تحلیل فیلم سینمایی " ١٣ "
فیلم سینمایی " ١٣" در ژانر اجتماعی، روایت نوجوانانی است کە در دوران بلوغ بودە و بە علت اختلافات خانوادگی دچار تنش میشوند.
مرکز خبر- فیلم سینمایی " ١٣ " در ژانر اجتماعی، بە کارگردانی هومن سیدی و در سال ١٣٩٢ ساختە شدە است. در این فیلم ویشکا آسایش، آزادە صمدی، ریما رامینفر، یسنا میرطهماسب، ایفای نقش کردەاند.
فیلم " ١٣ " سال ١٣٩٣ در نوزدهمین جشنوارەی فیلم "بوسان" برندەی جایزەی اصلی و در سال ١٣٩۴ در جشنوارەی فیلم شانگهای، جایزەی بهترین فیلم در بخش جوایز استعداد جدید آسیایی شد.
این فیلم بیانگر واقعیاتی از جامعەی ایران است کە دو طیف فقیر و ثروتمند و معضلات دوران نوجوانی را بە چالش کشیدە است. فیلم " ١٣" حول پسری سیزدە سالە بە نام بمانی است کە در راستای تحولات بلوغ قرار گرفتە و بە دلیل اختلافات پدر و مادرش بە افراد بزرگتر از خود پناه میبرد. ورود بمانی بە دنیای ناشناختە، اتفاقاتی را برای وی رقم میزند کە خود و خانودە را درگیر میکند.
فیلم " ١٣ " روایت جوانان و نوجوانانی است کە علیرغم ارتباطات صمیمانە و توجە پدر و مادر بە بلوغ جنسی آنان، سعی میکنند با برآوردە کردن برخی مطالبات مادی خلأ معنوی را پر کنند، این در حالیست کە عدم توجە بە روان نوجوانان و ناگفتەهایشان، آنان را بە راەها و جاهای دیگر سوق میدهد.
در فیلم "١٣" رفتار والدین بر چالشهای دوران بلوغ پسران و عدم توجه آنان بە عوامل پیرامون خود کە ممکن است فرزندانشان را تحت تأثیر قرار دهد بە تصویر کشیدە شدە است. همچنین ضعف سیستم آموزشی کە بعد از خانوادە در پرورش افراد جامعە نقش بسزایی دارد بە خوبی نمایان است ودر پیشبرد معضلات جامعە و تربیت افراد آسیبپذیر مانند یک اهرم عمل میکند.
در فیلم " ١٣" جدایی پدر و مادر بمانی، ترس بمانی از یکی از دوستانش در مدرسە، سرزنش مکرر پدر بە جای ریشەیابی ترس فرزندش و فرار بمانی از مدرسە، نبود مشاورە و روانشناس در مدرسە برای حل مسائل دانشآموزان، عواملی هستند کە در جامعەی ایران بیداد کردە و در افزایش افراد خیابانی و معتاد نقش مهمی دارند. دانشآموزی کە در مدرسە قصد آزار و اذیت بمانی را دارد و بمانی هم تنها سکوت کردە و از جرأت درمیان گذاشتن آن را با کسی ندارد. خود نمادی از بمانیهایی است کە از مدرسە اخراج شدە و یا فرار کردەاند و بە کودکان خیابانی و یا افراد خشن، معتاد و قاچاقچی تبدیل شدەاند.
از نظر منتقدان سینما، عشق بمانی بە سامی و جدیگرفتن آن توسط آرش موضوعی خندەدار است، همچنین فرهاد همان مرد قاچاقچی و سگش کە برای سامی مزاحمت ایجاد میکرد، حضورش در فیلم توجیە نمیشود جز اینکە بمیرد و بمانی را بە دردسر بیاندازد و یا اینکە بە چە دلیل سامی پدرش را مجروح کردە و بە بیمارستان انداختە است و او را بە یک دختر خیابانی و مواد فروش تبدیل کردە است.
در واقع رفتارهای آنارشیستی سامی و دو دوست وی در فیلم " ١٣ " ، بە دلیل طردشدن از خانوادە و جامعە میباشد، جامعەای کە چندین سال است در گذار بین سنت و مدرنیتە قرار گرفتە و هنوز در ما بین آن معلق ماندە و میدان بەوجود آمدن رفتارهای نادرست در سطح اجتماع شدە و آن را در طبقات مختلف زندگی بە چالش میکشد کە این موضوع هم قشر فقیر و هم قشر ثروتمند و مرفە را درگیر میکند.
درست است کە این فیلم در برخی از سکانسها مشکلاتی در ساختار و روایت کنشها و واکنشهایش دارد، اما در حقیقت چالشهای جامعەی امروز ایران را بە نمایش گذاشتە است، جامعەای کە در میان یک موج تغییرات سنت و مدرنیتە معلق ماندە و مناسبات و رفتارهای اجتماعیش با بازخوردهای فردی و اجتماعی با طیفی جدید از نسل آیندە، یک چالش در زندگی امروز فرد ایرانی در تمام طبقات اجتماعی بە وجود آوردە است کە باید با درایتی جامعەشناسانە آسیبشناسی گردد.