نمایشگاه صنایع دستی زنان در مهاباد؛ هنر در سایه‌ی چالش‌ها
تالار وحدت مهاباد این روزها میزبان نمایشگاهی از هنر دستان زنان منطقه است. زنانی که در کنار چالش‌های موجود میراث فرهنگی خود را زنده نگه داشته‌اند و برای استقلال اقتصادی و مقابله با محدودیت‌های اجتماعی تلاش می‌کنند.
ژاله صادقی
مهاباد- تالار وحدت مهاباد از ۱۳ تا ۱۸ ماه جاری میزبان نمایشگاه هنر و صنایع دستی زنان است. این نمایشگاه که با هدف نمایش دستاوردهای هنری زنان منطقه برگزار شده، نقش آنان را در حفظ میراث فرهنگی و مقابله با محدودیت‌های جامعه مردسالار برجسته‌تر می‌کند. برای بسیاری از این زنان، یادگیری صنایع دستی نه تنها راهی برای ورود به بازار کار، بلکه تلاشی برای حفظ هویت فرهنگی و انتقال آن به نسل‌های آینده بوده است.
در این نمایشگاه آثاری همچون گلیم، بافتنی‌های سنتی، قلاب‌بافی، نقطه‌کوبی، دستسازه‌های چوبی، چرم، نمد، شمع، زیورآلات سنتی و مدرن، لباس محلی، تابلوهای نقاشی و عکاسی به نمایش گذاشته شده است. این آثار حاصل تلاش ۷۰ زن هنرمند مهابادی است که با وجود چالش‌های مالی و اجتماعی، در این رویداد شرکت کرده‌اند. این نمایشگاه هر روز از ساعت ۱۷ الی۲۲دایر می‌باشد و در کنار فرصت‌ها، چالش‌های بازار کار زنان در این عرصه را به شکل برجسته‌تری نمایش می‌دهد.
تبلیغات ناکافی؛ معضلی قدیمی
کژال.ش، یکی از غرفه‌داران این نمایشگاه، در کنار گلامندی از فروش و بازدید کم، بزرگترین چالش آن را عدم تبلیغات مؤثر می‌داند و میگوید: «چندین دوره در نمایشگاه‌های مشابهی حضور داشتم و بزرگترین مشکل ما عدم تبلیغات است. هر ساله توسط ادره‌ی میراث فرهنگی این نمایشگاه‌ها برگزار می‌شود و در کنار هزینه‌ای که بابت هر غرفه می‌گیرند هیچ تبلیغی در رسانه‌های محلی صورت نمی‌گیرد و تنها غرفه‌داران هستند که از طریق صفحات مجازی خود به تبلیغات می‌پردازند.» این کمبود تبلیغات موجب شده تا بازدید از نمایشگاه عمدتاً محدود به اقشار خاصی باشد.
اهمیت حضور مستقیم زنان در بازار
شادی.م، یکی دیگر از غرفه‌داران، با اشاره به شکاف قیمتی میان تولیدکنندگان و فروشندگان عمده میگوید: «صنایع دستی ما در خارج از کشور با قیمت‌های چندبرابری به فروش میرسد. حتی دلالان داخلی هم آثار ما را ارزان میخرند و گران میفروشند. حضور مستقیم در چنین نمایشگاه‌هایی به ما این فرصت را می‌دهد تا بدون واسطه با مشتریان ارتباط بگیریم.» او بر این باور است که حضور زنان در فضای فروش برخلاف گذشته که مردان خانواده مسئول فروش بودند گامی مهم برای استقلال اقتصادی آنان است.
نقش آموزش در حفظ میراث فرهنگی
بسیاری از زنان حاضر در این نمایشگاه، استادکارانی هستند که سالهاست به آموزش صنایع دستی مانند گلیمبافی، فرش دستباف و بافتنی‌های سنتی مشغول‌اند. حمیرا.ک، بافنده پیشکسوت فرشهای دستباف در این مورد میگوید: «زنان زیادی هنگام بازدید از غرفه در مورد بازار کار و شرایط یادگیری بافندگی کنجکاو هستند. بیمه و مزایای شاغل شدن در این کار برای زنانی که با محرومیت‌های فراوان روبه‌رو هستند بسیار اهمیت دارد. سرمایه‌ی اولیه‌ی شروع و یادگیری آن نیز زیاد نیست و تا کنون صدها زن را برای ورود به بازار کار آموزش داده‌ام.»
خلاقیت نسل جوان؛ پلی میان سنت و مدرنیته
هنرمندان جوانتر با آثاری نوآورانه مانند سفال، شمع‌های دستساز، نقاشی و زیورآلات سنتی و مدرن در نمایشگاه حاضر شده‌اند. هانا.ص، سازنده زیورآلات دستی سنتی و مدرن است که بسیاری از دستسازه‌های خود را با میخک می‌سازد. او در مورد کار خود میگوید: «میخک در پوشش زنان کورد جایگاه ویژه‌ای داشته است. من با طراحی کمربند، گردنبند و آویزهایی الهام گرفته از لباسهای محلی، سعی کردم عناصر فرهنگی گذشته را با سلیقه نسل امروز تلفیق کنم تا این میراث فراموش نشود.»
حمایت از زنان دارای معلولیت
در این نمایشگاه، آثاری از دختران دارای معلولیت و نیازهای ویژه نیز به چشم می‌خورد که به گفته‌ی دلنیا.ت منبعی برای درآمد و رشد آنان است. این آثار توسط غرفه‌ی موسسه هژین برای نمایش و خرید عموم در دسترس است.