هيرو علی

مرکز خبرـ آموزش تلاش چندجانبه‌ای است که رشد جسمی، ذهنی، اجتماعی و رفتاری انسان را هدف گرفته تا مسئولیت‌پذیری و تعهد فردی را تقویت کند.

آموزش ابتدا غیررسمی و شفاهی بود، اما با اختراع نوشتار و بعدها چاپ کتاب، دانش گسترده شد و آموزش رسمی شکل گرفت. در قرن هجدهم و نوزدهم، انقلاب‌های صنعتی و فعالیت مدارس خیریه مسیحی، آموزش عمومی و ابتدایی رایگان و اجباری را ممکن کرد. در قرن بیستم و آغاز قرن حاضر، نظام آموزش جهانی برای پاسخ به نیازهای جامعه پیچیده و فناورانه تغییرات گسترده‌ای یافت.

 

در سرزمین میان‌رودان، آموزش از طریق نگاره‌ها و کتیبه‌ها آغاز شد

در سرزمین میان‌رودان، آموزش و پرورش و نوشتار از طریق نگاره‌ها روی دیوارها آغاز شد؛ این نگاره‌ها وجود مدارس و دریافت درس‌ها در دوران باستان را نشان می‌دهند. بعدها نظام آموزش گسترش یافت و شامل کلاس‌های درس شد و با پیشرفت جوامع، مدارس به مکان‌های ویژه آموزش و پرورش تبدیل شدند.

درک جهانی از آموزش و پرورش در هر منطقه متفاوت است؛ سطح توسعه آموزش بازتاب‌دهنده میزان پیشرفت جامعه است و جوامع همواره با توسعه آموزش، خود را بازسازی و بنیان‌های خود را مستحکم می‌کنند.

 

مدارس خصوصی و «اسلامی‌سازی» آموزش و نظام آموزشی

مدارس خصوصی ادامه‌ای از پایه‌های پیشرفت کشورها هستند و در توسعه جنبه‌های اقتصادی، فرهنگی، روحی و اجتماعی جوامع اهمیت دارند.

در اقلیم کوردستان، علاوه بر مدارس دولتی، مدارس خصوصی به زبان‌های فارسی، ترکی، انگلیسی، عربی، آلمانی، کره‌ای، فرانسوی و ایتالیایی فعالیت می‌کنند. طبق آمار وزارت آموزش و پرورش ۲۰۱۹، بیش از ۳۰۰ مدرسه خصوصی تأسیس شده و زبان‌های خارجی در کنار کوردی به‌عنوان زبان دوم آموزش داده می‌شوند.

بسیاری از والدین، بدون آگاهی از خطرات این نوع آموزش، فرزندان خود را با افتخار به مدارس خصوصی می‌فرستند تا به زبان خارجی تحصیل کنند.

 

ایجاد تفاوت طبقاتی

در اقلیم کوردستان، مدارس خصوصی باعث ایجاد و تشدید تفاوت طبقاتی شده‌اند؛ خانواده‌های ثروتمند فرزندان خود را به این مدارس می‌فرستند، در حالی که خانواده‌های کم‌درآمد توان مالی ندارند و بسیاری از والدین تحت فشار روانی هستند تا فرزندان‌شان از دیگران عقب نمانند.

این مدارس، برخلاف استانداردهای جهانی، بیشتر به زبان‌های خارجی توجه دارند و زبان کوردی کم‌رنگ یا نادیده گرفته می‌شود، آموزش بر ظاهر و سود مالی متمرکز است و دولت حمایت بیشتری از مدارس خصوصی نسبت به دولتی دارد، در حالی که آموزش عمومی به ضعف و غفلت دچار شده است.

 

دولت ترکیه از طریق آموزش سلطه خود را اعمال می‌کند

در سال ۱۹۹۲ با تأسیس دولت اقلیم کوردستان، وزارت آموزش ایجاد شد و آموزش به زبان کوردی آغاز گردید. در ۱۹۹۴ و ۱۹۹۷، اولین مدارس خصوصی با نام‌های «دانشگاه ايشک» در هولیر و «کالج صلاح‌الدین» در سلیمانیه، وابسته به ترکیه، تأسیس شدند و هنوز فعال‌اند. امروز نیز مدارس و دانشگاه‌های متعدد خارجی در اقلیم وجود دارند که آموزش به زبان و شیوه خارجی ارائه می‌دهند.

 

عدم پرداخت حقوق و بی‌توجهی به آموزش و پرورش

در اقلیم کوردستان، بودجه آموزش و پرورش بسیار ناچیز است و با نیاز واقعی تناسب ندارد، گاهی برابر بودجه یک نهاد حزبی است. از ۲۰۱۶، تأخیر و عدم پرداخت حقوق معلمان باعث اعتصاب و آسیب جدی به نظام آموزش شده و آینده دانش‌آموزان را تهدید می‌کند. بی‌توجهی دولت بخشی از روند فلج کردن آموزش و تولید جامعه‌ای ناآگاه است، و پس از ۳۳ سال، آموزش در اقلیم به جای پیشرفت، رو به عقب‌گرد دارد.