هلال زرین با ذهنیت فرهنگ اصیل فرهنگ مدرن میآفریند -٧
فاطمه احمد یکی از اعضای جنبش هلال زرین درباره اهمیت بخش تئاتر در فعالیتهای جنبش هلال زرین میگوید: جنبش هلال زرین با انقلاب شکل گرفت و سپس بخشهای مختلف آن شکل گرفت که یکی از آنها بخش تئاتر است.
«تئاتر آینەی جامعه است»
روناهی نودا
حسکه - تئاتر یا هنر تئاتر یک هنر ادبی است که بازیگران آن را روی صحنه به نمایش میگذارند. همچنین محل نمایش تولیدات هنری تئاتر، آمفیتئاتر نامیده میشود. راه دیگری برای بیان احساسات و رویدادها از طریق اشاره و گفتار است. تئاتر وقایع را همانطور که اتفاق میافتد نشان میدهد. اولین تئاتر کوردی که که دارای سبک و روش حقیقی تئاتر است، تئاتر مام وطن است. این نمایشنامه که توسط پیشوا قاضی محمد در سال ١٣۴۴ نوشتە شده است در زمان جمهوری ١١ ماهەی کوردستان به روی صحنه رفت. در شرایط آن زمان کوردستان، تئاتر مام وطن اهمیت متمایزی داشت که کمتر به آن پرداخته میشود. تئاتر مام وطن اولین تئاتر به زبان کوردی است که به صورتی مناسب و حرفەای به نمایش در آمده است و دارای متن نمایشنامه است. تا حدودی پارامترهای اصلی تئاتر مانند موسیقی، دکور، گریم و پرده را در خود دارد. در عین حال به عنوان مکانیزمی فرهنگی و اجتماعی برای آگاهی ملی مورد استفاده قرار گرفته است. در یک دوره چهل روزه، هر سه چهار روز یکبار به روی صحنە میرفت. هنگام نمایش تعدادی زیادی از مردم حضور یافتەاند.
با انقلاب روژاوای کوردستان، تئاتر کوردی بار دیگر جان گرفت و روی صحنه رفتن تئاتر آغاز شد. جنبش آهنگسازی تئاتر فعال شد، به ویژه در جشنوارەها، کار جدی تئاتر ظهور کرد و نشاط و زیبایی تئاتر کوردی احیا شد. یکی از ویژگیهای تئاتر کوردی این است که میراث فولکلور کوردی را با آثار تئاتری پیوند میدهد و یک بار دیگر گروەهای قوی قدیمی را احیا میکند. آغاز کار تئاتر مکتوب به عبدالرحیم رحمی حکاری نمایشنامەنویس در سال ١٩١٩ برمیگردد. عبدالرحیم رحمی حکاری ایدەی تئاتر را از میراث شفاهی کوردی گرفت و آن را به نمایشنامه تبدیل کرد.
امروز بار دیگر آن روح با تشکیلات کوردها زنده شده است. به منظور ایجاد جامعه حول فرهنگ و هنر کوردی، روح تئاتر را از طریق گروەهای مختلف زنده نگه میدارد. با انقلاب روژاوای کوردستان، فرهنگ و هنر کوردی نیز خود را نونوار کرد و به منظور اینکه بار دیگر روح تئاتر را زنده کند، اهمیت زیادی بدان بخشید. امروز هلال زرین با تٲسیس خود توانسته است پیشرفتهای زیادی ایجاد کند که یکی از آنها در بخش تئاتر است. تئاتر بسیار مورد توجه مردم است و در همەی مناسبتها نقش ایفا میکند. فاطمه احمد از اعضای جنبش هلال زرین برای اینکه بتوانیم کارها و فعالیتهای تئاتر را از نزدیک دنبال کنیم نظرات خود را با ما در میان گذاشت.
مردم در تئاتر فرهنگ و هنر خود را مشاهده میکند
فاطمه احمد اهمیت تئاتر را اینگونه توضیح میدهد: تئاتر در میان هر ملت و در هر کشوری نمایش داده میشود و مردم فرهنگ و هنر خود را در تئاتر میبینند. تئاتر مانند چنگال جامعه است که تمام درد و شادی و موفقیتهای خود را در آن نمایش میدهد. تئاتر یک هنر بسیار کهن است و به دل مردم مینشیند. تئاتر در جامعه محبوب است و تاثیر زیادی در جامعه دارد. وقتی مردم بخواهند پیامی را به جامعه منتقل کنند، میتوانند از طریق تئاتر این کار را انجام دهند.
«پس از انقلاب نقش زن در تئاتر برجستە شد»
فاطمه احمد با اشاره به اینکه پس از انقلاب روژاوای کوردستان فرهنگ و هنر زنان نیز فعال شد، ادامه داد: با انقلاب روژاوای کوردستان، بخش تئاتر نیز توسعه یافت. قبل از انقلاب هیچ زنی در تئاتر فعالیت نداشت. جایی برای نقش آفرینی زنان در تئاتر نبود و مردان نقش زنان را بازی میکردند. اما با انقلاب ما به عنوان زن توانستیم جایگاه خود را در تئاتر به دست آوریم. زنان تئاتر را خیلی دوست دارند. پس از انقلاب جنبش هلال زرین تٲسیس شد، سپس بخشهای آن شکل گرفت که یکی از آنها بخش تئاتر است. اکنون در همەی مراکز و شهرها بخش تئاتر وجود دارد و با امید و باور زیادی نمایشهایشان را اجرا میکنند.
گروەهای تئاتر در تمام مناطق شمال و شرق سوریه ایجاد شده است
فاطمه احمد با بیان اینکه گروەهای نمایشی در مناطق شمال و شرق سوریه ایجاد شده است، اینگونه به سخنان خود ادامه داد: کار و فعالیت ما از سال ٢٠١٠ آغاز شد و پس از تأسیس مدیریت خودمختار در سال ٢٠١٢، امروز همه ما جایگاه خود را در جنبش هلال زرین به دست آوردەایم.
ما اکنون همهی کارها و فعالیتهای مستقل حوزەی فرهنگ و هنر را تحت عنوان جنبش هلال زرین انجام میدهیم. بخش تئاتر در سراسر شمال و شرق سوریه ایجاد شده است و گروەهای تئاتری زیادی وجود دارند که درد و شادی جامعه خود را بیان میکنند. گروەهای مستقل تئاتر در تمام شهرهای شمال و شرق سوریه ایجاد شده است و این نشاندهنده پیشرفت کار و فعالیت در بخش تئاتر است.
تئاتر تأثیر عمیقی بر مخاطب و تماشاگران دارد
فاطمه احمد نقش تئاتر را در فرهنگ و هنر اینگونه توصیف میکند: مردم تئاتر را دوست دارند. تئاتر مانند کشف و شهود است و مردم جذب آن میشوند. تئاتر به مردم نزدیک است. تٲثیر تئاتر در فرهنگ و هنر اجتماع را شکل میدهد. وقتی انسان به تماشای تئاتر مینشیند در آن لحظه همەچیز را فراموش میکند و همراه با اعضای گروە تئاتر وارد زندگی و دنیای دیگری میشود.
«فرهنگ و روایتهای کنونی را باید از طریق تئاتر بیان کرد»
فاطمه احمد نقش تئاتر در معرفی فرهنگ ملتها را چنین تفسیر میکند: فرهنگ ملتها غنی هستند. نمایشنامەهای زیادی هستند که ترجمه میشوند و به اثری جهانی تبدیل میشوند. همچنین جامعه از طریق نمایشهایی که ارائه میشود تفسیر میشود. نقش نویسندگان نیز در نمایشنامەنویسی مهم است. نقش و رسالت باید نوشته شود و نقش تئاتر در جامعه باید بیان شود و افرادی که تئاتر را بازی میکنند آن را احساس کنند. افرادی که تئاتر را تماشا میکنند باید موفقیت، درد و شادی خود را در آن ببینند. باید فرهنگ و روایت و داستانهای موجود را در خدمت تئاتر قرار دهیم و به جامعه عرضه کنیم. قلم نویسندگان باید تقویت شود تا فرهنگ به جامعه و جهان عرضه شود.
«تئاتر کهنترین هنر است»
فاطمه احمد اظهار نمود که تئاتر یکی از کهنترین اشکال هنر جامعه است و ادامه داد: تئاتر قدیمیترین هنر است. وقتی فصل تابستان فرا میرسد، نمایشهای زیبا و سرگرمکننده ارائه میشود. وقتی فصل پاییز فرا میرسد، تئاترهای درام و غمانگیز نمایش داده میشوند. تئاتر کهنترین فعالیتی است که بشر انجام داده است. تئاتر در جامعه تٲثیر دارد. تئاتر به یک هنر عمومی تبدیل شده است که کار و فعالیتهای زیادی را دربرمیگیرد. موضوعاتی که از طریق جنگ و گلوله دنبال میشود، با قلم، متن و نمایشنامه نیز بیان میشود. جنگ فقط جنگ سلاح نیست، بلکه جنگ قلم و کلام هم در میان است. تئاترهایی که ما ارائه میکنیم شامل آزادی، شادی، آرامش، برابری و حقوق است. ما میتوانیم خواستەهایمان را از طریق تئاتر مطرح کنیم. مسائلی که ما با آن سروکار داریم روشن است. اکنون نمایشهایی که ما ارائه میکنیم و در جامعه تٲثیر میگذارند، واقعیت و خیال را باهم ترکیب میکنیم و در تئاتر ارائه میکنیم. بسیاری از موضوعات مانند تاریخ با دست نوشته میشود.
«در حوزەی تئاتر تراژدی، درام و کمدی وجود دارد»
فاطمه احمد بخشهای تئاتر را اینگونه توضیح داده و با ما در میان میگذارد: تئاتر مانند یک مدرسه است. حوزەی تئاتر شامل تراژدی، درام، کمدی و ابزورد است. تئاتر بستگی به فرد که چگونه آن را اجرا میکند. ما سعی میکنیم آموزشهای خود را به صورت آکادمیک و حرفەای ارائه دهیم. همچنین در آموزش، تمام تمرینات تئاتر از جمله بدن، میمیک، صدا، وضعیت بدن، نحوه حرکت روی صحنه، نحوه ایستادن مهم است. ما اعضا را از طریق آموزش آکادمیک پرورش میدهیم. همچنین آموزشهای تئوریکی مانند تاریخ تئاتر، مدارس تئاتر و نویسندگان آن ارائه میدهیم. اعضا را هم به صورت تئوری و هم عملی آموزش میدهیم. تئاترهایی که ارائه میکنیم جامعه را تحت تٲثیر قرار میدهد. مسائلی که بر روی آن کار میکنیم، مسائلی است که جامعه آن را تجربه میکند. پیامی را که میخواهیم به جامعه منتقل میکنیم. با نمایش خود هم امیدوار میشویم و هم به مردم امید میدهیم. زنان باید دارای امید و باور باشند.
«هنر نماینده سرزمین خود است»
فاطمه احمد در پایان با بیان اینکه تئاتر عشق است و باید افرادی که عاشق تئاتر هستند در آن شرکت کنند، سخنانش را اینگونه به پایان رساند: البته در این سالها آثار نمایشی مهمی ساختەایم. همچنین به عنوان گروه تئاتر در جشنوارەهای زیادی که برگزار میشود شرکت میکنیم. ما هر سال در جشنها و مناسبتهای مهم شرکت میکنیم و هنر خود را ارائه میدهیم. هر گامی در شهرهای مختلف در ارتباط با فرهنگ و هنر برداشته شود، ما در آن مشارکت داشتە و جنبش هلال زرین را ترویج معرفی میکنیم. نقش زنان در فعالیتهایی که ما انجام میدهیم مهم است و آنها پیشرو هستند. تئاتر عشق است و افرادی که تئاتر را دوست دارند باید بر موانع خود غلبه کنند و به تئاتر روی آورده و در آن شرکت کنند. هر جوانی باید آرزوهایش را برآورده کند. هنر نمایندەی سرزمین خود است. ما میخواهیم فرهنگ، امید و هنر خود را از طریق تئاتر ارائه کنیم.