تغییرات اقلیمی به مسائل پیرامون خشونت علیه کودکان دامن میزند
اغلب اشکال خشونت ریشه در نظامها و نهادهای ناعادلانهی موجود در سطح جهان دارد. این رویکرد به درک دقیقی از تاثیر تغییرات اقلیمی روی کودکان همهی کشورها منجر میشود.
هر روز از تابستان سال ۲۰۲۳ نیمکرهی شمالی وقایع اقلیمی فاجعهباری را از سر میگذراند: امواج گرما، آتشسوزیهای جنگلی، طوفانهای تگرگی عظیم.
چنین صحنههایی در سالهای آینده به واقعیت جهان ما بدل خواهند شد. دانشمندان تصویری تلخ از اینکه چگونه تغییرات آب و هوایی ایجادشده توسط انسان و تخریب گستردهی محیط، بر همهی ما تأثیر خواهد گذاشت، ترسیم کردهاند.
البته این آسیبها کودکان را نیز دربر میگیرد. با اینحال، تحقیقات پیرامون چگونگی ارتباط دقیق تغییرات آب و هوا و تخریب محیطی با خشونت علیه کودکان هنوز در مراحل اولیهی خود است.
کشف تقاطعهای بالقوهی جنبشهای دانشگاهی و سیاسی در این زمینه بسیار مهم است. یافتههای حاصل از این بررسیها و تحقیقات بیشتری که ممکن است از آن حاصل شود، میتواند به اطلاعرسانی سیاستها و مداخلاتی کمک کند که از کودکان، بهویژه کودکانی که تغییرات آب و هوایی و شوکهای محیطی آسیبپذیرتر هستند، محافظت و حمایت کند.
در مطالعات جدیدی کە انجام شدە، یک بررسی با دامنه گسترده از اطلاعات مربوط به تغییرات آب و هوا، تخریب محیطزیست و خشونت علیه کودکان انجام شده تا مشخص شود کدام مسائل تاکنون شناخته شده است و چه مسائلی نیازمند توجه و تمرکز بیشتری هستند.
چه انواع خشونت مستقیم از قبیل خشونت فیزیکی، جنسی، عاطفی و چه خشونت ساختاری در این مطالعات مورد بررسی قرار گرفتەاند. اغلب این اشکال خشونت ریشه در نظامها و نهادهای ناعادلانهی موجود در سطح جهان دارد. این رویکرد به درک دقیقی از تاثیر تغییرات اقلیمی روی کودکان همهی کشورها منجر شد. همچنین نشان داد که میتوان علل و اثرات تغییرات آب و هوا و تخریب محیطزیست را در رابطه با سیستمها، نهادها، ساختارها، هنجارها و تعاملات مورد بررسی قرار گیرد.
این مطالعه پنج چالش را شناسایی کردە است: خطرات و چگونگی کاهش خطر بلایا؛ جنسیت؛ تحرک یا بیحرکتی ناشی از آب و هوا؛ کودکان کار و سلامت. آنچه به وضوح آشکار است این است که خشونت علیه کودکان تنها از شوکهای محیطی تاثیر نمیگیرد. این مسئله ریشهی عمیقی در بیعدالتیهای تاریخی، نظامها و ساختارهای ناهنجار جهانی دارد. در چنین ساختارهایی کسانی که در فقر زندگی میکنند، به طرز نامتناسبی تأثیر گرفته و آسیب میبینند.
کاهش خطرات بلایا
خطرات طبیعی، در کنار بحرانهای انسانی در مقیاس بزرگ، خطرات جدی برای سلامت، زندگی، اموال و محیط زیست رقم میزند.
نتیجهی مطالعات ثابت کردە است که چگونه فشارهای اجتماعی، اقتصادی و عاطفی فزاینده در این شرایط کودکان را در معرض خطر آسیب بیشتر ناشی از خشونت قرار خواهد داد. این آسیبها ممکن است در خانه یا در پناهگاههای امدادی متوجه آنها باشد و ممکن است توسط همسالان آنها، یا توسط مراقبانی که به دلیل نیاز ناگهانی به بازسازی یا کمک به تأمین هزینههای زندگی، کودکان را به اعمال ناخواسته مجبور میکنند انجام شود.
برای اطلاعرسانی برنامههای یکپارچه و حساس فرهنگی برای محافظت بهتر از کودکان در برابر خطرات محیطی، برنامههای دقیقتر و جدیتری مورد نیاز است.
جنسیت
اثرات تغییر اقلیم و تخریب محیطزیست از نظر جنسیتی خنثی نیست. این تغییرات دختران و پسران را به اشکال متفاوتی تحت تأثیر قرار میدهند. همچنان تحقیقات پیرامون خشونت مبتنی بر جنسیت و خشونت علیه زنان و دختران در رابطه با تغییرات آب و هوایی، در مراحل ابتدایی به سر برده و رو به رشد است.
اما این اقدامات معمولا بیشتر تمایل دارند روی مسائلی متمرکز شوند که بزرگسالان زن را تحت تاثیر قرار میدهد، و اصطلاح "جنسیت" را با "زنان" ترکیب میکند، بدون توجه کافی به اثرات جنسیتی تغییرات آب و هوایی بر کودکان دختر و پسر.
تحقیقات موجود همچنین نشان میدهد که تغییرات آب و هوایی به طور بالقوه میتواند محرکهای شناختهشدهی متاثر بر ازدواج کودکان را در کشورهای با درآمد کم و متوسط پایین تشدید کند. اما این یافتهها به طور قابلتوجهی بر اساس محل زندگی متفاوت است. به عنوان مثال، ازدواج کودکان با انگیزهی دریافت پول از سوی داما در طول دورههای خشکسالی، در جنوب صحرای آفریقا افزایش ناگهانی داشته است. با اینحال، در کشورهایی چون هند خشکسالی منجر به کاهش ازدواج کودکان شده است، با این هدف که پرداخت مهریه به تاخیر بیفتد.
اطلاعات دقیقی در مورد مواجههی پسران با اشکال مختلف خشونت در زمینهی تغییرات آب و هوا وجود ندارد. این کمبود اطلاعات به این دلیل است که مطالعات بیشتر تمایل دارند بر مردان به عنوان مجرم تمرکز کنند تا به عنوان آسیب دیدەگان خشونت.
تحرک و بیحرکتی
تعداد مهاجران اقلیمی روز به روز در حال افزایش است.
دادههایی که در مورد نقل مکان، جابجایی و مهاجرت به دلیل تغییرات آب و هوایی، خطرات طبیعی یا ناشی از فعالیت انسانی مورد بررسی قرار گرفت، به افزایش خشونت علیه کودکان در خانوادههای مهاجر و قرارگرفتن در معرض خطرات بیشتر در کمپها و پناهگاهها اشاره میکند. همچنین، جدایی از خانوادهها یا مراقبان، یکی دیگر از عواملی است که کودکان و جوانان را به شدت در برابر خشونت آسیبپذیر میکند.
در همین حال، بیحرکتی در بلایایی که افراد نمیتوانند یا نمیخواهند مهاجرت کنند؛ با کودکآزاری، تشدید آسیب و ازدحام بیش از حد در مناطق زاغهنشین همراه بوده است.
ترس از خشونت در پناهگاهها میتواند باعث شود زنان پس از خطرات طبیعی در خانه بمانند و همین در خانه ماندن خطر آسیبدیدگی کودکان در اثر بلایا یا سایر اشکال خشونت را افزایش خواهد دهد.
کار کودکان
تحقیقات موجود نشان میدهد که کار کودکان پس از خطرات طبیعی، عمدتا به دلیل اتکای خانوادهها به کار فرزندان و فقدان استراتژیهای لازم برای حذف آسیبهای ناشی از کار کودکان، افزایش مییابد. لازم به ذکر است که کار کودکان در صنایع مرتبط با تغییرات آب و هوایی از قبیل کشاورزی، شیلات، معدن، مد و گردشگری بسیار رایج است.
با اینحال، ماهیت پنهان این موضوع، عدم اطلاعات کافی پیرامون میزان کار کودکان و ارتباط آن با خشونت، موجب شده است این مسئله به اندازهی کافی در تحقیقات مورد توجه قرار نگیرد.
سلامتی
سلامت جسمی و روانی کودکان، یکی دیگر از عواملی است که به شدت تحت تأثیر تغییرات آب و هوایی قرار دارد. خطرات طبیعی با پیامدهای سلامتی وخیم و افزایش مرگ و میر در میان کودکان، به ویژه کودکان زیر پنج سال مرتبط است.
شواهد نوظهوری وجود دارد که نشان میدهد مسائل مربوط به سلامت روان ناشی از شوکهای آب و هوایی و محیطی، میتواند منجر به افزایش ارتکاب خشونت علیه کودکان، از جمله انواع خشونت خانگی شود.
افزایش اضطراب زیستمحیطی در میان کودکان و جوانان، که در نتیجهی آگاهی از تغییرات آب و هوا و تخریب محیط زیست و ترس از پیامدهای آن بروز میکند، بر مشکلات سلامت روان آنها میافزاید.
راههای رو به جلو
با روشنکردن وسعت و تعدد مسیرهای این بین این دو موضوع، رویکردهای خاص زمینه و تحقیقات بیشتر به شدت مورد نیاز است.
درک این پیوندهای متقابل برای اطلاعرسانی سیاستها و مداخلاتی که میتواند از کودکان محافظت و حمایت کند، به ویژه کودکانی که در برابر تأثیرات تغییرات آب و هوا و شوکهای زیست محیطی آسیب پذیرترند، ضروری است. با پرداختن به علل ریشهای خشونت و اولویتدادن به رفاه کودکان در این بحرانها، میتوانیم برای ساختن آینده ای امنتر و پایدارتر تلاش کنیم.