مرکز خبر - همزمان با آغاز خیزش انقلابی «ژن ژیان ئازادی» در تاریخ ١۶ سپتامبر ٢٠٢٢ از کوردستان که پس از مدتی کوتاه دیگر شهرهای ایران را نیز در بر گرفت، قتل‌عام، اعدام، سرکوب، بازداشت و دیگر نقض‌های حقوق بشر توسط رژیم جمهوری اسلامی علیه تمامی خلق‌ها و اتنیک‌های ساکن ایران برای خاموش کردن شعله‌های انقلابی که با شعار «ژن ژیان ئازادی» که بر گرفته از فلسفه و تفکرات رهبر خلق کورد عبدالله اوجالان و مبارزات زنان کورد در روژآوای کوردستان آغاز شده بود، در پیش گرفته شد.

زنان که در جریان خیزش انقلابی «ژن ژیان ئازادی» نقش رهبری این خیزش را بر عهده داشتند، بیشترین آمار بازداشت و احکام صادر شده از سوی دستگاه قضایی جمهوری اسلامی داشتند. براساس خبرهای منتشر شده از سوی سازمان‌های حقوق بشر هزاران نفر توسط نهادهای امنیتی بازداشت شده‌اند و براساس اسامی منتشر شده از سوی خبرگزاری ژنها بیش از ٣۵٠ زن از ابتدای ژانویه ٢٠٢٣ تا اواخر اکتبر بازداشت شده‌اند، که تنها درصد کوچکی از آمار بازداشت زنان است.

در طول یک سال گذشتە زینب جلالیان، زندانی سیاسی کورد از تمامی حقوق خود در زندان کرمان محروم بود و براساس آخرین گزارشی کە در ماەهای پایانی سال ٢٠٢٣ توسط شبکە حقوق بشر کوردستان منتشر شد، این زندانی سیاسی کورد که شانزدهمین سال حبس خود را بدون حتی یک روز مرخصی می‌گذراند، برای انجام اعترافات اجباری و ابراز ندامت مورد تهدید و فشار قرار گرفته و حتی از حق داشتن عینک محروم ماندە است. او کە از ناخنک چشم رنج می‌برد، برای مطالعە از همبندی‌های خود عینک می‌گیرد.

٢۶ سپتامبر، جامعە زنان آزاد شرق کوردستان با انتشار بیانیەای با اعلام خبر بازداشت وریشه مرادی با کد سازمانی «جوانا سنه» در تاریخ ١ آگوست ٢٠٢٣، از افکار عمومی، گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل متحد در امور ایران و سازمان‌های بین‌المللی مدافع حقوق بشر  درخواست کرد که در خصوص ناپدیدسازی قهری رفیق جوانا و سناریو سازی‌های نهادهای امنیتی علیه او اقدامات لازم را انجام دهند. پخشان عزیزی فعال مدنی و روزنامەنگار کورد نیز در تهران بازداشت و پس از چهار ماە بی خبری بە زندان اوین منتقل شد.

صدور احکام سنگین علیە فعالین حوزە زنان، فعالین سیاسی، مدنی و فعالین اتنیک‌های ملی و مذهبی، از دیگر اقدامات جهموری اسلامی برای خاموش کردن صدای انقلاب ژن ژیان ئازادی در ایران بود.

در طول یک سال گذشتە اعتراضات بسیاری در ایران صورت گرفت، بازنشستگان و کارگران کە همچنان از حقوق اولیە خود محروم هستند و در سخت‌ترین شرایط زندگی خود را می‌گذرانند با برپایی تجمعات اعتراضی برای احقاق حقوق از دست رفتە خود مبارزە کردند. در طول یک سال گذشتە بازنشستگان تامین اجتماعی و بازنشتسگان کشوری و لشکری در یکشنبە و سەشنبەهای اعتراضی، مبارزات صنفی خود را تداوم بخشیدند.

 

حملات شیمیایی سیستماتیک به دانش‌آموزان و خوابگاه‌های دانشجویی دخترانه

همزمان با آغاز خیزش انقلابی «ژن ژیان ئازادی» در کوردستان و ایران و قیام خلق‌ها و اتنیک‌های مختلف، زنان با تمام نیرو و توان به خیابان آمدند، روسری‌های خود را برداشتند، آتش روشن کردند و روسری‌هایشان که نمادی از ظلم و ستم علیه زنان است، را در آتش سوزاندند و موهای خود را به نشانه‌ی اعتراض بریدند. از همان روزهای آغازین این خیزش انقلابی که با شعار «ژن ژیان ئازادی» از کوردستان، زادگاه ژینا امینی آغاز شد، سیستم مردسالار و تبعیض جنسیتی که ریشه در قوانین جمهوری اسلامی را نشانه گرفت. جمهوری اسلامی برای جلوگیری از گسترش این خیزش انقلابی و خانه نشین کردن دانش‌آموزان و دانشجویان دختر، مدارس و خوابگاه‌های دانشجویی دختران را هدف حملات شیمیایی قرار داد و در عرض کمتر از چند ماه صدها مرکز آموزشی با گازهای ناشناخته هدف حملات شیمیایی با گازهای ناشناخته قرار گرفتند و هزاران دانش‌آموز که عمده‌ی آنان دختر بودند به بیمارستان منتقل شدند. همچنین براساس گزارشات منتشر شده چندین دانش‌آموز نیز بر اثر این حملات جان خود را از دست داده‌اند.

حملات شیمیایی به مدارس دخترانه از ٣٠ نوامبر ٢٠٢٢ در شهر قم آغاز شد و پس از آن به شهرهای بروجرد و تهران، سنه، کرماشان، اورمیه، ایلام، لرستان، خوزستان، تبریز، بندرعباس، رشت، مشهد، سیستان و بلوچستان، مازندران، البرز، شهرکرد و دیگر شهرهای ایران گسترش یافت.

 

احکام صادرە علیە فعالین صنفی و فرهنگی

فعالین صنفی معلمین و فرهنگیان از جملە اصلی‌ترین حامیان دانش‌آموزان بودند و در طول یک سال گذشتە بە شیوەهای مختلف اعتراض خود را نسبت بە سیاست‌های حاکمیت نشان دادند. از سویی اعتصابات صنفی معلمین در سال گذشتە افزایش یافت و فعالین صنفی در شهرهای مختلف از جملە تهران، یزد، بجنورد، کرماشان، سنە و ... بە اعتصابات صنفی کە پیشتر از سوی شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی ایران اعلام می‌شد، مشارکت یافتند.

حاکمیت اعتصابات صنفی و اعتراضات معلمان را با صدور احکام سنگین علیە فعالین این حوزە، سرکوب کرد و بسیاری از معلمان و فعالین صنفی شناختە شدە بە حبس و دیگر مجازات‌های تکمیلی محکوم شدند.

ریحانه سادات سعیدی، پزشک و ساکن تهران، مینا افشاری، میترا کیخا و آرزو سرگزی مترجم، فعال حوزه‌ی تبلیغات و استراتژیست محتوا بە و مجازات‌های تکمیلی محکوم شدند.  زینب مولایی‌راد، مادر کیان پیرفلک مربی یکی از مدارس ایذه از کار اخراج شد.

۴٣ فعال صنفی معلمان در شهرهای سنه، مریوان، سقز و دیواندره از جمله صنفی فرهنگیان ایران جریمەی این فعالان از جملە؛ لیلا عنایت‌زادە اهل سقز، شیدا شمس، فاطمە غلامی، شیلان محمدزادە اهل مریوان، ژیلا رحیمی و سهیلا خالدیان اهل سنە بە دلیل شرکت در تحصن و اعتصابات مردمی به کسر ۶ میلیون تومان از حقوق به مدت ۵ ماه محکوم شدند. نوشین کشاورزنیا، و سارا سیاهپور فعال صنفی معلمان تهران و البرز نز بە حبس و مجازات‌های تکمیلی محکوم شدند.

مهشید گوهری‌کاخکی و مرسده اسلامی استاد گروە ادبیات دانشگاە فردوسی مشهد اخراج و اعظم السادات جلالی معلم مدرسه ابتدایی اراک به دلیل روایت یک داستان احضار، بازجویی و تنزل رتبه محکوم شد.

بیتا ممتازی، مدرس موسیقی مهدکودک، مینا یعقوبی، مربی بدنسازی بە حبس محکوم شد و فرزانه ناظران‌پور، مربی و مؤلف کتب هنر با ٢٨ سال سابقه‌ی خدمت در آموزش و پرورش همزمان با روز معلم جهت اجرای حکم ١٠ ماه حبس راهی زندان اوین شد.

آنیشا اسداللهی، معلم و فعال کارگری و زینب همرنگ، معلم بازنشسته و فعال صنفی، زهرا اسفندیاری، عضو انجمن صنفی فرهنگیان فارس به دو سال حبس با پابند، مژگان باقری، عضو انجمن صنفی فرهنگیان فارس به ۵ سال حبس تعزیری، الهه صادقی، کارمند آموزش‌وپرورش بجنورد به اتهام «بارگزاری جملات توهین‌آمیز و افترا به مسئولین نظام»، کوکب بداغی‌پگاه، معلم ورزش خوزستان، مریم زیرک آموزگار مقطع ابتدایی قزوین، بە انفصال از خدمت وبازنشستگی اجباری محکوم شدند.

سارا سیاهپور، معلم و عضو کانون صنفی معلمان ایران و فعال صنفی البرز بە اتهام «اجتماع و تبانی علیه امنیت ملی» به ۵ سال و «تبلیغ علیه نظام» به ۱ سال حبس تعزیری، دو سال ممنوع الخروجی از ایران، دو سال ممنوعیت عضویت در احزاب، گروه‌ها و دستجات سیاسی و فعالیت در فضای مجازی محکوم شد.

فریبا انامی، فعال صنفی به اخراج از آموزش‌وپرورش، لیدا اسماعیلی، معلم و فعال به بازنشستگی اجباری و تقلیل گروه، اشرف فرهمای و منصوره سرافراز از فعالین صنفی به بازنشستگی اجباری با ۲۵ روز و تقلیل گروه، بهاره عسگری‌زاده، معلم و فعال صنفی استان خوزستان منطقه‌ی الوار گرمسیری به انفصال از خدمت و  طاهره نقی‌ئی، فعال صنفی معلمان استان فارس نیز به حبس و مجازات‌های تکمیلی محکوم شد.

شیوا عاملی‌راد، عضو انجمن صنفی معلمان مریوان و عضو منتخب شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی به دلیل حضور بدون پوشش اجباری در مراسم دریافت جایزه‌ی ویژه‌ی صلح سال ٢٠٢٣ در کره جنوبی از آموزش و پرورش اخراج شدند.

شیلان یوسفی دبیر فیزیک دبیرستان‌های شهر سقز به بازنشستگی اجباری با کسر دو گروه، مریم مهرابی معلم ساکن اصفهان به جزای نقدی، زهرا عوض‌زاده‌مقدم، از اعضای انجمن فرهنگیان خراسان شمالی به بازنشستگی اجباری، مهتاب قربانیان، معلم هنرستان دخترانه‌ی فسایی نژاد منطقه چهار تهران،و آمنه عالی و حمیده خادمی، عضو هیئت علمی دانشکده‌ی روانشناسی دانشگاه علامه طباطبایی به دلیل حمایت از اعتراضات دانشجویان، سارا ملکان، استادیار دانشکده مدیریت دانشگاه صنعتی امیرکبیر و نفیسا سعادت یار، به دلیل فشار نهادهای امنیتی از محل کار خود اخراج شدند.

آذین موحد، استاد موسیقی دانشگاه تهران، بهار زنگی‌بند استاد دانشگاە آزاد سنە، ندا تولایی، استاد گرافیک دانشگاه الزهرا، آرمیتا سراج زاهدی استاد دانشگاه علم و صنعت، سمیه سیما استاد گروه مهندسی آب دانشکده عمران از دانشگاه تربیت مدرس و عضو هیئت علمی این دانشگاه، راحله علیمرادزاده از اعضای هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران و پریسا وریانی مدیر هنرستان هنرهای زیبای سنە(سنندج) بە دلیل حمایت از دانش‌آموزان اخراج شدند.

مژگان باقری و زهرا اسفندیاری، فعالین صنفی استان فارس به حبس خانگی و دیگر مجازات‌های تکمیلی محکوم شدند. زهرا احمدی‌نژاد، استاد تمام وقت گروه بیماری‌های عفونی دانشگاه علوم پزشکی تهران از تدریس در این دانشگاه تعلیق و شهناز رمارم، معلم، فعال حقوق کودکان و زنان به انفصال از خدمت محکوم شد.

 

انتقام از دانشجویان؛ بازداشت، صدور احکام اخراج، تعلیق و تبعید

از ابتدای شروع خیزش انقلابی «ژن ژیان ئازادی» دانشجویان و اساتید دانشگاه‌ها در ایران زیر شدیدترین فشارها و تهدیدهای امنیتی و قضایی بوده‌اند. تاکنون بیش از ٧٠٠ دانشجو به دست نیروهای امنیتی بازداشت و دستکم  ۶۰ استاد در دانشگاه‌های سراسر کشور اخراج، تعلیق و یا مجبور به بازنشستگی و یا قطع حقوق و قطع همکاری شده‌اند. هرچند که موج سرکوب دانشگاه‌ها در ایران در ماه‌های اولیه‌ی خیزش انقلابی «ژن ژیان ئازادی» بسیار شدید بود و همزمان با فروکش کردن اعتراضات خیابانی، دانشگاه‌ها نیز کمتر از قبل شاهد اعتراضات گسترده بود، اما از شدت سرکوب دانشجویان و اساتید کاسته نشد و فشارهای امنیتی و قضایی اینبار از شکل و مسیری دیگر همچون صدور احکام تنبیهی همچون تبعید از محل تحصیل، تعلیق یا ممنوع‌الورود کردن دانشجویان به دانشگاه علیه دانشجویان بر آن‌ها اعمال شد.

دانشگاه امیرکبیر ، دانشگاه زابل، دانشگاه فردوسی مشهد، دانشگاه تهران، دانشگاه بیرجند، دانشگاه الزهرا، دانشگاه مازندران، دانشگاه ایلام، دانشگاه علوم پزشکی کرمان، دانشگاه دامغان، دانشگاه علوم پزشکی قم، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، دانشکده هنر، دانشگاه اصفهان، دانشگاه سوره، دانشگاه قزوین، دانشگاە علامە طباطبایی، دانشگاه بهشتی، دانشگاه اورمیه، دانشگاه بیرجند و دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی از جملە دانشگاەهایی بودند کە بیشترین تعداد دانشجویانی تعلیقی، اخراجی، ممنوع‌الورودی و تبعیدی را داشتند. 

 

احکام صادرە علیە فعالین مدنی و سیاسی

حکم یک سال حبس و ٧۴ ضربه شلاق مینا علیخانی، کوهنورد اهل زنجان اجرا شد. 

پگاه سادات فخرایی شهروند اهل تهران، فاطمه مهری، ندا ناجی، کنشگر اجتماعی و فعال حقوق زنان، روژین یوسف‌زاده شهروند اهل مهاباد و فروغ (فاطمه) جمال پور، اهل کرج، فرزانە صیدی، غزل بهزادی‌زاده، مهشید زاهدپسند و فائزه عبدی پور به حبس و مجازات‌های تکمیلی محکوم شدند.

نرگس حسینی شهروند اهل اصفهان، لیلی پوربابا(افسون)، لیلا منصور فعال حقوق زنان، مهسا فرهادی، بیتا حقانی‌نسیمی، دانشجوی گرافیک دانشگاه قدسیه‌ی ساری و نازلی سعیدی، دانشجوی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تبریز به حبس تعزیری و ممنوع الخروجی محکوم شدند.

گلاله مرادی، صفیه ماموشی پور، سمینه بلیده و نغمه رجبی فر حبس و دیگر مجازات‌های تکمیلی محکوم شدند. عقیق شماعی، دانشجوی مهندسی شیمی دانشگاه مازندران، متین سلیمانی، دانشجوی مقطع کارشناسی ارشد رشته ادبیات نمایشی دانشگاه تهران و حسنا (کژال) وطن‌پور مشاور حقوقی و فعال حقوق زنان بە حبس تعزیی و مجازات‌های تکمیلی محکوم شدند.

مریم دریسی، دانشجوی دانشگاه ساوه و زهرا مهرابی دانشجوی رشته‌ی روانشناسی دانشگاه تهران، نازیلا معروفیان دانشجوی خبرنگاری علامه و سروناز احمدی، مددکار اجتماعی و فعال حقوق کودکان، به حبس محکوم شدند.

فرشته منصوری فعال مدنی اهل سرابلهی شهر ایلام، آستیاژ حقیقی، فاطمه گرجی، دانشجوی مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه سمنان، نگین کیانی، وکیل دادگستری به احکام گوناگون محکوم شدند.

هاوژین لطفی، فرزانه صیدی، دانشجوی اهل ایلام، فرشته حسینی ٣٨ ساله، رامله تیرگرنژاد، مهسا تیرگر، شهرزاد مستوری، صدف شیخ‌زاده، نگین رضایی و نکیسا صادقی، الهام شارقی آرانی و سابین یزدانی هریک بە حبس تعزیری و مجازات‌های تکمیلی محکوم شدند.

صهبا ادیانی یزدانی، نگار داودی، اهل ایلام و دانشجوی رشته‌ی نرم‌افزار به حبس و مجازات‌های تکمیلی و فاطمه سپهری، فعال سیاسی، توسط شعبه‌ی یک دادگاه انقلاب به اتهامات «تبلیغ علیه نظام»، «همکاری با دول متخاصم» و«توهین به خمینی و خامنه‌ای» به ١٨ سال حبس تعزیری محکوم و فائزه هاشمی رفسنجانی و آناهیتا رمضانیان نیز بە حبس محکوم شدند. حکم حبس مهوش عدالتی‌علی‌آبادی و سپیده کشاورز اجرا شد.

رها آجودانی، مرضیه محمودی و ریحانه انصاری‌نژاد فعال کارگری به حبس و محرومیت‌های اجتماعی و مرضیه محبی، وکیل دادگستری به «خروج از استیمان» محکوم شدند.

حکم حبس آذر کروندی موسی‌زادە اجرا شد. سعیده شفیعی، روزنامه‌نگار حوزه‌ی اقتصادی و نسیم سلطان‌بیگی، روزنامه‌نگار حوزه‌ی اجتماعی، و واران محمدنژاد دانشجوی کارشناسی ارشد رشتەی هنر دانشگاە یزد و یکی از اعضای فعال انجمن فرهنگی اجتماعی نوژین بە حبس محکوم شدند.

نرگس محمدی، فعال حقوق بشر و زندانی سیاسی محبوس در زندان اوین به اتهام «تبلیغ علیه نظام» به یک سال حبس تعزیری محکوم شد و با صدور حکم جدید، مجموع مجازات‌های نرگس محمدی به ۱۰ سال و ۹ ماه زندان و ۱۵۴ ضربه شلاق افزایش یافت.  

زینب زمان، فعال حقوق زنان، هستی امیری، دانشجوی دانشگاه علامه طباطبایی، ساناز تفضلی، و مهوش شهریاری و فریبا کمال‌آبادی، سوسن بادوام، فروغ شیخ‌الاسلامی، وکیل پایه یک دادگستری بە حبس و مجازات‌های محکوم شدند.

مهوش توسلی، شهروند اهل پیرانشار، مریم اکبری‌منفرد، زندانی محبوس در زندان و نازیلا حقار و الناز محمدی، نگین باقری، خبرنگاران روزنامه‌‌ی هم‌میهن و هفت صبح به حبس محکوم شدند.

شهلا چوپانی شهروند اهل سقز، اعظم غلامی ذهاب، شهدخت خانجانی شهروند ساکن سمنان ، زینب کاظمی و الهام فرشاد شهروند اهل تهران به حبس و دیگر مجازات‌ها محکوم شدند.

غزاله باقرنیا شهروند ساکن مشهد، آزیتا اسکندریون، اهل زنجان و فعال حقوق زنان، منیره منتظری، عکاس ساکن یزد بە حبس و پرداخت جزای نقدی محکوم شدند. 

سمانه اصغری، فعال حقوق کودکان کار و دانشجوی دانشگاه خوارزمی به ١٨ سال حبس و الهام افکاری، به جرم دادخواهی به ۵ سال حبس محکوم شد.

طاهرە بجروانی، هانیه معروفی، اهل سقز و دانشجوی دکترای رشته‌ی جغرافیای سیاسی دانشگاه آزاد واحد تهران و پروا بهداد، شهروند ساکن اصفهان به حبس و سایر مجازات‌های تکمیلی محکوم شدند.

سپیده قلیان، فعال مدنی و زندانی سیاسی که پس از تحمل ۴ سال و هفت ماه حبس در زندان‌های مختلف مانند اوین، بوشهر و سپیدار اهواز آزاد شده بود، به دلیل سر دادن شعار «خامنه‌ای ضحاک می‌کشیمت زیر خاک» پس از چند ساعت بازداشت و بعدها به ١۵ ماه حبس تعزیری محکوم شد.

بهناز جمال‌زاده، دانشجوی دانشگاه آزاد، رئوفه میرباقری، کنشگر فمینیست و فعال حقوق زنان و شیلان کوردستانی مترجم، نویسنده، فعال حقوق زنان و یکی از اعضای گروه زنان «ژیوانو» به حبس تعزیری محکوم شدند.

مریم بنی‌رضی‌مطلق بە حبس، فرزانه قره‌حسنلو، به ٢٠ سال حبس در تبعید و مریم وحیدیان، روزنامەنگار روزنامه‌ی شرق، به اتهام «اجتماع و تبانی» بە محکوم شدند.

گلرخ ایرایی فعال مدنی، زندانی سیاسی سابق و فعال حقوق بشر، بە حبس محکوم و مرضیە نیک‌آرا، فعال حقوق بشر و وکیل دادگستری بە حبس تعزیری و مرضیه محمودی به پرداخت جریمه نقدی محکوم شدند. فرزانه زیلابی، وکیل دادگستری و وکیل پیشین کارگران هفت‌تپه و بازنشستگان تأمین اجتماعی استان خوزستان و خدیجه مهدی‌پور، زندانی سیاسی سابق اهل ایلام به حبس تعزیری محکوم شدند.

معصومه صنوبری، زندانی سیاسی محبوس در زندان فردیس کرج و بازداشت شده در جریان خیزش انقلابی «ژن ژیان ئازادی»، به دلیل فشار و شکنجه‌ در زندان اقدام به خودکشی کرد. شیوا اسماعیلی، مادر مهدی وفایی، زندانی سیاسی و سودابه فخارزاده به حبس تعزیری محکوم شدند.

حکم حبس زهرا توحیدی و هدی توحیدی، دو فعال سیاسی اجرا و زهره صیادی، فعال حوزه‌ی آسیب‌های اجتماعی، کنشگر حقوق بشر و فعال حقوق کودکان بی‌شناسنامه بە حبس محکوم شد.

در تاریخ ۴ ژوئن ٢٠٢٣ پیکر بی جان منصوره سگوند، اهل لرستان و یکی از پرسنل نیروی انتظامی که در جریان خیزش انقلابی «ژن ژیان ئازادی» در اعتراض به قتل‌عام شهروندان از این ارگان انصراف داده بود، در بیمارستان آبدانان پیدا شد.

سوری بابایی چگینی از مخالفان حجاب اجباری، سارا ثابت راسخ، ساکن اصفهان و ناتاشا خضری بە حبس محکوم شدند.

شادی شهیدزاده، انیسا سمیعیان، بیتا حقیقی و ساناز حکمت، نگار دارابی، مهسا فتحی، سامیه قلی‌نژاد، انیس ینائی، افنانه نعمتیان، هنگامه علی‌پور، گلبن فلاح‌ و نازنین گلی به حبس و مجازات‌های تکمیلی محکوم شدند.

مهوش(سایه) صیدالی، فعال مدنی و از کاربران کلاب‌هاوس و سکینە پروانە زندانی سیاسی کورد و مرضیە محمودی روزنامه‌نگار و سردبیر پایگاه خبری تجارت نیوز به حبس و دیگر مجازات‌ها محکوم شدند. 

نیلوفر حامدی، روزنامه‌نگار روزنامه شرق و الهه محمدی، روزنامه‌نگار روزنامه هم‌میهن که اولین بار خبر قتل حکومتی ژینا امینی و عکس‌های وی را در زمان کما منتشر کردند، توسط شعبه‌ی ١۵ دادگاه انقلاب تهران به تحمل ٢۵ سال حبس محکوم شدند.

نسیم ثابتی، آزیتا فروغی، رؤیا قانع عزآبادی، سهیلا احمدی و نوشین مصباح، صبا سفیدی، سعیده خضوعی، سمیرا ابراهیمی، فریده مرادی و گلنوش نصیری بە حبس و مجازات‌های تکمیلی محکوم شدند.

سروه پورمحمدی، فعال مدنی، مدرس زبان کوردی و عضو انجمن فرهنگی-اجتماعی نوژین سنه به اتهام «تشکیل گروه و دسته‌جات با هدف برهم زدن امنیت کشور» به حبس تعزیری و سپیده رشنو به شش ماه حبس تعزیری و دیگر مجازات‌های تکمیلی محکوم شدند.

شنبه ٢٨ اکتبر ٢٠٢٣، آرمیتا گراوند، دانش‌آموز ۱۶ ساله‌ی ساکن تهران که بر اثر ضرب‌وشتم آمر به معروف و ضربه به سر به کما رفته بود، پس از ۲۸ روز کما در بخش مراقبت‌های ویژه‌ی بیمارستان نظامی فجر فوت کرد.

مهسا یزدانی، مادر دادخواه محمدجواد زاهدی، شقایق تاجیک، دانشجوی کارشناسی مهندسی شیلات دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران و محبوبه رضایی فعال سیاسی و سمانە نوروز مرادی به حبس تعزیری محکوم شدند.

حمیده (شیمین) زارعی، دانشجوی کارشناسی ارشد رشته‌ی مدیریت مالی دانشگاه علوم و تحقیقات و رؤیا ملکوتی، ، زهرا صفایی و پرستو معینی بە حبس محکوم شدند.

سمانه اصغری دانشجوی مهندسی، زینب خنیاب‌پور، شهره سالکیان، سها ثابتی و ساناز علیزاده بە حبس و دیگر مجازات‌ها محکوم شدند. تینا دلجو، مدرس و فعال سیاسی- اجتماعی گیلان، نسرین حسنی، روزنامه‌نگار اهل بجنورد و فعال سیاسی، اسرین افسر، معصومه یاوری، نگین چپریان و آرمیتا پاویر بە حبس محکوم شدند.

 

رویدادهای هنری ٢٠٢٣؛ از کسب جایزە تا چاپ کتاب

سال ٢٠٢٣ با وجود اینکە حاکمیت جمهوری اسلامی تمامی تلاش خود را برای محدود کردن زنان و حذف اجتماعی آنان بە کار برد اما زنان در حوزەی هنری توانستند موفقیت‌های بسیاری کسب کنند و جوایز بسیاری بە دست آورند.

ساخت فیلم و چاپ و انتشار کتاب از جملە دیگر فعالیت‌های هنری است کە زنان در این حوزە فعال بودە و توانستند کتاب‌های بسیاری با ذهنیت و دیدگاهی زنان ارائە دهند.

 

چاپ و نشر کتاب

کتابچه‌ی ژنئولوژی یا دانش زن‌شناسی کە چکیده‌ای از موضوعات مورد گفت‌وگو در آکادمی ژنئولوژی است، از سوی آکادمی ژنئولوژی به زبان فارسی منتشر شد.

 آیناز منوچهری دختر دە سالەی مریوانی کتابی با عنوان «بچه‌های کوهستان» را بە چاپ رساند. همچنین از کتاب هزارتوی کار خانگی  با نویسندگی نجمه واحدی فعال مدنی و فعال حقوق زنان رونمایی شد. 

 

فیلم‌های ارائە شدە توسط زنان در سال ٢٠٢٣

فیلم کوتاه «ژن ژیان آزادی» با بازیگری ماه‌منیر بیطاری و سپهر محمدی و با کارگردانی هیمن باجلانی کارگردان جوان کورد اهل کامیاران روژهلات کوردستان منتشر شد.

فیلم کوتاه «هیوا»، اثر مژگان کاوسی، زندانی سیاسی سابق با موضوع خطر نابودی زبان کوردی، در فستیوال فیلم آمد و همچنین جشنواره‌ی بین‌المللی محیط زیست و حقوق بشر اکوسینه برزیل اکران شد.

مستند سینمایی «دروازه‌ی رؤیاها» به کارگردانی نگین احمدی در جشنواره فیلم برلین منتشر شد، فیلم «ملخ» با کارگردانی فائزه عزیزخان در بخش ویژه «تولدی دیگر: سینمای ایران اینجا و اکنون»، در پنجاه و هفتمین جشنواره بین المللی کارلووی واری و فیلم «لولیتاخوانی در تهران» با بازی زر امیرابراهیمی، مینا کاوانی و گلشیفته فراهانی در هفتادوششمین جشنواره‌ی فیلم کن به نمایش در آمد.

به مناسبت یازدهمین سالگرد انقلاب روژآوای کوردستان فیلم مقاومت کوبانی که بازتاب واقعی مبارزات شکوهمندانه‌ای از مقاومت زنان کوبانیست، با زیرنویس فارسی منتشر شد. گفتنی است کە عوامل این فیلم زیرنویس فارسی این فیلم را بە زنان و جوانان انقلاب «ژن ژیان ئازادی»، تقدیم کردند.

 

افتخارات و جوایز کسب شدە

جایزه سیمون دوبووار در پشتیبانی از جنبش «ژن ژیان ئازادی»، به ژینا امینی، اهدا شد.  زهرا امیرابراهیمی بازیگر ایرانی به ریاست داوران ۴۶مین جشنوارە فیلم گوتنبرگ انتخاب شد.

صهبا مطلبی همراه با گروه «الجا» برندەی جایزەی «بهترین آلبوم موسیقی جاز لاتین» شصت و پنجمین دورەی گرمی و مریم میلان به دلیل متنی با عنوان «یک زن، یک زندگی، ترور شد» در رابطه با قتل ژینا امینی، برنده جایزه فرانسوی «یادبود کان» شدند.

الهه توکلیان، جایزه «زنان قدرتمند و تأثیرگذار مینروا» و ماری محمدی، فعال مدنی، جایزەی بنیاد استفان در آلمان کە بە مسیحیان تحت آزار تعلق دارد را دریافت کردند، همچنین انجمن روزنامه‌نگاران آلمان(DJV) در ایالت هسن آلمان جایزه‌ی سال ٢٠٢٣ را به پاس خبررسانی درباره‌ی سرنوشت و قتل حکومتی ژینا امینی به نیلوفر حامدی اعطا کرد.

سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد(یونسکو)، نرگس محمدی، نیلوفر حامدی و الهه محمدی سه روزنامه‌نگار زن زندانی در زندان اوین را به خاطر «تعهد خود به حقیقت و حسابرسی» برنده‌ی جایزه‌ی جهانی آزادی مطبوعات سال ٢٠٢٣ موسوم به «گیلرمو کانو» این نهاد بین‌المللی انتخاب کرد و شیما بابایی، زندانی سیاسی سابق در ایران، برنده‌ی جایزه حقوق زنان اجلاس ژنو برای دموکراسی و حقوق بشر شد.

مستند «هزار زن»، ساخته مژگان ایلانلو موفق به دریافت دیپلم افتخار بهترین مستند جشنواره‌ی فیلمسازان زن تورنتو و مستند «مادرانگی در اسارت»، به کارگردانی مریم ابراهیم‌وند، برنده‌ی جایزه‌ی ماه می رسته از مراسم فصلی-دیجیتالی سیفت تورنتو شدند.

سودابه داوران، محقق و عضو هیئت علمی دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی تبریز که پیش از این به عنوان اولین زن در دنیا مدال علمی یونسکو در نانوتکنولوژی را دریافت کرده بود، در موفقیتی جدید، مدال طلای آکادمی مخترعان اروپا را کسب کرد.

فیلم سینمایی «مثل ماهی روی ماه»، به کارگردانی درناز حاجی‌ها عنوان بهترین فیلم جشنواره ترانسیلوانیا «لوکارنو» را کسب کرد.

کنگره‌ی جهانی رسانه‌های خبری، جایزه‌ی «قلم طلایی آزادی» به نیلوفر حامدی و الهه محمدی، به دلیل انتشار گزارش‌های روشنگر درباره‌ی قتل حکومتی ژینا امینی و به دلیل شجاعت و قاطعیت آن‌ها در روزنامه‌نگاری اهدا کرد.

تینا صفایی به عنوان مؤسس و مدیرعامل شرکت پاک و مجری و ارائه کننده‌ی پلتفرم کنترل و مدیریت اثر کربنی برنده‌ی جایزه‌ی زنان کوشا در مبارزه با دگرگونی‌های آب وهوایی در سال ۲۰۲۳ کانادا شد و«یاسمین مقبلی» فضانورد ایرانی- آمریکایی به عنوان فرمانده هفتمین مأموریت اعزام فضاپیمای اسپیس‌ایکس به ایستگاه فضایی بین‌المللی انتخاب شد.

مستند «هفت زمستان در تهران» به عنوان برنده‌ی جایزه‌ی بهترین مستند بلند بین‌المللی جشنواره‌ی بین‌المللی مستند «انکانتز» آفریقای جنوبی در سال ٢٠٢٣، مستند کوتاه «بگذار بخواند» در بخش مستند کوتاه در بیست و پنجمین دوره از جشنواره بین‌المللی فیلم سوئد برنده عنوان «دستاورد برجسته» و فیلم کوتاه «هیوا» به کارگردانی مژگان کاوسی، نویسنده، مترجم، پژوهشگر زبان کوردی و زندانی سیاسی سابق با موضوع خطر نابودی زبان کوردی در کلاردشت به هفتمین جشنواره‌ی فیلم کوردی نیویورک راه یافت شد.

ژینا امینی به عنوان برنده‌ی جایزه ساخاروف ٢٠٢٣ که هر ساله توسط پارلمان اروپا (PE) در زمینه حقوق بشر و آزادی بیان اعطا می‌شود، معرفی شد.

جایزه صلح نوبل ٢٠٢٣ به نرگس محمدی فعال حقوق بشر و جایزه بین‌المللی «دانیله پو» به زینب بایزیدی، فعال جنبش زنان و زندانی سابق سیاسی کورد اهدا شد، زینب بایزیدی این جایزه را به زینب جلالیان، قدیمی‌ترین و تنها زندانی سیاسی زن با حکم حبس ابد در ایران، تقدیم کرد.

فیلم کوتاه «بیست و یک هفته بعد» به کارگردانی نسرین محمدپور جایزه‌ی بهترین فیلم کوتاه آسیایی بیست و هشتمین جشنواره‌ی بین‌المللی بوسان کره‌جنوبی را به دست آورد.

نسرین ستوده، وکیل و فعال حقوق بشر در ایران از سوی «بنیاد ترین» ایالات متحده آمریکا به عنوان برنده‌ی جایزه‌ی سال ٢٠٢٣ «شهامت مدنی» انتخاب و یلدا معیری، روزنامه‌نگار و عکاس جایزه‌ی «شجاع ترین زنان خبرنگار جهان» بنیاد بین‌المللی رسانه‌ی زنان (IWMF) را دریافت کرد.

فیلم سینمایی تاتامی، با کارگردانی و بازی زر امیرابراهیمی در سی و ششمین دوره‌ی جشنواره‌ی بین‌المللی فیلم توکیو موفق به دریافت جایزه‌ی بهترین بازیگر زن و جایزه‌ی ویژه‌ی هیئت داوران شد.

رعنا سلیمانی نویسنده ایرانی، عضو انجمن نویسندگان سوئد و پن سوئد، جایزه بزرگ فرهنگی شهرداری سولنتونا در سال ٢٠٢٣ را به خود اختصاص داد.

مستند «پدرم» ساخته‌ی پگاه آهنگرانی، در بخش مسابقه‌ی آثار کوتاه جشنواره‌ی فیلم ایدفا در آمستردام، جایزه‌ی ویژه این جشنواره را کسب کرد و مستند «هفت زمستان در تهران» ساخته استفی نیدرزول کارگردان آلمانی موفق به کسب جایزه بزرگ این جشنواره شد.

نخستین «جایزه سالانه جمال نبز» طی مراسمی رسمی در ساختمان شهرداری شونبرگ برلین به زارا محمدی، زندانی سابق سیاسی، مدرس زبان کوردی و از مسئولان انجمن فرهنگی و اجتماعی نوژین اهدا شد.

 

احکام صادرە علیە هنرمندان بە دلیل حمایت از انقلاب ژن ژیان ئازادی

بسیاری از زنان هنرمند در حمایت از زنان معترض انقلاب ژن ژیان ئازادی ایستادند و حاکمیت نیز درصدد سرکوب آنان برآمد. بازیگرانی چون باران کوثری، ویشکا آسایش، ترانه علیدوستی، کتایون ریاحی، پانته‌آ بهرام، هنگامه قاضیانی، پگاه آهنگرانی، مریم بوبانی، گلاب آدینه، فاطمه معتمد آریا، شقایق دهقان و افسانه بایگان بە دلیل پوشش آزاد و حمایت از معترضین ممنوع‌الکار شدند.

پانته‌آ بهرام، شقایق دهقان و كتايون رياحی بە اتهام حضور بدون حجاب در انظار عمومی هر یک به پرداخت جزای نقدی محکوم شدند.

آزاده صمدی، بازیگر سینما و تلویزیون، لیلا بلوکات و افسانه بایگان، فرناز حسین‌زادە طراح لباس، سمانە بابازادە هنرمند و بازیگر بە حبس، جریمە نقدی و دیگر مجازات‌های تکمیلی محکوم شدند.

مژگان ایلانلو، مستندساز، عکاس و فعال اجتماعی بە بیش از ٨ سال و شیوا شعبانی، هنرمند تئاتر و سینما به ۵ سال حبس تعزیری و دیگر مجازات‌های تکمیلی محکوم شدند.

ریحانە طراوتی عکاس و فعال مدنی بە اتهام «تبلیغ علیە نظام و اجتماع و تبانی» بە ۶ سال حبس، زینب موسوی کمدین زن مشهور به «امپراطور کوزکو» به دو سال حبس و کوثر افتخاری، بازیگر تئاتر و از آسیب دیدگان چشمی خیزش انقلابی «ژن ژیان آزادی»به ۵ ماه حبس تعزیری محکوم شد. همچنین هانیه توسلی بازیگر سینما و تلویزیون به حبس تعزیری و پرداخت جزای نقدی و فاتیما زهرایی، تدوینگر سینما به دو سال حبس تعلیقی محکوم شدند.

 

درگذشت زنان فعال در حوزە هنر و فرهنگ

مریم سلیمیان نقاش و از فعالین خیزش انقلابی «ژن ژیان ئازادی» ساکن اتریش کە آثاری با مضامین این خیزش انقلابی منتشر می‌کرد پس از تهدیدات حکومت ایران خودکشی کرد.

 فخری خوروش هنرمند تئاتر، سینما و تلویزیون در لس‌آنجلس درگذشت. پانته‌آ اقبال‌زاده، مترجم ادبیات کودک، جان خود را از دست داد.

نفیسه زمانزاده شاعرِصاحب قلم اهل بندرعباس با نام هنری «آرام»، به طرز مشکوکی در آتش‌سوزی منزلش جان باخت.  بدرالملوک امام ملقب به مادر خیریه‌های ایران، در سن ٩٧ سالگی درگذشت.

وحیده محمدی فر، فیلمنامه‌نویس، دستیار کارگردان و طراح لباس در ویلای شخصی خود به قتل رسید.

پروفسور لیلی افشار، نوازنده چیره دست و نخستین زن دنیا که دکترای گیتارکلاسیک را اخذ کردە بود، پس از تحمل یک دوره بیماری در سن ۶۳ سالگی درگذشت.

فریماه فرجامی، بازیگر سرشناس سینما، تلویزیون و تئاتر ایران پس از مدتی تحمل بیماری و پس از یک هفته کما، در سن ۷۱ سالگی درگذشت.

ماه‌بانو تاتا، مشهور به «مادر علم آمار ایران» و از چهره‌های درخشان علم آمار و پرورش متخصصان، در کرمان درگذشت. پروین نوری‌وند، خواننده‌ی شهیر ایرانی، در منزل مسکونی خود واقع در تهران، درگذشت.

حلیمه تقی‌پور، از محققان برجسته در زمینه‌ی تاریخ و فرهنگ کوردهای خراسان و از بنیانگذاران موزه خانه‌ی کوردی کانی‌مال، به دلیل بیماری درگذشت.

هلن کرولیج، معروف به نسرین قاسملو، اهل کشور چکوسلواکی نویسندە کتاب »یک اروپایی در سرزمین کردها«، در پاریس و در سن ٨٩ سالگی درگذشت.  الهام شکیب، بازیگر تئاتر و سینما، در ۴۵ سالگی بر اثر «بیماری سرطان» درگذشت.

هنگامه پناهی تهیه کننده‌ی ایرانی فرانسوی و بنیانگذار کمپانی «سلولوئد دریمز» در سن ۶٧ سالگی و پس از مبارزه با یک بیماری طولانی درگذشت.

پروفسور لیلی افشار، نوازنده چیره ‌دست و نخستین زن دنیا که دکترای گیتارکلاسیک را اخذ کردەبود، پس از تحمل یک دوره بیماری در سن ۶۳ سالگی درگذشت.

بیتا فرهی، بازیگر شناخته شده‌ی سینما و تلویزیون ایران به دلیل عارضه ریه و قلبی جان خود را از دست داد. توران مهرزاد، بازیگر و هنرمند پیشکسوت رادیو، در ۹۳ سالگی در بیمارستان پاستورنو تهران درگذشت.

 

 

ورزش زنان از بازداشت و ممنوع‌الخروجی تا کسب جوایز ارزندە  

زنان ورزشکار کە در طول بیش از چهار دهە حاکمیت جمهوری اسلامی، از همەی حقوق خود محروم بودە و بسیاری از ورزش‌ها برای آنان ممنوع بودە و کمترین بودجە برای آنان در نظر گرفتە می‌شود، همیشە تلاش کردەاند صدای اعتراض زنان ایران را بە جهانیان برسانند. در سالی کە گذشت، زنان ورزشکار ضمن حمایت از انقلاب ژن ژیان ئازادی، خود نیز بە اتهام‌های متفاوت با مجازات‌هایی همانند ممنو‌ع‌الخروجی روبرو شدند و برخی از آنان نیز مجبور بە مهاجرت شدند.

سارا خادم‌الشریعه نفر اول شطرنج زنان ایران و استاد بزرگ شطرنج، عاطفه احمدی ٢٢ ساله، تنها زن شرکت کننده در مسابقات المپیک زمستانی پکن و دارنده‌ی ۵ مدال آسیایی، فاطمه روحانی، ورزشکار معروف تکواندو ایران مهاجرت کردند و شماری دیگر از ورزشکاران بە دلیل حمایت از معترضین ممنوع‌الخروج شدند.

کوثر(مهبانو) خشنودی‌کیا اهل کرماشان، عضو تیم ملی کامپوند زنان ایران و نائب قهرمان مسابقات تیراندازی با کمان سال ١۴٠٠ آسیا که در جریان خیزش انقلابی ژن ژیان ئازادی در بلوار طاقبستان کرماشان از ناحیه‌ی چشم، هدف تیراندازی نیروهای سرکوبگر قرار گرفته بود، با وجود انجام چندین عمل جراحی بینایی چشم چپ خود را از دست داد. همچنین معصومه سلیمانی اهل خرم آباد، قهرمان سابق و داور و مربی کشتی آلیش به یک سال حبس تعزیری محکوم شد.

با وجود همەی فشارها و موانع حاکمیت اما زنان ورزشکار توانستند افتخارات بسیاری کسب کنند. فرزانه فصیحی، با کسب مدال طلای مسابقات قهرمانی داخل سالن آسیا در قزاقستان، سریعترین زن آسیا شد. 

افسانه حسامی‌فرد، کوهنورد ایرانی، موفق به فتح قله ۸۰۹۱ متری آناپورنا شد و به عنوان اولین زن ایرانی توانست به این قله صعود کند. نسرین شاهی موفق به کسب مقام قهرمانی مسابقات جام جهانی کره جنوبی، در ماده P۲ تپانچه بادی زنان شد و مدال طلا را ازآن خود کرد.

حمیده اسماعیلنژاد، قهرمان دوهای سرعت دو و میدانی، ضمن شکستن رکورد دوی ١٠٠ متر فرزانه فصیحی، مدال طلای مسابقات بین المللی ارزروم ترکیه را ازآن خود کرد.

ناهید کیانی، تکواندوکار وزن ۵٣- کیلوگرم تیم ملی ایران در مسابقات قهرمانی جهان، برای اولین بار مدال طلای جهان را برای تکواندوی زنان ایران کسب کرد. وی همچنین رتبه اول رده بندی جهانی تکواندو را ازآن خود کرد.

طبق خبر اعلام شده از سوی فدراسیون بین المللی ووشو، دیانا رحیمی نماینده ایران، به عنوان ستاره نوظهور بخش ساندای زنان در سال ٢٠٢٢ معرفی شد.

در یازدهمین دوره‌ی مسابقات ووشوی رده‌های سنی قهرمانی آسیا دیانا رحیمی، ووشوکار کورد اهل روانسر، در وزن ۶۰- کیلوگرم ساندای زنان، مدال طلا را ازآن خود کرد. نرگس شهبازی نیز در بخش تالو، در فرم چان چوان توانست به مقام نخست دست یابد و مدال طلا را به گردن آویخت.

شهربانو منصوریان تنها نماینده ساندا زنان ایران در وزن ۷۰- کیلوگرم، به مدال طلای سومین دوره بازی‌های رزمی جهان «کامبت گیمز» دست یافت.

مهدیه محمدیان در دسته‌ی ۵۵ - کیلوگرم با مهار وزنه‌ی ۱۰۵ کیلوگرمی در چهارمین دوره‌ی رقابت‌های پاراوزنه‌برداری بازی‌های پاراآسیایی به مدال برنز دست یافت. این نخستین مدال تاریخ پاراوزنه‌برداری زنان در بازی‌های پاراآسیایی است.

در بازی‌های پاراآسیایی هانگژو، فاطمه امیرزادگانی، عضو تیم ملی پارادوومیدانی ایران در ماده دوی ۴۰۰متر کلاس T۱۲ به مقام قهرمانی دست یافت و مدال طلای این رشته را از آن خود کرد.

زهرا نعمتی در چهارمین دوره‌ی بازی‌های پاراآسیایی در بخش ریکروتی به مدال طلا دست یافت. زهرا نعمتی همچنین، در بخش تیمی میکس ریکرو، مدال طلا را ازآن خود کرد.

رومینا سالک اصفهانی در رده‌ی سنی جوانان مسابقات اسکیت فری استایل قهرمانی جهان در شانگهای اول را از آن خود کرد و به مدال طلای این دوره از مسابقات دست یافت.

تیم ملی هاکی روی یخ زنان ایران در مسابقات کاپ توسعه جهانی هاکی کە در لهستان برگزار شد مقام سوم این تورنمت را از آن خود کرد و دروازه بان تیم ملی هاکی روی یخ ایران موفق به کسب عنوان بهترین دروازه بان این مسابقات شد.

فدراسیون جهانی تیراندازی رنکینگ پایانی سال ٢٠٢٣ را اعلام کرد و هانیه رستمیان در رشته‌ی تپانچه‌ی ٢۵ متر زنان با سه پله صعود در جایگاه دوم رنکینگ جهانی تیراندازی قرار گرفت.

کتایون اشرف، مربی و نایب رئیس فدراسیون قایقرانی به عنوان داور اسلالوم المپیک پاریس انتخاب شد.

مهسا پوررحمتی ستارە شمشیربازی تیم ملی ایران، ضمن اعلام کنارەگیری از تیم ملی همانند بسیاری دیگر از ورزشکاران مهاجرت کرد.

الناز رکابی تنها سنگنورد زن ایرانی که در مسابقات سنگنوردی کاپ آسیایی ریاض حضور داشت، توانست مقام سوم را کسب کند.

 کیمیا زارعی در روئینگ تک نفره‌ی سبک وزن مسابقات قایقرانی قهرمانی زیر ٢٣ سال، در جایگاه نخست ایستاد و صاحب مدال طلا شد. همچنین  کیمیا زارعی و فاطمه مجلل در روئینگ دونفره‌ی سنگین وزن این مسابقات در جایگاه نخست قرار گرفتند و مدال طلای این دوره از مسابقات را ازآن خود کردند. 

فدراسیون بین‌المللی فوتبال در حاشیه‌ی جام جهانی فوتبال زنان در استرالیا و نیوزلند نمایشگاهی را برای ادای احترام به افراد الهام‌بخشی که فوتبال زنان را در تمام جنبهه‌ای آن شکل داده‌اند برپا کرد. در این نمایشگاه دوربین کانن ۴۰ دی (Canon ۴٠D)، مریم مجد، عکاس مطبوعاتی، روزنامه‌نگار و خبرنگار ورزش زنان که دوره‌ی قبلی جام جهانی زنان در فرانسه را عکاسی کرده بود، به نمایش گذاشته شد.

مینا فتحی از برجسته‌ترین بازیکنان در تاریخ والیبال زنان ایران که سابقه سه دوره حضور در بازی‌های آسیایی را داشت، در سن ۷۷ سالگی درگذشت.

 

آمار قتل زنان از اجبار بە خودکشی تا قتل حکومتی و اعدام  

قوانین مردسالارانه و زنستیزانه‌ی جمهوری اسلامی کە ده‌ها سال است بر جامعەی ایران حاکمیت می‌کند، منجر به افزایش قتل زنان توسط افراد خانوادە و نزدیکان می‌شود؛ چراکه نبود قوانین تنبیهی برای مجرم و قاتل، به مردها اجازه داده است تا به هر دلیلی زنان را به قتل رسانده و با بهانه‌ی ناموسی بودن، خود را از مجازات تبرئه کنند.

از طرفی، دولت ایران، با تشویق زنان به خودکشی در برابر مسائل و تعرضات جنسی، راه را برای مردان متعرض هموار و برای زنان دشوارتر کرده است.

آمار دقیقی از قتل و خودکشی زنان در ایران وجود ندارد، چون بسیاری از قتل زنان و خودکشی‌های به اجبار آنان به بهانه‌های آبرو و ناموس پنهان می‌شود.

قتل و مجبور کردن زنان به خودکشی یکی از آسیب‌های اجتماعی در حال گسترش است. اما با آغاز خیزش انقلابی «ژن ژیان ئازادی» آمار خودکشی‌ها نیز بە شدت کاهش یافتە بودند، اما پس از فروکش کردن این خیزش انقلابی آمار قتل زنان در ماه‌های پایانی سال ٢٠٢٣ به طرز وحشتناکی افزایش یافته است.

براساس آمار جمع‌آوری شده توسط خبرگزاری ژنها، طی سال ٢٠٢٣، ٢٧٠ زن به قتل رسیده و یا مجبور به خودکشی شده‌اند. از این آمار ارائه شده  ۶٩ زن به بهانه‌ی ناموسی توسط همسز و یا پدر و برادر خود به قتل رسیده‌اند. همچنین ٧٢ زن توسط یکی از اعضای خانواده به بهانه‌ی اختلافات خانوادگی به قتل رسیده‌اند.

همچنین ۶٢ زن نیز مجبور به خودکشی شده‌اند. در طی سال ٢٠٢٣، ٢١ زن اعدام شده و همچنین ٨ کودک دختر نیز توسط والدین خود به قتل رسیده و ٧ زن نیز توسط همسران سابق خود به قتل رسیده‌اند.