هنر سرامیک احیا و حفظ فرهنگ یک ملت است

بناز رئوف، به‌عنوان یک زن طراح، برای احیای فرهنگ کردی، از طریق طراحی و سفالگری فعالیت می‌کند. او به مدت ١۶ سال در شهر سلیمانی هنر سرامیک را در جامعه معرفی کرده است.

سلیمانی- هنر سرامیک یکی از میراث‌های فرهنگی هر ملت است. در فرهنگ کوردی نیز این هنر به ویژه در زمینه‌های ساخت ظروف گلی و سفالگری و طراحی مورد توجه قرار دارد. از این رو، از دوران‌های گذشته تا به امروز، ملت کورد برای احیاء و برجسته‌سازی فولکلور و فرهنگ کوردی، هنر سرامیک را در آثارشان نشان داده‌اند. بَناز رئوف، که تحصیلات خود را در رشته هنرهای زیبا در سال ۱۹۹۸ به پایان رسانده، به مدت ۲۵ سال، به طور مداوم در زمینه‌ی کار با سرامیک فعالیت داشته است.

او از سال ۱۹۹۹ به عنوان استاد در مدرسه‌ی چوارقورن آموزش داده و سپس در دانشگاه هنر رانیه به مدت ۲ سال به تدریس سرامیک مشغول بوده است. سپس، از سال ۲۰۰۹ در شهر سلیمانی به صورت حرفه‌ای به کار سرامیک مشغول شده و سال‌هاست که در راستای حفظ و معرفی فولکلور و فرهنگی کوردی و زیورآلات زنان در این حوزه فعالیت می‌کند. وی دارای چندین نمایشگاه سرامیک است و در چهار نمایشگاه مختلف در روژهلات کوردستان شرکت کرده است. علی‌رغم موانع و چالش‌هایی که در مسیر حرفه‌ای‌اش پیش آمده، عشق به کار در این عرصه و توانایی در خلق آثار هنری در این زمینه، موجب ادامه مسیر و دستاوردهای فراوان او در این رشته شده است.

 

 «سرامیک، احیای فرهنگ و ارتقای فرهنگ کوردی است که زنان برای ماندگاری آن تلاش می‌کنند»

بناز رئوف، فارغ‌التحصیل از دپارتمان هنرهای زیبا در سال ۱٩٩٧ و ۱۹۹۸ است و از سال ۱۹۹۹ به‌طور حرفه‌ای وارد دنیای طراحی و سیرامیک شده است. او گفت: در این مدت دو نمایشگاه شخصی برگزار کرده‌ام و همچنین در چهار نمایشگاه بین‌المللی در روژهلات کوردستان شرکت کرده‌ام. پس از کسب مدرک در هنر سرامیک، به کار در این حوزه ادامه داد و همچنان به پیشرفت و ارتقای هنر سرامیک پرداخته‌ام. کار با سرامیک هنری ویژه است که به آمادگی کامل برای انجام همه مراحل نیاز دارد. از طراحی و انتخاب الگو و ابعاد گرفته تا انتخاب رنگ‌ها و طرح‌های مختلف، همه اینها مراحل مهمی هستند که در خلق یک اثر سرامیکی موثرند. پس از طراحی، تلاش برای تبدیل طرح به یک نمونه واقعی در قالب گِل و فرآیندهای عملی کار، بخش‌های حیاتی کار سرامیک هستند.

این طراح، در توضیح روش و فرآیند ساخت آثار سرامیکی می‌گوید: سرامیک یک هنر فنی است که نیاز به تفکر و طراحی دقیق دارد. ابتدا باید فکر کنم و نقشه‌ی کار را طراحی کنم، سپس ابعاد و جزئیات طرح را با دقت مشخص می‌کنم. بعد از آن، شروع به انجام کارهای عملی می‌کنم تا بتوانم اثر سرامیکی را خلق کنم. در ابتدا، تلاش می‌کنم نوع خاک و گل مناسب برای کار را انتخاب کنم. در کوردستان و خارج از آن، گل‌هایی که برای کارهای سرامیکی و سفالگری مناسب هستند را جمع‌آوری می‌کنم. من از خاک‌های خاصی مانند خاک عکاشات استفاده می‌کنم، زیرا این خاک برای ساخت آثار سرامیکی و گِل‌کاری مناسب است و رنگ قرمز آن با کارهای ما همخوانی دارد.

اولین مرحله این است که خاک را تمیز و خرد کرده و آن را با آب مخلوط می‌کنم تا به شکل یک گِل نرم و قابل کار درآید. سپس با استفاده از دست و ابزارهای مختلف، گِل را فرم داده و شکل اولیه را به آن می‌دهم. بعد از شکل‌دهی، گِل را در کوره قرار می‌دهم و آن را در دمای مشخصی می‌سوزانم تا به سختی و استحکام مورد نظر برسد. در نهایت، کار تزئین و طراحی را انجام می‌دهم. من از نقوش و طراحی‌های فولکلور کورد استفاده می‌کنم. همچنین با درخواست مشتری‌ها، سفارشات آنها را انجام می‌دهم.

 

 «هنر سرامیک از طریق دوره‌های آموزشی برای جوانان به عنوان یک فرهنگ باقی می‌ماند»

بناز رئوف در اشاره به اهمیت هنر سرامیک بیان کرد که هنر سیرامیک نیازمند رشد و پایداری است. آموزش و تربیت جوانان در این زمینه بسیار مهم است. از طریق تدریس و آموزش، می‌توانیم این هنر را به نسل‌های آینده منتقل کنیم و آن را زنده نگه داریم. هنر سرامیک از طریق نمودارها نشان می‌دهد که هنر زنانه بوده یا مردانه. آموزش هنر سرامیک باید به‌طور مستمر و به‌ویژه برای جوانان ارائه شود تا این هنر به حیات خود ادامه دهد. اما متأسفانه به دلیل مشکلات اقتصادی و شرایط بازار، فروش آثار سرامیکی در حال کاهش است. علی‌رغم پروسه طولانی برای تهیه آثار سرامیکی، با قیمتی کم به فروش می‌رسند تا هنر سرامیکی ما معرفی شود و در همه خانه‌ها آثار سرامیکی وجود داشته باشد. هنر سرامیک باید در هر خانه و به‌عنوان بخشی از فرهنگ و هویت محلی حضور داشته باشد تا بتوان آن را حفظ کرد. در گذشته زنان برای کارهای تزئینی از هنر سرامیکی استفادە  و از طریق گردنبد و تزئین و طراحی بر روی گردنبد طلا کار می‌کردند.

وی در نهایت بیان کرد که هنر سیرامیک نیازمند پشتکار و تعهد است. وقتی یک اثر هنری یا یک کوزه ساخته می‌شود، تمام توان و انرژی هنرمند به کار گرفته می‌شود تا اثری زیبا و خاص خلق کند. او اضافه می‌کند: متأسفانه، جامعه گاهی از آثار هنری ما استقبال نمی‌کند، و این مشکل می‌تواند باعث کاهش انگیزه و استمرار در این حرفه شود. همچنین در جامعه‌ی ما، بسیاری از محدودیت‌ها و موانع اجتماعی به ویژه برای زنان وجود دارد که می‌تواند مانع از پیشرفت آنها در این زمینه شود. ما زنان با فرهنگ کارمان هنر کردی را ترویج می‌کنیم.