جدال برای بقا؛ روستاییان منطقه چنار در برابر صنعت معدن

روستاییان منطقه چنار آمد به ایجاد معدن شن و ماسه در منطقه جنگلی اعتراض دارند. آنها معتقدند اجرای این پروژه به زیستگاهشان آسیب زده و مراتع تغذیه دام‌هایشان را از بین خواهد برد، از این رو خواستار لغو پروژه هستند.

مدینه مامداوغلو

آمد- طبیعت استان آمد که با چپاول اکولوژیکی گسترده روبروست، اکنون با اکتشاف نفت، سدسازی، نیروگاه‌های برق‌آبی و معادن شن و ماسه تهدید می‌شود. اخیراً مردم علیه معدنی که قرار است در محله هوسیکان واقع در منطقه خانا آخپار آمد راه‌اندازی شود، به مقاومت برخاسته‌اند. شرکت سیمان اویاک که دو روز پیش برای بررسی منطقه به قطع درختان اقدام کرد، با مقاومت روستاییان مواجه شد. شهروندانی که قصد داشتند مانع قطع درختان و راه‌اندازی معدن شوند، ضرب و شتم شده و هدف گلوله‌های واقعی نظامیان قرار گرفتند.

شهروندانی که با آنها گفت‌گو کردیم، با پروژه‌ای که آنها را مجبور به مهاجرت می‌کند، اعلام مخالفت کردند. کمیسیون اکولوژی کانون وکلای آمد و کمیسیون اکولوژی انجمن حقوقدانان برای آزادی در این خصوص اقدام به شکایت خواهند کرد.

روستاییان با هشدار درباره آسیب پروژه پیشنهادی به قبرستان‌ها، حیوانات و زیستگاهشان، یادآور شدند که این معدن پیش‌تر نیز در روستا فعالیت داشته و پس از پایان کار، قصد تصرف منطقه جنگلی را داشت. گزارش‌ها حاکی است شرکت سیمان اویاک در سال ۲۰۲۱ مجوز « عدم نیاز به ارزیابی اثرات زیست‌محیطی» را برای منطقه گیرگور دریافت کرده و برای راه‌اندازی معدن پومیس تلاش می‌کند. این پروژه در منطقه‌ای جنگلی به مساحت ۲۵ هکتار و در فاصله حدود ۱۵۰ متری محله اجرا خواهد شد و فعالیت‌های آن ۳۷ سال ادامه خواهد داشت. استخراج با روش حفاری-انفجار در لایه‌های روباز صورت می‌گیرد. مخزن آب و قبرستان نیز در فاصله ۱۱۸ متری محدوده پروژه واقع شده‌اند.

 

با سلاح و سنگ هدف قرار گرفتیم و ضرب و شتم شدیم

شکریه آلای، از روستاییان معترض، گفت که روز ۲۴ مارس هنگام تلاش برای حفاظت از جنگل‌ها، با حمله مسلحانه مواجه شدند. او با اشاره به بازداشت همسرش افزود: «تنها منبع معیشت ما دامداری وابسته به این جنگل‌هاست. پیش‌تر نیز معدنی راه‌اندازی کردند که گرد و غبار آن نفس کشیدن را دشوار کرد. وقتی اعتراض کردیم، بدون توجه به حضور زنان و کودکان، به سمت ما شلیک و ما را ضرب و شتم کردند. منطقه انفجاری شامل قبرستان‌های تاریخی ماست که تخریب خواهد شد. ما فقط از سرزمین و زیستگاهمان محافظت می‌کنیم و نمی‌خواهیم در میان گرد و غبار و انفجارها زندگی کنیم.»

 

«اگر پروژه اجرا شود، روستاییان مجبور به مهاجرت اجباری خواهند شد»

ملیس تانتان، عضو ائتلاف عدالت اقلیمی که برای همبستگی با روستاییان به منطقه رفته، تأکید کرد پروژه پیشنهادی هم حیات وحش و هم زیستگاه‌ها را نابود می‌کند. وی با هشدار نسبت به مهاجرت اجباری روستاییان گفت: «کارخانه سیمان اویاک در ماردین تأسیس شده اما روستاهای منطقه قرجداغ را منبع مواد خام می‌داند. هر دو روستا اکنون تهدید می‌شوند. وسایل نقلیه از روستای چومچلی عبور می‌کنند و روستاییان از گرد و غبار شکایت دارند. تردد کامیون‌ها خطرات جدی ایجاد کرده است. این پروژه برای انفجار مناطق دارای قبرستان، جنگل و مراتع دامی و استخراج سنگ پومیس برای صنعت ساختمان طراحی شده است.»

 

لانه‌های پرندگان مهاجر نیز آسیب خواهند دید

ملیس تانتان با اشاره به اینکه روستاییان حتی پیش از آغاز رسمی پروژه با مشکل گرد و غبار مواجه شده‌اند، گفت: «منطقه جنگلی مورد بحث، تنها پوشش جنگلی ناحیه است که زیستگاه متنوعی از حیات وحش را در خود جای داده است. راه‌اندازی معدن به مهاجرت اجباری ساکنان منجر خواهد شد. حتی پیش از انفجارها باعث ایجاد گرد و غبار و آلودگی هوا خواهد شد و به حیوانات آسیب می‌زند. این منطقه مسیر عبور پرندگان مهاجر نیز هست و پروژه که تا دامنه‌های قرجداغ امتداد می‌یابد، زیستگاه این پرندگان را هم تهدید می‌کند. روستاییان مقاومت کرده و دادخواست‌های اعتراضی خود را تسلیم کرده‌اند. ما به مبارزه در کنار آنها و حفاظت از محل زندگیشان ادامه خواهیم داد.»