مهاباد؛ جو امنیتی شدید، زندان‌ها فضای کافی ندارند و جانباختەها شبانە دفن می‌شوند
این روزها زندانیان زندان مهاباد بدترین شرایط را سپری می‌کنند، بند زنان زندان تخلیە شدە و بە بند مردان تبدیل شدە با وجود این اما هنوز فضا کم است. تعدادی از زخمی جانباختە و شبانە دفن شدەاند.
لارا گوهری
مهاباد- پس از قتل حکومتی ژینا امینی، در سراسر ایران و کوردستان در اعتراض به نا عدالتی تبعیض وقتل حکومتی مردم معترض به خیابان‌ها آمدند. در پی اعتصابات و اعتراضات جو سنگین امنیتی بر کوردستان حاکم است با تانک و سلاح‌های سنگین مردم را سرکوب می‌کنند. شمار جانباختگان در سیستان و بلوچستان و کوردستان نسبت به شهرهای دیگر ایران بیشتر است. در این مناطق تبعیض و نا عدالتی بیشتر است و از سوی دیگر سرکوب و کشتارحکومتی هم بیشتر است به طرز فجیعی حکومت در این مناطق دست به کشتار می‌زند. در شهرهای سردشت، مهاباد، سنه، جوانرو، بوکان، شنو و خیلی از شهرهای دیگر مردم به خیابان آمدند و با قیام مردمی هم‌صدا شدند. در طول اعتراضات اخیر در ایران اعتصابات کوردستان نقطه قوت اعتراضات بود و مردم شعار «زن ، زندگی، آزادی» سر می‌دادند. مهاباد یکی از شهرهای بود که جوانان بسیاری جانباختند و شمار زیادی از آنان نیز در بازداشت هستند و یا خانه‌های خود را به دلیل بازداشت‌های دسته جمعی و نداشتن امنیت ترک کرده‌اند. پس از سرکوب شدید نظامی و زخمی شدن تعداد زیادی از معترضان جو سنگین امنیتی بر فضای مهاباد حاکم است و تعداد زیادی از ماشین‌های بدون پلاک و لباس شخصی‌ها شهر را کنترل می‌کنند.
«در داخل شهرها ایست بازرسی درست کردند و مردم را مورد تفتیش و بازرسی قرار می‌دهند»
ایست بازرسی‌های شدید در ورودی‌های شهر و بعضی مناطق همچون موکریان توسط نیروهای که نقاب بر چهره دارند باعث ایجاد رعب و وحشت و عدم تردد شبانەی مردم در مهاباد شده است. در این ایست بازرسی‌ها ماشین‌ها را کاملاً تصادفی و بدون هیچ دلیلی نگه‌داشته و وسایل شخصی داخل خودرو و تلفن همراه سرنشینان بازرسی می‌شوند.
«مردم زیادی خانه‌های خودرا به دلیل فشار نهادهای امنیتی و نداشتن امنیت و آسایش در مهاباد ترک کرده‌اند»
درمناطق پشت تپ، میدان استقلال و خیابان منبع تعداد زیادی از خانه‌ها خالی است چون هجوم لباس شخصی‌ها و مزدوران حکومتی سبب سلب آرامش آن‌ها و دستگیری تعداد زیادی از جوانان شده بود. جوانان زیادی بی‌خانمان شدند و از ترس مزدوران حکومتی خانه‌های خودرا ترک کردە و به مکان‌های امن پناه بردند. فهرستی از معترضانی که در اعتراضات شرکت کردند در دست حکومت است که بدون حکم و با زور و تهدید شبانه به خانه‌های آن‌ها حمله کردە و آن‌ها را دستگیر می‌کنند. باوجود تمام فشارها هنوز جوانان و نوجوانانی هستند که فریاد زن، زندگی، آزادی را پس از تعطیلی مدارس و ایجاد راه‌بندان سر می‌دهند و شعارنویسی اگرچه کم اما ادامه دارد.
«زندانیان با کمبود فضا و معترضانی که زخمی شدند با کمبود دارو روبه رو هستند»
بسیاری از خانواده‌های یک یا چند عضو زندانی دارند و بنابر اطلاعاتی کە بە دست آوردەایم بند زنان زندان مهاباد تخلیە و زندانی‌ها بە زندان اورمیە منتقل شدە و مردان بازداشت شدە جایگزین آنان شدەاند. زندانیان غذای کافی ندارند و به دلیل تعداد زیاد زندانیان چند ساختمان دولتی نیز به زندان تبدیل شده‌اند. بیش از حد استاندارد سلول‌های زندان پرشدە و فضای خالی برای زندانیان وجود ندارد.
وضعیت بهداشتی زخمی‌ها خوب نیست و مهاباد با کمبود داروو سرم شست‌وشو روبه‌رو است. زندانیان باید برای خود غذا تهیه کنند که با وضعیت گرانی در زندان‌ها این هزینه مادی برای همە امکان‌پذیر نیست. در فضای شدید امنیتی چند تن از زخمی‌های این شهر که با گلوله‌ی جنگی زخمی شده بودند جان‌باخته‌اند و جنازه‌ها شبانه دفن شدند. زخمی‌های که وضعیت آن‌ها وخیم است به بیمارستان اورمیە منتقل‌شده‌اند و کسانی که زخم آن‌ها زیاد عمیق نیست توسط پرستاران و پزشک‌ها به‌دور از چشم حکومت مداوا می‌شوند.
«مزدوران برای آزادی زندانیان از خانواده ها در مهاباد درخواست پول می‌کنند»
عده‌ای از مزدوران از شرایط روحی خانواده‌های زندانیان سو استفاده کرده و از آن‌ها برای آزادی زندانی تقاضای پول یا ماشین کرده‌اند و در ازای پولی که دریافت کردند هیچ‌کدام از وعده‌ها عملی نشده و هیچ نهادی مسئولیت آن‌ها را بر عهده نمی‌گیرد.
شهروندی با اسم مستعار مهستی قادری می‌گوید «در داخل خود شهر مهاباد بعد اعتراضات سرتاسری ایست‌های بازرسی درست‌شده‌اند، قبلاً در ورودی شهرها ایست‌های بازرسی وجود داشت، برخورد ایست‌های بازرسی خیلی امنیتی و همراه با خشونت و توهین است».
«س.ا» که اهل مهاباد هستند در مورد ایست‌های بازرسی داخل شهر می‌گوید: «یک خانواده از بستگان ما که در اعتراضات در ماشین بوق زده‌اند، ایست بازرسی در منطقه موکریان آن‌ها را نگه می‌دارد و گوشی‌های آن‌ها را بازرسی می‌کنند و بعد با شوکر، چاقو و پنجه‌بوکس به آن‌ها حمله می‌کنند. یکی از زنان را کتک می‌زنند و به گردن یکی از مردان چاقو می‌زنند و حال او وخیم است و در بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان بستری است».
«ش. گ» یکی دیگر از راویان اعتراضات اخیر مهاباد در مورد ایست بازرسی داخل شهر مهاباد می‌گوید:«دو زن داخل ماشین بودیم در ایست بازرسی ورودی شهر نزدیک پلیس‌راه مهاباد که یک ایست بازرسی جدید است و چند نفر که سروصورتشان را بسته بودند ما را نگه داشتند و تمام ماشین را گشتند، مدارک شناسایی را نگاه کردند. ما برای دیدن یکی از فامیل‌هایمان به روستا رفته بودیم و سؤال کردند چرا از شهر خارج شده‌اید و به کجا رفتید. نزدیک پنج دقیقه گوشی ما را چک کردند و چیزی پیدا نکردند و اجازه دادند که برویم.»