سارا ارومیه

شهر اصفهان در قسمت مرکزی ایران واقع در دشت‌هایی که به موازات زاینده‌رود هستند، قرار گرفته است. اصفهان با وجود تاریخچه‌ی قدیمی و آثار باستانی فراوان یکی از شهرهای زیبای جهان می‌باشد.

براساس نوشته‌ی نویسنده‌ی فرانسوی، آندره مالراکس، فقط فلورنس و پکینگ با اصفهان قابل مقایسه می‌باشند.

آثار تاریخی اصفهان شامل مجموعه‌ای از بهترین نمونه‌های متنوع از معماری در هزار سال پیش و بیشتر می‌باشد. کیفیت و کمیت این‌گونه کارهای هنری بسیار است و شاهکارهای هنری معماری را دارا می‌باشد. در میان آثار تاریخی اصفهان می‌توان انواع گوناگونی از گنبدها، کاشی‌کاری‌، گچ‌کاری‌، دیوارنگاری و خطاطی را به وفور مشاهده کرد.

اصفهان مهد هنرهای زیبایی مانند سیم‌کشی، زرکشی، زربافی، گلابتون‌دوزی، پولک‌دوزی، سکمه‌دوزی و زنجیربافی است. در حال حاضر زربافی و سکمه‌دوزی همچنان رواج دارد. همچنین اصفهان در صنایع خاتم‌کاری، کاشی‌کاری، قلم‌زنی، مینیاتور، میناکاری، زرگری نقره و طلا در دنیا شهرت دارد.

 

انواع سوغات اصفهان

میدان نقش جهان یکی از بهترین نقاط شهر اصفهان برای خرید انواع سوغات صنایع دستی و همچنین سوغات خوراکی اصفهان است، از مهم‌ترین و معروف‌ترین سوغات خوراکی اصفهان می‌توان به گز، پولکی، نبات، عسل، برشتوک، شیرینی برنجی، شیرنی کرکی، جوز قندی و سوهان‌عسلی اشاره کرد.

مشهورترین سوغات صنایع دستی اصفهان را هم صنایعی مانند میناکاری، خاتم‌کاری، پارچه‌های قلمکار، ملیله‌کاری، کاشی‌سازی، قلاب‌دوزی، دوخت‌های تزئینی و قلم‌زنی تشکیل می‌دهد.

 

شیرینی‌ها سوغاتی‌های رنگین اصفهان‌اند

گز اصفهان: معروف‌ترین سوغات اصفهان خوراکی خوشمزه و شیرین گز است. این خوراکی قدمتی بالغ بر ۴۵۰ سال دارد و متعلق به دوران حکومت صفویان است. مردم اصفهان گز را از ماده‌ای که نام گز انگبین (ریشه‌ی گیاه بته یا درخت گز)، در انواع مختلفی از جمله لقمه‌ای، آردی، سکه‌ای، بُرِشی و ... تهیه می‌کنند.

پولکی: یکی دیگر از سوغاتی پرطرفدار این  شهر پولکی می‌باشد. مردم اصفهان این شیرینی را در طعم‌های زعفرانی، پسته‌ای، کنجدی، لیمویی، زنجبیلی، نارگیلی و ... با شکر، آب، هل، دارچین و ادویه‌های دیگر تهیه می‌کنند.

نبات: شاید تا به امروز تصور می‌شد، نبات از سوغاتی‌های مشهد است. ولی نبات یکی دیگر از سوغاتی‌های اصفهان است که اتفاقا در انواع و طعم‌های مختلفی همچون دارچینی، نعنایی، زعفرانی، زیره‌ای، لیمویی، آویشن و ... با مدل‌های شاخه‌ای، تخت و چوبی توسط تولیدکنندگان اصفهان تهیه و به فروش می‌رسد.

عسل: یکی از بهترین و مرغوب‌ترین عسل‌های تولیدی در ایران، متعلق به فریدون‌شهر اصفهان است که بسیاری از گردشگران آن را به‌عنوان سوغات خریداری می‌کنند. انواع مختلفی از عسل با عطر و طعم دلپذیر از جمله عسل گون زرد، عسل زول و عسل قنقال در فروشگاه‌های اصفهان عرضه می‌شود.

برشتوک: این شیرینی با آرد گندم، آرد نخودچی، روغن جامد، پودر هل، پودر قند، سفیده تخم‌مرغ و خلال پسته تهیه می‌شود، و طعم بی‌نظیری دارد.

شیرینی کرکی: شیرینی کرکی یکی دیگر از خوراکی‌های خوشمزه و پرطرفدار اصفهان است و از آرد گندم، شکر، روغن حیوانی، تخم‌مرغ، پودر هل و زعفران مواد تشکیل شده است.

جوز قندی اصفهان: به جرات می‌توان جوز قندی را یکی از خوشمزه‌ترین و محبوب‌ترین شیرینی‌های میوه‌ای نامید. جوز قندی اصفهان هم از سوغات پرطرفدار و مشهور این شهر است که با میوه‌هایی همچون گلابی، آلو، زردآلو، انجیر، الگ (نوعی هلوی محلی)، با مغزهای گردو و خاک قند تهیه می‌شود.

 

صنایع دستی اصفهان

صنایع دستی این شهر شهرت جهانی دارند و هر بیننده‌ای را به خود خیره می‌کند. از ظروف منقش میناکاری گرفته تا پارچه‌های زربافی که از گذشته تاکنون طرفداران زیادی داشته است.

مینا کاری: هنر میناکاری زادگاهش اصفهان است. هنرمندان با تزئین وسایل فلزی مانند طلا، نقره، مس، برنز و همچنین ظروف سفالی و چینی اثری چشم‌گیر را خلق می‌کنند.

خاتم کاری: هنر خاتم‌کاری نمونه‌ی دیگری از سوغات اصفهان است و هنرمندان اصفهانی با قراردادن قطعات کوچک چوب در کنار هم و ایجاد اشکال هندسی زیبا، این هنر را خلق می‌کنند. استخوان شتر، اسب، فلز طلا، نقره، آلومینیوم، برنج، چوب‌ آبنوس، عناب، نارنج، فوفل و ... از جمله موادی که در خاتم‌کاری استفاده می‌شود.

پارچه‌های قلمکار: یکی دیگر از هنرهای دستی و قدیمی مردم اصفهان، هنر پارچه‌های قلمکاری شده است. در این هنر، روی پارچه‌هایی از جنس کتان، کرباس و ... با کمک قالب‌های چوبی آماده طرح‌های رنگی (رنگ‌ها از گیاهان سنتی به‌دست می‌آید)، کوبیده می‌شود. انواع سفره، رومیزی، روتختی، روبالشتی، کیف، لباس و ... با پارچه‌های قلمکار تولید می‌شود.

پارچه‌های زرباف: پارچه‌های زرباف، نوع دیگری از پارچه‌های سنتی هستند که در لیست سوغاتی‌های اصفهان جای گرفتەاند و بسیار گرانبها بوده و تار آنها را ابریشم خالص و پودهایشان را ابریشم رنگی تشکیل می‌دهد. نخ گلابتون نقره‌ای و طلایی یکی از پودهای تشکیل‌دهنده این پارچه نفیس و ارزشمند است.

ملیله‌کاری: ملیله‌کاری هنری است زیبا، گرانبها و بسیار ظریف که با فلزهای مس، طلا و نقره تولید می‌شود و در اصفهان از رونق خوبی برخوردار است. ملیله کاری یکی از پر فروش‌ترین صنایع دستی اصفهان هستند. هنرمندان ملیله‌کار زیورآلات مختلفی از جمله گردنبد، گوشواره، سنجاق سر و سینه و ... در کنار وسایل تزئینی مانند گلدان، شمعدانی، انواع کاسه و ... را تولید می‌کنند.

کاشی‌سازی: کاشی‌ فیروزه‌ایی ‌رنگ، یکی از کهن‌ترین کاشی‌هایی است که در اصفهان یافت می‌شود. معمولا این کاشی‌ها در تزئین کتیبه‌های باقی‌مانده از دوران سلجوقیان در آثار تاریخی اصفهان استفاده شده است. حال کاشی‌سازی هم بخشی از هنر و صنایع دستی سنتی اصفهان است و انواع کاشی هفت‌رنگ، معرق، ظروف کاشی، گلدان و ... را می‌توان در این شهر دید.

مس اصفهان: در کنار تمام هنرهای دستی، کالاهای ظریف و استادانه‌ی اصفهان، مس این شهر هم از شهرت و محبوبیت خاصی برخوردار است. قدمت این صنعت دستی به بیش از ۵ هزار سال پیش بازمی‌گردد.

فیروزه کوبی: یکی دیگر از صنایع دستی و سوغات اصفهان، هنر فیروزه‌کوبی است که در حال حاضر، استادکار کمی به این حرفه مشغول هستند. هنرمندان جواهرات و ظروفی همچون بشقاب، لیوان، گلاب‌پاش، گلدان و ... را با سنگ‌های کوچک فیروزه و به صورت موزاییکی تزئین می‌کنند. فیروزه‌کوبی روی مس، برنج، نقره و برنز انجام می‌شود. فیروزه‌کوبی با توجه به وزن، فلز، اندازه و نقوش ایجاد شده روی کالا، قیمت‌گذاری می‌شود.

قلم‌زنی: قلم‌زنی یکی دیگر از صنایع دستی محبوب و مشهور اصفهان است. استادکاران قلم‌زن نقوش زیبایی با کمک چکش و قلم با وارد کردن ضرباتی به صورت حکاکی، مشبک‌کاری و برجسته‌کاری روی فلز مس، طلا، نقره و برنج، آثار ارزشمندی مثل گلدان، سماور، جعبه، سینی و ... تولید می‌کنند.