«هاجره‌خاتون»، «سرتپولە» از محلەهای قدیمی سنه

سرتپولە که به دلیل زیارتگاه هاجره‌خاتون از منطقه‌های تاریخی و قدیمی سنه است. وجود بناهای تاریخی مانند عمارت آصف، عمارت مشیر دیوان، مقبره‌ی هاجره‌خاتون، هویت تاریخی این محله را نشان می‌دهد. اما به دلیل قدمت زیاد و نبود رسیدگی، بیشترین بافت فرسوده‌ را دارد.

«هاجره‌خاتون»، «سرتپولە» از محلەهای قدیمی سنه

سرتپولە که به دلیل زیارتگاه هاجره‌خاتون از منطقه‌های تاریخی و قدیمی سنه است. وجود بناهای تاریخی مانند عمارت آصف، عمارت مشیر دیوان، مقبره‌ی هاجره‌خاتون، هویت تاریخی این محله را نشان می‌دهد. اما به دلیل قدمت زیاد و نبود رسیدگی، بیشترین بافت فرسوده‌ را دارد.

هیما راد

 

سنه - سرتپولە یکی از مناطق قدیمی سنه (سنندج) است که شامل بازار پارچه‌فروشان و زیارتگاه هاجره‌خاتون[خواهر امام رضا] است و بە دلیل بافت فرسودە تقریبا قسمت بسیاری از آن تخریب شده و قسمتی از آن بازسازی و به آپارتمان تبدیل شده است. بیشتر اهالی سنه که در سرتپوله زندگی می‌کرده‌اند، فوت شده‌اند و یا زمین‌گیر شده‌اند و جوانترها هم به مناطق دیگر سنه نقل مکان کرده‌اند.

زیارتگاه هاجره‌خاتون در آغاز سرتپوله و میدانچه‌ی جلو آن را قبلا خانه‌ی ظفر‌الملک خوانده می‌شد. در محل مقبره‌ی هاجره خاتون خواهر امام رضا مدفون است. که در تاریخ مردوخ هم به آن اشاره شده است اما معلوم نیست که خواهر امام رضا چه وقت و در چه سالی به سنه آمده و در آن جا دفن شده زیرا زمان زندگانی امام رضا و ساخت شهر سنه (سنندج) فاصله‌ی زمانی زیادی دارد. این محل به تقدیر به هاجره خاتون مشهور شده است.

کوچه‌ها‌ی هاجره‌خاتون بافت قدیمی دارد و یادآور زندگی مردمانی است که روزگاری در شهر سنه رفت و آمد داشته‌اند دورانی که همسایگی معنا داشته و همه مانند یک خانواده‌ی بزرگ بوده‌اند. کوچه‌ها را که می‌بینی خود به خود حسی آشنا در تو زنده می‌شود، انگار عضوی از این محله بوده‌ای و از آن دوران، از طرفی دلت می‌گیرد از این همه تخریب و دیوارهای ریخته شده است.

به زحمت می‌توانم چند تن از افرادی را که سالیان درازی است در این محله زندگی می‌کنند پیدا کنم، شاید شمارشان به ده نفر نرسد. پرسان پرسان سراغشان را می‌گیرم خیلی‌ها نمانده‌اند و بعضی زمین‌گیر شده‌اند و بعضی هم حرف زدن از گذشته از حوصله‌شان خارج است.

 


         


        

سرتپوله به گفته‌ی افراد حاضر و اهالی با هاجره‌خاتون و بازار عرب‌ها یا پارچه فروش‌ها یکی است و اسم هاجره‌خاتون را به سبب وجود زیارتگاه هاجره خاتون بر روی محله گذاشته‌اند، زیارتگاهی که متعلق به خواهر امام رضا است و مردم از شهرهای مختلف به زیارت آن می‌آیند و بە  گفتە‌ی یکی از قدیمی‌های محلە شهین.م بە محلی برای دعا نوشتن تبدیل شدە است.

به اقتضای زندگی امروز بسیاری از خانە‌ها بازسازی شدە و یا تبدیل بە آپارتمان شده‌اند و بعضی دیگر ویران و فرسوده شده‌اند.

از زنان قدیمی محله سراغ مستوره.ب می‌روم، مریض است و در خانه‌ای چند طبقه که فرزندانش هم در آن مکان هستند زندگی می‌کند. از قدیم چیز زیادی یادش نیست و می‌گوید به خاطر آلزایمر چیز زیادی نمی‌تواند به من بگوید.

زنان دیگر محله که ۴۴ سال، ۲۳ سال، ۲۰سال و ..... برای سالیان زیادی است در این محلە هستند، همگی بر این مسئلە اتفاق نظر دارند که هاجره خاتون خواهر امام رضا است و به دلیل مهاجرت و سفرهایی که داشته‌اند به این جا آمده‌ و مریض شده و در اینجا فوت شده به همین دلیل زیارتش را در شهر سنه بنا کرده‌اند.

بازار پارچه‌فروشان در هاجره‌خاتون معروف است و کسبه‌ی آن کلا به پارچه‌فروشی مشغولند و چند مغازه‌ی قفل و کلیدسازی هم وجود دارند که از قدیم‌الایام در این مکان هستند و در مورد هاجرخاتون می‌گویند که این محله برای صدوپنجاه سال قبل است و از اهالی آن خیلی‌ها زنده نیستند و یا نقل مکان کرده‌اند.