تئاتر؛ آینه‌ای که رنج‌ها و مسائل مردم را منعکس می‌کند

تئاتر یکی از حوزه‌های هنری است که به شکل‌گیری ذهنیت جوامع کمک کردە و آیینه‌ای تلقی می‌شود که رنج مردم و مسائل آنها را منعکس می‌کند.

دلال رمضان

حسکه- زنان جوان در منطقه شمال و شرق سوریه به دنبال توسعه عرصه هنر در این منطقه بودە و رنج جامعه خود را از طریق نمایش‌های مختلف برجستە کردە و در جشنواره‌هایی که به مناسبت روز جهانی تئاتر برگزار می‌شد شرکت می‌کنند.

٢٧ هر سال در سراسر دنیا روز جهانی تئاتر جشن گرفته شدە و مراسم‌های متعددی در این زمینە برگزار می‌شود،  این روز در سال ۱۹۶۱  با تصمیم مؤسسه بین‌المللی تئاتر تعیین و  در سال ۱۹۶٢ توسط سازمان بین المللی تئاتر تصویب شد، سالی که طی آن فصل تئاتر ملل در پاریس پایتخت فرانسه،  راه‌اندازی شد.

یکی از مهمترین اهداف روز جهانی تئاتر، گسترش دانش در مورد ارزش فرم هنری، لذت بردن از خود هنر و توانمندسازی جوامع رقص و تئاتر در خصوص ترویج گسترده آثار خود برای جلب حمایت است.

روژاوا یکی از مناطقی است که به اجرای نمایش‌های تئاتری معروف است، تاریخچه تئاتر در روژاوا به دهه هشتاد میلادی برمی‌گردد، وقتی در ایام نوروز نمایش‌هایی برگزار می‌شد و با وقوع انقلاب در ١٩ جولای ٢٠١٢ این نمایش‌ها در عرصه‌های مختلف از جمله تئاتر گشایش یافت.

از سال ٢٠١۵جشنواره‌های تئاتری زیادی را برگزار کرده و مهم‌ترین آن جشنواره شهید یکتا هرکول است که هر ساله بر روی صحنه تئاتر فرهنگ و هنر محمد شیخو در شهر قامشلو راه‌اندازی می‌شود. اهمیت تئاتر از این واقعیت ناشی می‌شود که به مسائل مختلف اجتماعی می‌پردازد و رنج مردم را برجسته می‌کند.

به مناسبت روز جهانی تئاتر، خبرگزاری ما با اعضای گروه‌های نمایشی شهر حسکه در شمال و شرق سوریه، در مورد اهمیت این روز و مشکلاتی که در طول زندگی با آن‌ها روبرو هستند بحث و گفت‌گویی انجام دادە است.

ریم حسن بازیگر تئاتر و عضو گروه‌های وابسته به جنبش هلال زیرین می‌گوید: سه سال است که در عرصه تئاتر فعالیت می‌کنم، عاشق کار در این عرصه هستم و از کودکی آرزو داشتم بازیگر شوم و با اعتماد به نفس و قدرت کامل و بدون ترس و تردید در نمایش‌ها شرکت کنم و جلوی تماشاگران بایستم.

 وی با اشاره به اینکه تئاتر برای او اهمیت زیادی دارد، گفت: همه چیز درون ما را مستقیماً بیان می‌کند، روی صحنه می‌توانیم  ایده‌های متعدد و  پیام‌های هدفمند و معنادار ارائە دهیم.  با اشاره به اینکه به نظر مخاطب و تعامل آنها با اجراهای تئاتر اهمیت می‌دهند.

ریم حسن با بیان اینکه تئاتر آینه‌ای است که واقعیت جامعه و فجایع آن را در طول تاریخ منعکس می‌کند، بیان کرد: هر ساله بازیگران تئاتر در منطقه شمال و شرق سوریه با برگزاری مراسم‌های زیادی از جمله تئاتر شهید یکتا هرکول و ارائه نمایش‌های متمایز با پیام‌های ارزشمند در جشنوارە بزرگداشت روز جهانی تئاتر شرکت می‌کنند.

او در مورد مشکلاتی که به عنوان اعضای گروه‌های نمایشی با آن مواجه هستند، می‌گوید: جامعه به‌طور کلی ایده شرکت زنان در تئاتر و هنرهای دیگر مانند آواز و رقص را به دلیل آداب و رسوم و سنت‌های منسوخ و ذهنیت مردانه، رد می‌کند. این ذهنیت هنوز هم در جوامع ما وجود دارد، ما نمی‌توانیم به راحتی آنها را کنترل کنیم و از شر آنها خلاص شویم. از سوی دیگر، برخی از والدین مانع حضور دخترانشان در این عرصه می‌شوند و معتقدند این حرفه آینده‌ای ندارد و حضور یک زن در مقابل انبوه مردم، شرم‌آور است.

وی تأکید کرد که بدون توجه به آنچه گفته می‌شود به کار خود ادامه می‌دهند و در تمامی رویدادها و جشنواره‌ها و جشن‌های تئاتری که از طریق آن نمایش‌هایی ارائه می‌شود شرکت خواهند کرد و برای پیشرفت جامعه و رهایی از آداب و رسوم و سنت‌های منسوخ تلاش خواهند کرد.

ریم حسن در پایان سخنان خود از خانواده‌ها خواست تا از استعدادهای دختران خود حمایت کنند و برای توسعه این رشته در کنار آنها باشند و گفت: امیدوارم همه زنانی کە استعداد دارند، آن را شکوفا کردە و تلاش کنیم تا بتوانیم فرهنگ و میراث جامعە کوردی و همه مردمان حاضر در شمال و شرق سوریه را به جهانیان معرفی کنیم، زیرا جوامع بر اساس فرهنگ و میراث آنها تعریف می‌شوند.

ایفا عبدی بازیگر تئاتر و عضو جنبش هلال زیرین  نیز با بیان اینکه دو سال است در عرصه تئاتر فعالیت دارد، گفت: به دلیل علاقه شدید و استعدادی که در  این عرصە و در بازیگری داشتم،  فعالیت در این زمینە را انتخاب کردم.

وی با اشارە بە اینکە  داشتن استعداد به این معنا نیست که بازیگر زن با مشکل مواجه نشود،گفت: در ابتدای کارم در تئاتر و ایستادن روی صحنه با مشکلات زیادی مواجه شدم،  اولین آنها احساس کمرویی و دودلی بود، علاوه بر نگاه جامعه به دخترانی که در این زمینه فعالیت می‌کنند، اما توانستیم بر آن غلبه کنیم. تا حدودی پس از وقوع انقلاب در مناطق شمال و شرق سوریه، فرصت ارزشمندی به ما داده شد تا استعدادهایمان را شکوفا کنیم و با هر چیزی که مانع آزادی و رشد افکارمان می‌شود مقابله کنیم.

ایفا عبدی ابراز امیدواری کرد که علاقه به عرصه تئاتر افزایش یابد و اجراها فقط به مناسبت‌ها و جشنواره‌ها محدود نشود و هر چه تعداد اجراهای تئاتر کمتر شود، تئاتر مخاطب خود را از دست می‌دهد، پس باید دوره‌ها و آکادمی‌های آموزشی برای شکوفایی استعداد بازیگران تئاتر وجود داشته باشد.