برچم جودی

کوبانی - فرهنگ، عنصر هویت‌بخش جوامع بشری محسوب می‌گردد و می‌توان آن را به مثابه روح و جوهره اجتماعات تلقی نمود. فرهنگ مشتمل بر عناصر مادی و معنوی خلق شده توسط انسان‌ها است که موجب تمایز جوامع از یکدیگر می‌شود. این عناصر شامل باورها، پوشاک، زبان، آداب تغذیه، سنن، شیوه‌های زیستی، هنر، جهان‌بینی و موارد مشابه می‌باشد. در روژاوای کوردستان که انقلاب فرهنگی و اجتماعی در جریان است، نهادهایی همچون هلال زرین، TEV-ÇAND و کمیته فرهنگی عهده‌دار مسئولیت حفظ و توسعه میراث فرهنگی منطقه گردیده‌اند.

مرکز فرهنگی و هنری باقی خِدو کوبانی و کمیته فرهنگی در تاریخ سوم ژوئن، پروژه فرهنگی و هنری موسوم به خانه دنگبژی را افتتاح نمودند. این مرکز پس از شش ماه آماده‌سازی، طی مراسمی رسماً آغاز به کار کرد. شهر کوبانی که ساکنان آن را کوردهای اصیل تشکیل می‌دهند، از حیث فرهنگی و هنری دارای میراثی غنی می‌باشد.

در بازدید از خانه دنگبژی، این غنای فرهنگی در قالب ابزار، آثار و عناصر فرهنگی به نمایش گذاشته شده، به وضوح قابل مشاهده است. بنای این مرکز که مشتمل بر سه اتاق است، با استفاده از خشت ساخته شده است. در فضای داخلی، قالی‌های بافته‌شده با دستان زنان گسترده شده است. علاوه بر این، ده‌ها قطعه تاریخی که در گویش مردم کوبانی با عناوینی چون تخت و تیر، نمازلیق، فانوس، پاپور، قاشق، دیگ، کاسه، تاس، سینی، کوزه، دف، تنبور، هاون، چنگک، سرمه‌دان، گونی، تفنگ و غیره شناخته می‌شوند، در این مکان نگهداری می‌گردد. به بیان دیگر، بازدیدکنندگان تصویری جامع از فرهنگ اصیل کوبانی را مشاهده خواهند نمود.

 

تجلی فرهنگ غنی کوبانی در قالب یک مرکز فرهنگی

محبوبه اتو، هنرمند و عضو مرکز فرهنگی و هنری باقی خِدو، خانه دنگبژی را فرصتی برای احیای فرهنگ منطقه توصیف نمود. او اظهار داشت: پروژه احداث خانه دنگبژی شش ماه به طول انجامید. این طرح با هدف ایجاد دروازه‌ای فرهنگی برای زنان، جوانان و علاقه‌مندان به هنر به اجرا درآمد. خانه دنگبژی واجد خصوصیاتی است که توجه عموم را جلب می‌نماید و نمایانگر فرهنگ غنی کوبانی است. در ساخت این بنا، صرفاً از خشت استفاده گردید که یادآور خانه‌های قدیمی ماست؛ مکان‌هایی که نیاکان ما این فرهنگ را در آنها حفظ و ترویج نمودند. ما نیز از طریق این پروژه اجازه نخواهیم داد دنگبژی و فرهنگ ما به فراموشی سپرده شود و همواره در خاطره جمعی ما ماندگار خواهد ماند.

 

استقبال عمومی از خانه دنگبژی

محبوبه اتو در خصوص گردآوری اشیاء موجود در خانه دنگبژی بیان داشت: عمده‌ترین چالش ما در جمع‌آوری ابزار و آثار تاریخی بود، زیرا این اقلام قدمت زیادی دارند و افراد به سهولت از آنها دست نمی‌کشند، بلکه برعکس، آنها را به عنوان میراثی ماندگار محفوظ می‌دارند. لذا، بخشی را خریداری نمودیم و بسیاری از قطعات را نیز از مناطق روستایی جمع‌آوری کردیم. در حقیقت، تمامی اشیاء موجود در این خانه، اعم از لوازم آشپزخانه، آثار تاریخی، قالی‌ها، و سایر اقلام مرتبط با آداب و رسوم خانه، قدیمی و کهن هستند. نظیر پاپور، هاون، دوک نخ‌ریسی، تفنگ، تخت و تیر، آسیاب دستی، کوزه‌های آب و غیره. ما کماکان به جمع‌آوری و افزودن این اقلام مبادرت می‌ورزیم. مردم از این طرح استقبال نموده و روزانه برای مشاهده و آشنایی با آن مراجعه می‌کنند. بنابراین، می‌توان با اطمینان گفت که این خانه آینه‌ای برای شناخت و احیای فرهنگ کوبانی است.

 

غلبه تلاش و خلاقیت زنان

در خاتمه، محبوبه تصریح نمود که فضا و محتوای خانه متکی بر خلاقیت و آثار مادران است و چنین نتیجه‌گیری کرد: ما به عنوان زن نقش خود را در احداث این خانه ایفا نمودیم، به‌ویژه در گردآوری ملزومات آن. لذا، هنگامی که فردی وارد خانه دنگبژی می‌شود، بی‌درنگ فضای فرهنگی، آثار و خلاقیت مادران را استشمام و مشاهده می‌کند. در واقع، نام‌گذاری خانه نیز به این امر اشاره دارد. آگاهیم که مادران با لالایی‌های خود در هر رویدادی، آواز یا دنگبژی را توسعه بخشیده‌اند. آنان همواره در مراسم شادی، سوگواری و بر گهواره کودکان انواع دنگبژی را ارائه نموده‌اند. بنابراین، افتتاح این خانه فرصتی ارزشمند برای نسل‌های آتی است تا از نزدیک با این فرهنگ آشنا شوند و از آن صیانت نمایند. علی‌الخصوص زنان باید در اولویت نخست به این خانه روی آورند و دنگبژی مادران را محفوظ دارند.