مجمع زنان خلاق عرب که به مدت سه روز از ١٢ تا ١۴ماه مه به میزبانی تونس برگزار شد، در بیستوچهارمین نشست خود به موضوع «تثلیث ممنوع در خلاقیت زنان عرب» پرداخت. این مجمع با حضور زنان خلاق از مصر، سوریه، مراکش، عربستان سعودی، اردن، لبنان، لیبی و تونس گروهی از تابوهایی را که زنان را محدود میکند و آنها را تابع سنتها و آداب و رسوم منسوخ میکند، شکست و موضوعاتی را که ذهن خلاقان زن عرب را به خود مشغول کرده است روشن میکند.
در ٢٧ سپتامبر، مراکش میزبان یک مجمع پارلمانی بود که واقعیت و چشمانداز حضور زنان در پارلمانها را روشن کرد. شرکت کنندگان تأکید کردند که اصلاحات قانون اساسی و قانونگذاری انجام شده توسط مراکش نقاط اصلی هستند که در قوانین حساس به جنسیت باید مورد حمایت و گسترش قرار گیرند.
اعتصاب فرامرزی زنان
افزایش قتل علیه زنان موجی از خشم را در میان فعالان، مدافعان حقوق بشر و فمینیستها در شمال آفریقا و خاورمیانه برانگیخته است و فمینیستها اعلام کردند که برای محکوم کردن قتلهای پی در پی علیه زنان اعتصاب عمومی زنان را راهاندازی خواهند کرد.
فعالان و جنبشهای عرب فمینیست و حقوق بشر خواستار شرکت در اعتصاب عمومی زنان تحت عنوان «همبستگی عبور از مرزها» شدند که در روزهای ششم و هفتم ژوئیه سازماندهی شد. مراکش، الجزایر، اردن، تونس، فلسطین و لبنان از طریق راهاندازی کمپینها و انجمنهای زنان، فعالان و مدافعان حقوق بشر و سازماندهی توقفهای اعتراضی در این اعتصاب شرکت کردند.
به احترام بیش از هزار کارگر زن که در نتیجهی سقوط سقف یک کارخانهی نساجی در بنگلادش در همان روز در سال ٢٠١٣ به نام قتلعام دردناک رانا پلازا معروف بود، جان خود را از دست دادند، در ٢۴ آوریل جنبش هماهنگی راهپیمایی جهانی زنان در شمال آفریقا و خاورمیانه اعتراضی الکترونیکی برای هشت نمایندهی هماهنگ کننده، برای مبارزه با انواع ظلم و ستم علیه زنان ترتیب دادند.
ابتکاراتی برای توانمندسازی و حمایت از زنان
در طول این سال، ابتکارات بسیاری برای حمایت و توانمندسازی زنان و ارتقای جایگاه آنها در جامعه راه اندازی شد. در ۴ ژوئن، فمینیستها و فعالان حقوق بشر از خاورمیانه و شمال آفریقا طرح «اسم برای آزادی اوجالان» را راه اندازی کردند. هدف این ابتکار آزادی رهبر خلق کورد عبدالله اوجالان، معرفی ایده و فلسفهی او و همچنین معرفی مبارزات خستگی ناپذیر او برای حمایت از مردم تحت ستم و حمایت از حق تعیین سرنوشت مردم بود.
در ١٠ اکتبر، ٢٣ زن مراکشی، از جمله هنرمندان، نویسندگان، تهیه کنندگان فیلم، فعالان مدنی، فعالان سیاسی و روزنامهنگاران، یک کمپین همبستگی را در حمایت از قیام در حال انجام ایران با شعار «به خاطر نیمی از جامعه موهایمان را کوتاه میکنیم» راهاندازی کردند و ویدیوهایی از خود در حالی که موهای خود را کوتاه میکنند منتشر کردند.
مراکش پیشنویس فرمان شماره ٢.٢٢.١٩۴ را برای ایجاد کمیسیون ملی برابری جنسیتی و توانمندسازی زنان تصویب کرد.این پروژه شرایط عینی لازم را برای برابری جنسیتی و توانمندسازی زنان در همهی زمینهها فراهم میکند.
در ماه آوریل، انجمن زنان و کودکان نور طرحی را در سطح مجلس ملی خلق (اولین اتاق پارلمان الجزایر) برای بررسی مادهی ۶۶ قانون خانوادهی این کشور ارائه کرد. آنچه باعث میشود یک زن مطلقه در الجزایر با دو گزینهی تلخ روبرو شود: اولی مربوط به احتمال از دست دادن یک پسر، محروم کردن او از زندگی خانوادگی جدید، یا انحراف، یا اینکه او با گزینههای غیرقانونی برای ازدواج غیرقانونی روبرو است.
در ماه ژوئن، کمیسیون ملی حقوق بشر، که شامل کمیتهی ضد شکنجه در لبنان است، دو کتاب به نامهای راهنمای مرجع و راهنمای رسیدگی به شکایات را منتشر کرد که هدف آن تضمین حقوق زنان و محافظت از آنها در برابر خشونت و اهمیت تلاشهای هماهنگ برای ترویج و حمایت از حقوق بشر است.
فدراسیون اتحادیهی حقوق زنان در مراکش روی پروژهی «جوانان باراکا علیه خشونت» (به اندازهی کافی... جوانان علیه خشونت) کار میکند که هدف آن مبارزه با خشونت علیه زنان است.
شماری از فعالان یمنی در شهر تعز از اول فوریه کمپینی را با عنوان «گذرنامهی من بدون قیمومیت» راهاندازی کردند تا خواستار لغو تبعیض علیه زنان و حاکمیت قانون شوند که تضمین کننده صدور سند سفر بدون هیچ مانعی مربوط به رضایت ولی برای زنان است.
در ماه آوریل، انجمن مادران زندانیان در یمن کمپینی را برای یادآوری تراژدی مردان و زنان ربوده شده در زندانهای مختلف یمن راهاندازی کرد که هدف آن اعلام ١٨ آوریل به عنوان روز ملی و رسمی برای پایان دادن به رنج ربوده شدگان و اعداهی حیثیت آنها است.
در اول فوریه، مرکز «امان» پس از وقفهای نزدیک به یک سال و نیم، از سرگیری کار و فعالیت خود مبنی بر پناه دادن به زنان قربانی خشونت و پاسخگویی به نیازهای آنها است، خبر داد.
در ماه آوریل، مرکز تحقیقات، مطالعات، اسناد و رسانه در مورد زنان ( کریدیف) طرح «سفیران برابری» را با هدف دستیابی به برابری کامل جنسیتی راهاندازی کرد. در ماه ژوئن، این مرکز همچنین طرح «ما همه انسان هستیم» را راه اندازی کرد ک هدف آن مبارزه با خشونت علیه زنان مهاجر و افرادی که در موقعیتهای آسیبپذیر قرار دارند، مبارزه با خشونت مبتنی بر جنسیت و آموزش زنان مهاجر در مورد حقوق قانونی، سلامت باروری و جنسی و زندگی در صلح است.
در آغاز فوریه، مرکز تحقیقات و مطالعات خانهی عرب در مصر کمپین «دنیایی از رنگها» را راهاندازی کرد که به توانمندسازی زنان در پرتو تغییرات آبوهوایی و بهبود شرایط آنها که تحت تأثیر منفی آن است، میپردازد.
در ماه مه، ابتکار سند برای حمایت قانونی از زنان در مصر کمپین «هس» را راهاندازی کرد که تعدادی از داستانهای قربانیانی را که از سوءاستفادهی جنسی در خانواده رنج میبرند، را فاش کرد و این پدیدهی نادیده گرفته شدهی اجتماعی را روشن کرد.
اتحادیهی زنان عرب در مصر پروژهی «توانمندسازی زنان برای دستیابی به حقوق بشر خود» را اجرا میکند که هدف آن توانمندسازی زنان و دختران برای استفاده از حقوق اولیهی خود و مبارزه با همهی اشکال تبعیض در یک برنامهی کاری مقدماتی یک ساله است.
در ماه مه، دولت مصر پیشنویس قانونی را تصویب کرد که ازدواج دختران زیر سن قانونی را جرمانگاری میکند و مرتکب را با حبس و جریمهی نقدی مجازات میکند تا مجازات این جنایت را افزایش دهد و برای جلوگیری از گسترش آن فشار وارد آورد.
در اواخر نوامبر، یک گروه فمینیست پیشنویسی دربارهی صلح در یمن به نام «نقشهی راه فمینیستی برای صلح: چارچوب راهنما برای روند صلح در یمن» تهیه کرد و قرار است در سپتامبر ٢٠٢٣ منتشر شود.
روزهای جهانی... ثمرهی مبارزهی میلیونها زن
روز جهانی زن به عنوان نتیجهی تلاش میلیونها زن در سراسر جهان برای به دست آوردن حقوق خود جشن گرفته میشود. با وجود چندین دهه تأکید بر برابری، زنان همچنان در برابر فقر آسیبپذیرتر هستند و درآمد و حضور کمتری در موقعیتهای تصمیمگیری نسبت به مردان دارند.
بسیاری از کشورها روز جهانی زنان روستایی را که مصادف با ١۵ اکتبر است، گرامی داشتند. از جمله الجزایر، که در این روز دومین دورهی شمول اقتصادی را راهاندازی کرد که شامل مکانیسمهای راهنمایی و همراهی برای حمایت از مشارکت زنان در فرآیند تولید است. تونس و مصر با سازماندهی رویدادهای مختلف برای بهبود شرایط زنان و دختران در مناطق روستایی این روز را احیا کردند.
و طبقهی کارگر در تمام کشورهای جهان روز اول ماه مه، روز جهانی کارگر را گرامی میدارند که در آن وضعیت کارگران ارزیابی میشود و تقاضای بهبود شرایط کار برای آنها مطرح میشود.
در روز جهانی زن که مصادف با هشتم مارس است، همهی زنان جهان با برگزاری راهپیماییها، جشنها و اعتراضات، سخنرانی، برگزاری سمینارها و توزیع بروشور، این روز را به طرق مختلف جشن میگیرند و این روز در بسیاری از کشورها تعطیل رسمی محسوب میشود، چون فرصتی برای برجسته کردن دستاوردهای زنان و ترویج کمپینهای برابری جنسیتی است. علاوه بر این رویدادها، گروهی از فعالان و روزنامهنگاران فمینیست در الجزایر اولین مجلهی فمینیستی «لبلاصه» را راهاندازی کردند.
مراکش کمپین یک سالهی «به زنان اطلاع دهید، زندگی را تغییر دهید» راهاندازی کرد که هدف آن آموزش زنان در مورد حق دسترسی به اطلاعات است.
انجمنها و سازمانهای تونس خواستار تجدید نظر در فصل ١٩ قانون شماره ۵٨ سال ٢٠١٧ در رابطه با رفع خشونت علیه زنان و تغییر مجازات مالی شدهاند تا حق ارث زنان تضمین شود.
انجمن زنان دموکراتیک تونس یک مجمع منطقهای را با شعار «دسترسی زنان به زمین و مالکیت آن: گامی در جهت دستیابی به عدالت و برابری اجتماعی» برگزار کرد که هدف آن برجسته کردن حقوق اقتصادی و اجتماعی است.
در لبنان نمایشگاهی هنری با عنوان «آنها» برگزار شد که موضوعات و داستانهای زنان را به طرق مختلف روشن میکرد.
به مناسبت این روز، گروه هنری کوردستان از ١۶ خبرنگار زن از جمله خبرنگار خبرگزاری زن شینیار بایز در اقلیم کوردستان تجلیل کرد.
اتحاد زنان برای صلح در یمن به مناسبت روز جهانی زن اولین فیلم را برای بازماندگان بازداشتگاههای حوثی به نمایش گذاشت.
با این حال، دولت ترکیه جلسات، راهپیماییها و بیانیههای مطبوعاتی را که در میدان تقسیم استانبول برگزار میشود ممنوع اعلام کرد و برای جلوگیری از بیرون رفتن زنان در راهپیماییهای شبانه، ممنوعیتی وضع کرد. در همین حال، دانشآموزان دختری که این روز را جشن گرفتند متهم به «تعلق به یک سازمان» شدند و مقامات ترکیه از آنها درخواست تحقیق کردند.
مؤسسات و سازمانهای حقوق بشر با تأکید بر تلاش برای مبارزه با نقض حقوق زنان از جمله ختنهی زنان در مصر، فعالیتهای مختلفی را همزمان با روز ملی مبارزه با ختنهی زنان که در ١۴ ژوئن هر سال برگزار میشود، ترتیب میدهند.
روز جهانی منع خشونت علیه زنان مشارکت فعال زنان در عرصهی فرهنگی
صحنهی فرهنگی و هنری در طول سال ٢٠٢٢ فراوان بود و میزبان گروهی از رویدادهای فرهنگی و هنری با ویژگیهای محلی، عربی و بینالمللی بود که به ایجاد پویایی فرهنگی، روشنگرانه و اجتماعی-اقتصادی کمک کرد که شامل حوزههای مختلف خلاقیت فرهنگی و هنری از جمله تئاتر، موسیقی، اندیشه، سینما، هنرهای پلاستیکی، ادبیات، میراث و هنرهای فولکلور را شامل میشد.
در ٢۴ سپتامبر، پنجمین دورهی جشنوارهی ملی ادبیات و سینمای زنان در الجزایر آغاز شد. که نمادگرایی تصویر و نوشته را حمل میکرد.
در بازه زمانی ٢۶ سپتامبر تا ١ اکتبر، فعالیت پانزدهمین دورهی جشنوارهی بینالمللی فیلم زنان بسلا آغاز شد که به دنبال ایجاد یک محیط فرهنگی بود که به برابری و پذیرش تفاوت دست یابد و به ارائهی تصویری بهتر از زنان مراکشی کمک کرد.
جشنوارهی ملی فولکلور در پنجاهویکمین جلسهی خود در اول ژوئیه برگزار شد که شعار «آوازها و ریتمهای جاودانه» را داشت که یکی از قدیمیترین جشنوارههای پادشاهی مراکش است.
در پانزدهم ماه مه، جشنوارهی فیلم العوده ششمین نشست خود را با شعار «انتظار برای بازگشت بازگشت است» برگزار کرد. هدف این جشنواره ترویج روایت فلسطینی مربوط به حق بازگشت آوارگان به خانههایشان و از طریق فیلمهای شرکت کننده برای ایجاد ارتباط مستقیم فرهنگی بین کارگردانان فلسطینی و عرب و خارجی به منظور تبلیغ آرمان فلسطین در سراسر جهان تلاش میکند.
فعالیتهای جشنوارهی «سجاده حمراء» با شعار «به ما نگاه کن» از سیزدهم اکتبر در غزه و کرانهی باختری آغاز شد و به مدت شش روز ادامه داشت و این جشنواره واقعیت زنان و مسائل مربوط به آنها را در کشورهای مختلف جهان روشن کرد.
و با نمایش فیلم های مختلف که یادآور لبنان قبل از جنگ داخلی و داستانهای دخترانی که قربانی ازدواج زودهنگام شدهاند، جشنواره «روزهای فیلم بیروت» از ١٠ ژوئن آغاز شد و تا نوزدهم ادامه داشت.
در ٨ مارس، سه زن لیبیایی جشنوارهی «شهر من هویت من» را راهاندازی کردند که مظهر میراث فرهنگی، ادبی، هنری و معماری لیبی بود.
نهمین جشنواره زنان سکینه جانسز در زوریخ سوئیس با شعار «مقاومت کن، خودت را سازماندهی کن، آزادانه زندگی کن» در تاریخ ٢۶ ژوئن برای بزرگداشت شهید سکینه جانسز راهاندازی شد و امسال این جشنواره به آیسل دوغان سیاستمدار کورد و جانباختگان مناطق حفاظتی مدیا در اقلیم کوردستان تقدیم شد و جنبشها و سازمانهای کورد در اروپا در اواسط همان ماه شانزدهمین جشنوارهی زنان زیلان را برگزار کردند و آزادی و مبارزهی زنان از جمله در برابر حملات ترکیه را برجسته کردند.
در ١۴ نوامبر، جشنوارهی بینالمللی فیلم سالونیک یونان شصتوسومین نشست خود را با شعار «ژن ژیان آزادی» به پایان رساند که بر لزوم حمایت از زنان در روژهلات کوردستان و ایران تأکید کرد.
جشنوارهی فرهنگ و طبیعت منذر با شعار «از طبیعت در برابر شهرنشینی، زندگی در برابر غارت، هنر در برابر ممنوعیت دفاع میکنیم» برای بیستمین دورهی جشنوارهی فرهنگ و طبیعت در باکور کوردستان از ٢١ تا ٢۴ ژوئیه برگزار شد.
پنجمین دورهی جشنوارهی بینالمللی فیلم زنان بیروت از ششم مارس افتتاح شد و تا یازدهم همان ماه ادامه یافت و طی آن ۵١ فیلم کوتاه و ٢٠ فیلم بلند از ۴٠ کشور جهان برای اولین بار در جهان با عنوان «زنان برای رهبری» در جهان به نمایش درآمد.
جمانه حداد، نویسندهی لبنانی، در سالگرد انفجار فاجعهبار بندر بیروت در ۴ اوت ٢٠٢٠، واقعیت زنان به حاشیه رانده شده و مسائل جامعه را در آخرین ساعت قبل از انفجار در رمان خود با عنوان «کشته شدگان ٢٣٢» که در ٢٨ ژوئیه امضا کرد، مجسم کرد.
در چارچوب پروژهی مبارزه با خشونت علیه زنان و دختران و برنامهی حمایت از بازماندگان خشونت، نمایش «خانه خانهها» در اواسط ماه اوت برگزار شد که شامل شش منطقهی روستایی در لبنان بود با همکاری اتحادیهی زنان پیشرو و لینا أبیض کارگردان نمایش برگزار شد.
در ٢٣ نوامبر، گروه «فانورامیک برای هنرهای نمایشی در مراکش» با مشارکت شورای منطقهی مراکش- آسفی با شعار «جهتدهی زنان و توانمندسازی خلاقانهی زنان» چهارمین نشست مجمع بینالمللی پدیدآورندگان تئاتر برای تجلیل از خلاقیت تئاتری زنان که تا بیستوهفتم همان ماه ادامه داشت، برگزار کرد.
از ١٣ تا ٢٣ اکتبر، چهار زن نمایشنامهی «نوال» را اجرا کردند که با محوریت رشد شخصیت نوال السعداوی، به بحث در مورد تابوها، مسائل و مشکلاتی که او در زندگی با آن روبهرو بوده و مسائل مربوط به آن و به طور کلی زنان پرداختند.