لینا خطیب

ادلب - در شهر ادلب، گروهی از هنرمندان زن با اختصاص دادن بسیاری از آثار نقاشی و صنایع دستی خود به موضوع نقض حقوق زنان در غزه، پشتیبانی و همدردی خود را با مردم این منطقه ابراز داشتند. این اقدام آنها بیانگر وحدت و ایستادگی مشترک زنان در برابر ظلم و حاشیه‌نشینی است که تجربه می‌کنند.

علاقه‌مندی به هنر و صنایع دستی، همراه با مخالفت با شرایط سختی که مردم غزه، به‌ویژه زنان، در جریان جنگ هفت ماهه تحمل می‌کنند، گروهی از هنرمندان زن ادلب را به هم نزدیک کرده است. این هنرمندان تصمیم گرفته‌اند بخشی از آثار خود را به نشانه پشتیبانی و همدردی با مردم غزه اختصاص دهند. مرام العبس، ۲۳ ساله و دانشجوی زبان و ادبیات عربی، که تعلیماتی در زمینه هنر موزاییک دیده است، از این جمله است. وی در مرکز «الحیاة» شهر، به همراه سی زن دیگر که بیشتر آنها خود سرپرست خانوار هستند و همسران خود را از دست دادەاند و یا همسران زندانیان هستند، به یادگیری این هنر پرداخته است. این مرکز بر آموزش مشاغل دستی به زنان سرپرست خانوار تاکید دارد تا آنها را در رسیدن به خودکفایی و استقلال مالی یاری رساند.

او در توضیح فرآیند کار گفت که ابتدا با چاپ تصویری که بر روی تابلوی موزاییک نقش خواهد بست، شروع می‌شود. پس از آن، سنگ‌هایی با رنگ‌های مطابق با رنگ‌های موجود در تصویر انتخاب شده و به اندازه‌های مناسب برش داده می‌شوند تا دقیقاً در مکان‌های مورد نظر قرار گیرند. در مرحله بعد، این سنگ‌ها به شیوه‌ای هنرمندانه بر روی تصویر چاپ شده چسبانده و مرتب می‌شوند. پس از اتمام کار روی تابلو، لبه‌های آن تراشیده و صیقل داده می‌شود و در نهایت، ماده‌ای براق بر روی تابلو زده می‌شود تا ظاهری درخشان به آن بخشیده شود.

او تاکید کرد که برنامه‌ریزی کرده است تا تابلوهایی را شامل تصاویری از مکان‌های خاصی در فلسطین نظیر مسجدالاقصی و قبه الصخره خلق کند. وی در ادامه بیان داشت: «آنچه توسط نیروهای اسرائیلی در غزه اتفاق می‌افتد، جنایتی علیه بشریت به شمار می‌رود. این شامل هدف قرار دادن و بمباران مستقیم بیمارستان شفا در نوار غزه است، که در نتیجه آن صدها غیرنظامی بی‌گناه جان خود را از دست داده‌اند. همچنین، این حملات با بمباران‌های بی‌هدف مناطق مسکونی در سراسر نوار غزه همراه بوده‌اند.»

مرام العبس از سازمان‌های بین‌المللی درخواست کرد تا با بکارگیری همه توان و فشارهای خود، به جنگ علیه مردم غزه پایان دهند، به قوانین بین‌المللی و اصول حقوق بشر پایبند باشند، و تلاش‌ها برای آوارگی اجباری ساکنین این منطقه را رد کنند.

فاطمه احمد، ۳۰ ساله که از روستایی در حومه دمشق به شهر ادلب آواره شده است، علاقه و شور خود را نسبت به نقاشی و طراحی تأیید کرد. به همین دلیل، او در این حرفه تخصص یافته و چندین اثر هنری خلق کرده است که از طریق آن‌ها همبستگی خود را با مردم غزه نشان داده است. او می‌گوید: «دیدن رنج و آلامی که مردم غزه، به ویژه زنان و کودکان، از نقض حقوق بشر و جنایات تحمل می‌کنند، مرا بسیار متأثر ساخته است. چه گناهی مرتکب شده‌اند؟ به منظور اعتراض و محکوم کردن این وضعیت، تابلوهایی را آفریده‌ام و بر روی آن‌ها عباراتی نوشته‌ام که رنج یک ملت را که توسط همان منابری که همواره از انسانیت سخن گفته‌اند، فراموش شده‌اند، بازتاب می‌دهد. ما همه درد یکسانی داریم؛ تجربه بمباران، ترس، آوارگی، و محرومیت‌های ما مشابه است. مناطق ما تحت بمباران انواع سلاح‌ها قرار گرفته‌اند، صرفاً به این دلیل که ما خواهان احقاق حقوق اولیه خود بوده و سیاست‌های استعماری و دیکتاتوری را رد کرده‌ایم. بنابراین طبیعی است که ما با رنج فلسطینیان همدردی کنیم و با آن‌ها احساس همبستگی نماییم».

همانطور که سایر زنان به هنر نقاشی دیواری روی آورده‌اند، آنها این هنر را به عنوان وسیله‌ای برای بیان دیدگاه‌ها، رد کردن ظلم و بیان علاقه‌مندی به زندگی به کار برده‌اند. علا نورالدین، ۲۸ ساله از شهر ادلب، به خاطر عشقش به هنر گرافیتی، یا همان «نقاشی بر دیوار» شناخته شده است. او با استفاده از اسپری‌ها، رنگ‌ها، ماژیک‌ها و قلم‌های نقاشی و سایر مواد، تابلوهای دیواری را خلق می‌کند که مسائل انسانی مختلفی را به تصویر می‌کشند.

علا نورالدین می‌گوید: «تابلوهای دیواری من درباره مسائلی که مردم سوریه از آن رنج می‌برند مانند بمباران، آوارگی، بازداشت و تبعید اجباری صحبت می‌کنند، زیرا هر کدام از این تابلوها داستان و واقعه‌ی مهمی را روایت می‌کند.»

او بیان کرد که در دوره‌ی اخیر، تمرکزش را بر روی درد و رنج‌هایی که مردم غزه تحمل می‌کنند قرار داده است، از طریق خلق نقاشی‌های دیواری که هدف قرار دادن خبرنگاران، کودکان و زنان بی‌گناه را به تصویر می‌کشند. وی تاکید کرده است که تابلوهای دیواری به عنوان پیام‌هایی فوری و مستقیم عمل می‌کنند که توانایی بالایی در افزایش آگاهی عمومی در تمامی اقشار جامعه دارند، هرچند که این آثار ممکن است به دلیل عوامل طبیعی و گذر زمان از بین بروند.

علا نورالدین توضیح داد که «هنر در ادلب به ابزاری برای ابراز همدردی با مردم غزه تبدیل شده و به عنوان وسیله‌ای برای ثبت و انتقال رنج‌های صدها هزار نفر در این دوران دشوار عمل می‌کند. این آثار هنری کشتارهایی را که علیه آن‌ها روی داده، ثبت می‌کنند تا نسل‌های آینده بتوانند درک کنند که چه اتفاقاتی افتاده و غزه چه ظلم‌ها و نقض‌های حقوقی را متحمل شده است.»