هدیل عمر

ادلب - پسماندها در ٧١۶ اردوگاه از مجموعه اردوگاه‌های ادلب به نحوی انباشته می‌شوند که مخاطرات و معضلات بهداشتی و زیست‌محیطی را هشدار می‌دهد. این وضعیت به ویژه پس از توقف پروژه‌های جمع‌آوری رایگان پسماند توسط تعدادی از سازمان‌های جامعه مدنی، در پی قطع حمایت سازمان ملل متحد از آنها، تشدید شده است.

زنان آواره تلاش می‌کنند راهکارهای اضطراری و ناکارآمدی برای جلوگیری از شیوع بیماری‌ها، همه‌گیری‌ها و استشمام بوهای نامطبوع از طریق سوزاندن پسماندها بیابند. با این حال، دود ناشی از سوزاندن این مواد موجب بروز بیماری‌های تنفسی و ریوی می‌گردد.

مریم نجمه، زن آواره ساکن در اردوگاه‌های کللی در شمال ادلب اظهار می‌دارد که پروژه‌های جمع‌آوری پسماند از ماه‌ها قبل متوقف شده و پسماندها، به ویژه با افزایش دما، خطری فزاینده ایجاد می‌کنند.

وی خاطرنشان می‌سازد که علی‌رغم افزایش دما، به ندرت درب یا پنجره‌های چادر خود را می‌گشاید تا از استشمام بوهای نامطبوع ناشی از پسماندهای انباشته شده در سراسر اردوگاه جلوگیری نماید، بدون آنکه به راه حلی برای پایان دادن به این مصیبت روزمره دست یابند.

فاطمه أسمر، ساکن اردوگاه‌های سرمدا در شمال ادلب، از ابتلای دو فرزندش به بیماری گال به دلیل گسترش محل‌های دفن پسماند در اردوگاه شکایت دارد؛ مکانی که میکروب‌ها در آن تکثیر می‌شوند و محدود کردن گسترش حشرات دشوار است.

وی اظهار می‌دارد که این وضعیت دیگر قابل تحمل نیست و هیچ گوش شنوایی از مقامات ذی‌ربط برای بیان شکایات خود نیافته است. مشکل مدام در حال تشدید است و این امر موجب شده است که زنان در گروه‌های داوطلب برای جابجایی پسماندها از میان بلوک‌های مسکونی و چادرها و انتقال آنها حداقل به حاشیه اردوگاه فعالیت کنند.

وی تأکید می‌کند که این اقدام برای از میان برداشتن تداوم انتشار بوهای نامطبوع و مناظر ناخوشایند در اطراف اردوگاه مؤثر نبوده است. او می‌گوید: «گویی بار آوارگی، فقر و تنگدستی کافی نبود که معضل پسماند آمد و بار سنگینی بر اوضاع از پیش وخیم ما افزود.»

وی در ادامه می‌افزاید: «ما توان جابجایی پسماندها را نداریم، حتی از تأمین هزینه نان عاجزیم، و اکنون باید به دنبال درمان برای فرزندانمان باشیم که به دلیل تداوم این مشکل و استمرار گسترش پسماندها و به تبع آن میکروب‌ها، حشرات و جوندگان ناقل بیماری‌ها، بی‌ثمر است.»

در خصوص مخاطرات بهداشتی ناشی از گسترش پسماندها در مناطق مسکونی و اردوگاه‌ها، دکتر حلا عثمان، متخصص پوست، اظهار داشت که پسماندها محیط مساعدی برای تکثیر وسیع میکروارگانیسم‌ها ایجاد می‌کنند و استنشاق آنها و زیستن در مجاورت آنها منجر به ابتلا به بیماری‌های متعددی می‌گردد.

وی تشریح نمود که شیوع بیماری‌ها در میان ساکنان اردوگاه‌ها، به ویژه در میان کودکان، زنان و سالمندان، افزایش یافته است. شایع‌ترین این بیماری‌ها عبارتند از: بیماری‌های پوستی نظیر لیشمانیوز، گال و آلرژی؛ بیماری‌های روده‌ای مانند گاستروانتریت، مسمومیت‌های غذایی و هپاتیت؛ و بیماری‌های ریوی و مشکلات تنفسی ناشی از انتشار بوهای نامطبوع می‌باشد.

دکتر حلا عثمان توجه را به مخاطرات زیست‌محیطی از قبیل تخریب چشم‌انداز طبیعی و انتشار بوی نامطبوع جلب نمود که به نوبه خود بر اکوسیستم منطقه از طریق جذب جوندگان و حشرات و انتشار گازهای سمی مانند دی‌اکسید کربن ناشی از تجزیه پسماندها تأثیر می‌گذارد.

او توصیه می‌نماید تا حد امکان از محل‌های دفن پسماند فاصله بگیرند و حشره‌کش‌ها را در داخل منازل و پیرامون چادرها برای از بین بردن حشرات ناقل بیماری اسپری کنند. همچنین در صورت بروز هرگونه علائم بیماری‌های پوستی، تنفسی یا عفونی، فوراً به پزشک مراجعه نمایند تا درمان مناسب را برای جلوگیری از وخامت بیشتر وضعیت دریافت کنند.

بر اساس گزارش دفتر هماهنگی امور بشردوستانه سازمان ملل متحد، "۴۱ درصد از اردوگاه‌ها، معادل ۴۶۰ اردوگاه از مجموع ۱۱۰۰ اردوگاه، فاقد حمایت اساسی در زمینه آب، بهداشت و نظافت از سوی شرکای بشردوستانه هستند". انتظار می‌رود که خدمات به ۱۱۱ اردوگاه دیگر تا پایان سپتامبر آتی قطع گردد، که این امر "نیاز فوری به افزایش حمایت مالی جهت حفظ عملیات‌های بشردوستانه ضروری در منطقه" را برجسته می‌سازد.