بی‌کفایتی و بی‌تدبیری مسئولان، جنگل‌ها هیرکانی و ساکنین مناطق آن را به کام نابودی می‌کشاند.

 

مرکز خبر- در جنوب دریای خزر از مازندران تا گیلان، گرگان و ارسباران، جنگل‌های هیرکانی قرار گرفته‌اند، جنگل‌هایی که ارزش زیادی دارند و به ثبت جهانی هم رسیده‌اند.

از منطقه‌‌ی هیرکان در جمهوری آذربایجان تا نزدیک آستارا جنگل‌های کهنسال و تماشایی‌ وجود دارند، این جنگل‌های ۴۰ میلیون ساله، برای خود یک پارک ژوراسیکی است.

مساحت این جنگل‌ها ۵۵ هزار کیلومتر مربع است که دو میلیون هکتار آن در ایران و ۲۰ هزار هکتار در آذربایجان قرار گرفته است. ارتفاع آن از سطح دریا شروع می‌شود و به ۲۸۰۰ متر می‌رسد. حدود نیمی از این جنگل‌ها از بین رفته و در حال حاضر ۳/۱۰ درصد آن حفاظت می‌شود.

جنگل‌های هیرکانی که مثل یک روبان سبز، کنار دریای خزر قرار گرفته، از ارزشمندترین جنگل‌های دنیاست. گذشته از تاثیری که در ایجاد هوای پاک و ذخیره‌‌ی آب دارند، خانه‌‌ی بسیاری از موجودات زنده هستند و از سرازیر شدن سیل جلوگیری می‌کنند.

قدمت این جنگل‌ها و کم‌نظیر بودن بافت گیاهی و نوع درختان آن باعث شد، درخواست ثبت جهانی آن از طرف آذربایجان در یونسکو مطرح شود.

 اما از آن‌جا که بیشتر بخش جنگل‌ها در ایران قرار گرفته، ایران پیشنهاد درخواست مشترک با آذربایجان را داد و این درخواست در یونسکو مطرح و به ثبت رسید. حالا که این جنگل‌ها به ثبت جهانی رسیده، حافظان محیط‌‌زیست امیدوارند که از آنها حفاظت بیشتری شود و برای ساخت اتوبان یا به دلایل دیگر، درختان تنومند و کهنسال را قطع نکنند. اما مسئولان این مناطق با بی‌تدبیری جنگل‌های هیرکانی را به نابودی می‌کشانند.

از میان جنگل‌های هیرکانی و از بزرگراه سراوان که عبور می‌کنی، برای چند دقیقه چنان بوی نامطبوعی را حس می‌کنی که برای همیشه نام روستای سراوان در خاطرتان می‌ماند.

 بویی که حاصل سالها بی‌کفایتی و بی‌تدبیری ‌مسئولان این استان ارزشمند است. بوی فاجعه‌ای که سالهاست هیچ‌کس به داد آن نمی‌رسد. بوی کوهی از زباله به ارتفاع صد متر!

در هر ثانیه حدود ۲۰ لیتر شیرابه‌ی زباله شهری، صنعتی و حتی بیمارستانی از مرکز دفن زباله، وارد زمین‌های کشاورزی و رودخانه‌ها و سپس تالاب انزلی و دریای خزر می‌شود. فاجعه اگر این نیست، پس چیست؟

آلودگی آب‌های سطحی و زیرزمینی، آلودگی شدید و غیرقابل جبران خاک، تولید و هجوم حشرات و مگس‌های بیماری‌زا، بروز انواع بیماری‌های پوستی، گوارشی و تنفسی، انواع سرطان‌ها و بیماری‌های خاص از جمله مشکلاتی است که مردم با آنها درگیر هستند.

شیرابه‌هایی که وارد زمین‌های کشاورزی شده و تبدیل به بحران و تهدیدی جدی برای سلامت همگان شده است.

یکی دیگر از مشکلات جدی اطراف این سایت زباله، حیوانات بی‌گناهی نظیر سگ‌های ولگرد است که حول این منطقه تولیدمثل می‌کنند. حیواناتی بی‌پناه که با انواع بیماری‌ها سر از روستاهای اطراف و مرکز رشت درمی‌آورند و به صورت گله‌ای به مناطق اطراف کوچ می‌کنند.»

سراوان یکی از مناطق شهرستان رشت در استان گیلان است.

مردم دهستان سراوان بیش از ۳۵ سال است که دچار معضل دفن‌گاه زباله هستند. در تیر ماه ۱۳۶۳ در جلسه‌ای با حضور فرماندار رشت و شهردار رشت و مدیرکل اداره‌ی منابع طبیعی گیلان و نماینده‌ی رهبر جمهوری اسلامی ایران در استان گیلان (آیت الله احسانبخش) مقرر شد که اداره‌ی منابع طبیعی گیلان، بیش از ۵ هکتار از جنگل‌های دهستان سراوان را به شهرداری رشت برای دفن زباله تحویل دهد که البته با دو شرط ۱- عرصه موقتاً تحویل شهرداری شود و ۲- شهرداری خود راساً اقدام به احداث و تعرض جاده نکند، این تصمیم گرفته شد. در سال ۱۳۷۰ منابع طبیعی طی نامه‌ای به شهرداری رشت، فرمانداری رشت و نماینده‌ی رهبر جمهوری اسلامی ایران در استان گیلان هشدار داد که شهرداری به تعهداتش عمل ننموده و آب‌های سطحی و زیرزمینی و هوای جنگل سراوان آلوده شده‌است و خواستار توقف دفن زباله در دفن‌گاه زباله‌ی سراوان و تجدید نظر در محل دفن‌گاه شد اما کسی اقدامی نکرد و در کمال تعجب شهرداری وقت، ۳ هزار متر مربع دیگر از جنگل را نیز تصرف نمود.

افزون بر ۳۰ سال است منطقه‌ی سراوان رشت محل دفن زباله شده ‌است، انباشت زباله در سراوان رشت سالهاست که به عنوان یکی از دغدغه‌های مهم مردم و دوستداران محیط‌زیست گیلان و کشور تبدیل شده است.

با گرم شدن هوا، بوی نامطبوع و غیرقابل تحمل و هجوم شدید مگس‌ها به مردم منطقه هر چندسال موجب خشم گسترده‌ی مردم و اعتراضات خیابانی می‌شود که سرانجام با دخالت نیروی انتظامی و وعده‌های مسئولین (که آخرین وعده‌ی پایان یافتن تخلیه‌ی زباله در سایت زباله سراوان در سال ۱۴۰۲ است) و توزیع حشره‌کش و چسب مگس و سم‌پاشی خانه‌ها و … پایان می‌یابد.