خدیجه مرشد دانههای شن را به نقاشی تبدیل میکند
حنان حارت
مراکش - هنر او را پورهشن مینامند، زیرا او دانههای شن را به نقاشیهای هنری تبدیل میکند که دارای فکر و خلاقیت است، او در مورد مسائل بشردوستانه صحبت میکند، و همچنین تاریخ و حال کشور خود را روایت میکند، او هنرمند و خوشنویس مراکشی است. خدیجه مرشید، ۴۶ ساله و از استعداد نقاشی با شن و ماسه برخوردار بوده، او در این روش هنری پیشگام است.
استعداد طراحی وی از کودکی آغاز شد، و در اینباره میگوید: "در این دوره من کاغذهای سفید را حمل میکردم و شروع به کشیدن هر آنچه به ذهنم میرسید، میکردم و هر کسی که نقاشیهای من را میدید مرا به ادامهی کار ترغیب میکرد و بنابراین این استعداد در مراحل مختلف از زندگیام رشد میکرد و وقتی بزرگ شدم تصمیم گرفتم که حرفهای شوم، اما همیشه به دنبال یک فناوری خاص بودم و همچنین میخواستم وارد رشتهای شوم که در مراکش شناخته شده نیست، بنابراین به دنبال روش منحصر به فرد خودم بودم،" این چیزی است که خدیجه مرشید در مصاحبه خود با آژانس ما میگوید.
وی ادامه میدهد: "من برای بهرهمندی از اینترنت در جستجوی مدارس هنری بودم. در طول تحقیقاتم، من یک هنرمند آمریکایی را پیدا کردم که با شن و ماسه نقاشی میکرد" و او اضافه میکند، "من این هنر را خودم از اینترنت آموختم. آغاز کار دشواری بود و با تکرار، موفق شدم و برتری پیدا کردم."
خدیجه مرشید در سال ۱۹۹۷ هنگامی که به کار شن و ماسه راه یافت، مادهی اصلی او در شکلگیری نقاشی شد و وارد زمینه نقاشی گشت. در مورد تکنیکهایی که در نقاشی استفاده میکند، میگوید: "طرح ابتدا با مداد کشیده میشودُ سپس شروع به تکمیل نقاشی میکنم، ماسههای ریز و بدون هر نوع سنگریزهای که با چسب مخلوط شده است را روی محل نقاشی قرار داده و قبل از انتقال به مرحله رنگآمیزی آن را برای مدتی گذاشته تا خشک شود، تا فرم هنری آن تکمیل شده، و در نهایت نقاشی هنری بسیار زیبایی بدست آورم.
خدیجه مرشید نشان میدهد که او شن را تمیز میکند و فرآیند غربال کردن، فیلتر کردن و تصفیهی آن از ناخالصیهای معلق را آغاز میکند. این روند بیش از یک بار انجام میشود، تا زمانی که شن و ماسه نرم و آماده استفاده میشود، که به گفتهی او به زمان و تلاش نیاز دارد.
وی دربارهی تفاوت بین رنگآمیزی با رنگ و روش شن و ماسه که خدیجه مرشید برای بیان هنر خود استفاده میکند، میگوید: "طراحی با شن و ماسه به تلاش بیشتر و زمان طولانیتر نیاز دارد، بر خلاف نقاشی معمولی. همچنین، تمرکز باید در مرحلهی آمادهسازی، کار با هر رنگ جداگانه و منتظر خشک شدن آن باشید تا رنگها با یکدیگر مخلوط نشوند، پس از آن، آخرین جزئیات نیز با مسواک زدن و رنگآمیزی انجام میشود.
او اضافه میکند، "به موجب کارم با شن و ماسه، سعی میکنم رنگهای مختلفی را آماده کنم و همیشه به تعداد بیشتری از آنها احتیاج دارم. رنگها علاوه بر معانی آنها که میتوانند از چند جهت برای گیرنده جریان داشته باشند، به زندگی، حرکت و حس هنری میبخشند. طراحی با ماسه دشوارتر از نقاشی معمولی است، زیرا استفاده از ماسه در طراحی به تکنیکهای خاصی نیاز دارد، اما شباهتهایی بین این دو تکنیک وجود دارد، با این تفاوت که هر یک از آنها با شخصیت منحصر به فرد و روش متفاوتی برای ارائه باقی میمانند.
وی دربارهی کارهای خود گفت، "من در درجهی اول به هویت و اصالت مراکش علاقهمند هستم. من قصد دارم از طریق کار خود، زندگی را از طریق آداب و رسوم و سنتهای باستانی برجسته کنم، همانطور که میخواهم تاریخ و حال کشورم را برجسته کنم."
این هنرمند مراکشی از طریق شرکت در کارگاههای آموزشی که به درخواست وزارت فرهنگ مراکز یا موسسات در بخش دولتی یا خصوصی در جریان رویدادهای ملی برگزار شده، سعی میکند این هنر را به کودکان بیاموزد.
خدیجه مرشید از جوانان بااستعداد مراکشی خواست بدون دست کم گرفتن پتانسیلها، استعدادهای خویش را حتی با آغاز کار دشوار پرورش دهند و بر اهمیت رشد استعدادها تأکید کنند و آنها را به عنوان یک سلسله تلاش برای پرورش سلیقه و گسترش فرهنگ زیبایی شناختی بدون فکر کردن در مورد درآمد و صبر و بردباری مورد توجه قرار دهند.
وی دربارهی دشواریهایی که خدیجه مرشید با آن روبروست، میگوید که هنر پلاستیک در مراکش منبع تأمین معاش هنرمند نیست و نمیتواند نیازهای او را در زندگی برآورده کند. وی اضافه میکند که ضروری است که هنرمند در کاری دیگر که موازی با کار هنری او باشد، فعالیت داشته باشد تا مانند آنچه که در مورد او اتفاق افتاد، دچار مشکلات اقتصادی و بحران نشوند.
خدیجه مرشید در سالهای ۲۰۰۸ ، ۲۰۱۲ و ۲۰۱۳ سه نامهی سلطنتی از پادشاه محمد ششم مراکش دریافت کرد.