نوروز کوردستان، نوروز طبیعت و طلوع نور و مقاومت
د.ح، جامعه شناس می‌گوید: نوروز کوردی به صورت دسته جمعی در شهر و روستا برگزار می‌شود اما نوروز در ایران محدود به خانواده است، نوروز کوردی، تنها آمدن بهار نیست بلکه نمادی از طلوع نور و مقاومت در مقابل ظلم و تاریکی است.
سایدا شیرزاد
مرکز خبر- آمدن فصل بهار، یک اتفاق طبیعی است و انسان در آن هیچ دخل و تصرفی ندارد اما شیوه‌های استقبال از آن متفاوت است. نوروز، عمومی‌ترین و مهمترین جشنی است که در کوردستان گرامی داشته می‌شود و پس از گذشت هزاران سال هنوز جوهره اصلی آن حفظ شده است.
جشن نوروز در برخی از مناطق کوردستان در اوایل اسفند ماه برگزار می‌شود و رفته رفته تا پایان این ماه روستاهای دیگری نیز به ویژه در منطقه هورامان و شهرهای مختلف باکور کوردستان این جشن را برپا می‌کنند، اما جشن اصلی نوروز همان غروب روز پایانی اسفند ماه است که در همه‌ی مناطق کوردستان برگزار می‌شود.
برافروختن آتش و هەلپەرکی (رقص محلی و خاص خلق کورد) از آداب اصلی گرامیداشت جشن نوروز در کوردستان محسوب می‌شود که فلسفه‌ی خاص خود را دارد و مردم بە ویژە زنان با پوشیدن لباس‌های کوردی و رنگارنگ در این جشن حضور می‌یابند.
در میان روزهایی که مراسم نوروز برگزار می‌شود، در گذشته برخی از مناطق کوردستان به ویژه در سنه، آخرین چهارشنبه‌ی سال را «چوارشه‌مه کوڵە» می‌نامند و در آن شب جارویی که با آن خانه را تمیز کرده بودند می‌سوزاندند. این رسم اکنون در مناطق مختلف روژهلات کوردستان به شیوه‌های گوناگونی تغییر کرده و با آتش‌بازی همراه شده است.
مهم‌تر از چوارشمه کوڵە، مراسم نوروز است که از کهن‌ترین مراسمات در میان خلق کورد می‌باشد.
نوروز، جشن طبیعت
نوروز، روز نو شدن است. نوروز همزمان با نو شدن و بیداری طبیعت آغاز می‌شود و خلق کورد از یک ماه قبل به پیشواز آن می‌روند. در واقع نوروز جشن طبیعت است و خلق کورد در همراهی با طبیعت جشن می‌گیرند.
سازمان ملل متحد در تاریخ ۵ اسفند ماه ۱۳۸۸ هجری شمسی برابر با ۲۴ فوریه سال ۲۰۱۰، نوروز را به عنوان یک روز بین‌المللی و روز فرهنگ و صلح جهانی در تقویم خود به ثبت رساند و همچنین این روز را روز زمین هم نامیدند.
برافروختن آتش در مراسمات نوروز، از دیرباز مرسوم بوده و آتش به عنوان یکی از عناصر طبیعی نمادی از زندگی و طبیعت است. لباس‌های رنگارنگ زنان کورد، همگی برگرفته از طبیعت هزار رنگ کوردستان است.
از طرفی، خلق کورد با هەلپه‌رکی به شادی و پایکوبی می‌پردازند. هەلپەرکی با دست گرفتن مردم و پایکوبی بر زمین برگزار می‌شود و فلسفه‌های خاص خود را دارد. دست گرفتن مردم، نمادی از اتحاد است و پایکوبی همزمان زنان و مردان نمادی از برابری زن و مرد در میان خلق کورد بوده است. چرخاندن دستمال (چۆپی)، به نشانه‌ی آزادی صورت می‌گیرد و کوبیدن پا بر زمین در مراسمات نوروز، با فلسفه‌ی بیدار کردن زمین از خواب زمستان و رویش گیاهان انجام می‌شود.
نوروز کوردی و نوروز ایران
د.ح، جامعه شناس در خصوص مراسم نوروز در کوردستان و ایران می‌گوید: هیچ شباهتی میان نوروز کوردی و نوروز ایران وجود ندارد. راه و رسم‌های نوروز کوردی در کوردستان، قبل از آمدن بهار آغاز می‌شود و با پایان زمستان به اوج می‌رسد و روز اول بهار تمام می‌شود اما نوروز در ایران روز اول بهار آغاز و ١٣ روز بعد تمام می‌شود. نوروز در کوردستان با برافروختن آتش در طبیعت و در خارج از خانه آغاز می‌شود اما نوروز ایران یک روز اول سال جدید در خانه و با نشستن کنار سفره هفت سین شروع می‌شود. اگر چه برخی هفت سین به کار برده شده را با نمادهایی معنی می‌کنند اما عده‌ای نیز معتقدند که این اقلام به کار برده شده فارغ از حرف اول آنها در زبان فارسی، هیچ ارتباط دیگری با هم ندارند.
وی می‌گوید: نوروز کوردی به صورت دسته جمعی در شهر و روستا برگزار می‌شود اما نوروز در ایران محدود به خانواده است و هر خانواده به تنهایی آن را برگزار می‌کند. نوروز کوردی، تنها آمدن بهار نیست بلکه نمادی است از طلوع نور و مقاومت در مقابل ظلم و تاریکی اما نوروز ایران تنها به معنای آمدن بهار است و آغاز سال کوردی ٧٠٠ سال قبل از میلاد و همزمان با آغاز حکومت ماد می‌باشد.
درگیری‌های سیاسی
خلق کورد در تمامی مناطق کوردستان، مراسم نوروز را برگزار می‌کنند اما همواره از سوی حکومت‌های اشغالگری که درصددند تا بر بخش‌های مختلف کوردستان حاکمیت کنند، مورد خشونت قرار گرفته‌اند.
برگزاری مراسم نوروز در مناطق مختلف کوردستان، برای دولت‌های مذکور، اقدامی سیاسی تلقی می‌شود و برگزارکنندگان مراسمات نوروز با عنوان فعال سیاسی مورد شکنجه قرار می‌گیرند.
مراسم نوروز در کوردستان، نشانه‌ای از اتحاد خلق کورد می‌باشد و ملت کورد، علیرغم فشارهای وارده از سوی دولت‌ها، همچنان این مراسم آیینی را برگزار می‌کنند.