مدینه مامداوغلو

آمد-  با بهره‌برداری از سدی که قرار است در شهرستان سیلوان احداث گردد، دره گلی گودرنه و  نزدیک بە پنجاە روستا در شهرستان‌های لیجه، کولب، سیلوان و هزرو  زیر آب خواهند رفت. این سد پیش از بهره‌برداری موجب مهاجرت چند صد نفر خواهد شد و در حال حاضر نیز باعث وارد شدن آسیب به موجودات زنده و بناهای تاریخی منطقه می‌گردد. تصاویری که توسط خبرگزاری ما از محل گرفته شده است، میزان گستردگی تخریب را به نمایش می‌گذارد. همچنین، روستاییان ساکن در این منطقه که با آنها مصاحبه شدە است، از قتل‌عام بوم‌شناختی رخ داده بسیار ناراحت و ناراضی به نظر می‌رسند.

 

درختان گودرنه قربانی پروژه عمرانی

عملیات آماده‌سازی به منظور احداث پلی بین شهرستان‌های هزرو و کولب برای عبور از دره‌ای که قرار است زیر آب‌های سد مدنظر فرو رود، از ماه‌های زمستانی سال گذشته با قطع درختان انبوه منطقه آغاز گردید. گزارش‌ها حاکی است هزاران اصله درخت به منظور برنامه‌های عمرانی و راه‌سازی قطع شده و درخت‌های بریده شده نیز توسط مسئولان محافظت از محیط زیست محلی، جهت فروش بار کامیون‌ها گردیده است. همچنین کامیون‌ها و ماشین‌آلات سنگین مکانیکی مشغول در عملیات آماده‌سازی مسیر پل، درختان باقی‌مانده منطقه را نیز به تدریج از بین برده‌اند.

 

صحنه دلخراش ویرانی طبیعت گودرنه

علاوه بر قطع گسترده درختان منطقه، از فصل تابستان سال ۲۰۲۳ تاکنون، به طور مکرر مواد منفجره در دره مورد نظر منفجر شده است. گفته می‌شود، این انفجارها به منظور فروریختن صخره‌ها و آماده‌سازی زمین برای اجرای پروژه صورت گرفته است. در پی این انفجارها، ورود غیرنظامیان به منطقه ممنوع اعلام شده است. همچنین به تازگی مقادیر زیادی مواد منفجره در دو سوی دره برای ساخت پل مد نظر کارگذاری شده است. انفجار این مواد که روی صخره‌های بزرگ قرار داده شده بود، صدای بسیار مهیبی ایجاد کرده و ویرانگری شدیدی به بار آورده است به گونه‌ای که پل تاریخی تاش کوپرو نیز دچار آسیب‌دیدگی شدید شده است. گفتنی است با توجه به اینکه هیچ گونه اقدام پیشگیرانه‌ای صورت نگرفته بود، بخشی از سنگ‌های پل مذکور در سمت منطقه کولب فرو ریخته و موجب بسته شدن جاده‌ای شده است که از روی پل عبور می‌کرد و دو شهر را به هم متصل می‌نمود.

 

بی تفاوتی مسئولان در برابر آسیب به پل تاریخی

به دلیل بسته شدن پل تاریخی، یک لوله بتنی در ورودی پل نصب شده و تعدادی از نیروهای نظامی در سمت دیگر پل مستقر گشته‌اند. همچنین، در محلی که قرار است پل جدید ساخته شود، بیل مکانیکی‌ها شروع به کار کرده‌اند که باعث ایجاد ویرانگری در منطقه شده است. بنا بر اطلاعات به دست آمده، پل جدید طبق برنامه‌ریزی‌های انجام شده، در کنار پاسگاه‌های موجود ارتش در دو طرف پل فعلی ساخته خواهد شد.  به بهانه تأمین امنیت، روند قطع درختان و منفجرسازی مواد منفجره در این دره که روزانه شاهد تخریب‌های زیست محیطی فراوان است، همچنان ادامه دارد.

 

خانه‌های روستا در معرض آسیب انفجارها

بر اساس گفته‌های اهالی روستای تاش کوپرو، انفجار مواد منفجره در فاصله بسیار نزدیکی از خانه‌های مسکونی آنان صورت گرفته و باعث ایجاد شکاف‌های عمیقی در ساختمان‌ها و منازل محل سکونتشان گردیده است. اهالی با تأکید بر اینکه دره مذکور از هر جهت مورد آسیب جدی قرار گرفته است، عنوان کردند سطح پوشیده از درخت منطقه جهت احداث جاده صاف و هموار شده است. شهروندان همچنین افزودند که مواد منفجره در فاصله بسیار نزدیکی از محل زندگی آنها منفجر می‌شود، به گونه‌ای که با هر انفجار مجبور به ترک موقتی خانه‌های خود می‌گردند.

 

فریاد اعتراض زنان علیه تخریب خانه‌ها

گولیستان آیدین، یکی از ساکنان روستای تاش کوپرو، عنوان کرده است علی‌رغم اینکه کارگران ساختمانی، خسارات وارده به منازل روستاییان بر اثر انفجارهای متوالی را بازدید و ثبت نموده‌اند، اما همچنان عملیات انفجار مواد منفجره در منطقه ادامه دارد. وی با بیان اینکه اثر این انفجارها سقف منزلشان شروع به نشت آب کرده است، افزود: پیش از این در خانه ما هیچگونه شکاف و آسیبی مشاهده نمی‌شد، ولی اکنون در تمام اتاق‌ها و بالکن آن شکاف‌هایی به وسعت یک انگشت به وجود آمده است. پیش‌تر نه نشتی داشتیم و نه معضل دیگری، اما اکنون آب از همه جا سرریز شده است.

وی در ادامە گفت: با هر انفجار نگران صدمه دیدن ساختمان و وحشت و هراس فرزندانمان هستیم. باید به این وضعیت غیرقابل قبول پایان دهند. متأسفانه مسئولان ذی‌ربط نه توجهی به حفظ درختان و منابع طبیعی منطقه داشته‌اند و نه به فکر جلوگیری از مهاجرت اجباری ساکنان بومی بوده‌اند. گویا قصد دارند ما را نیز مجبور به ترک سرزمینمان کنند. این رنج و سختی را نمی‌پذیریم. وی ادامه داد: نمایندگانی از طرف مسئولان آمدند و از شکاف‌ها و خرابی‌ها عکس‌برداری کردند اما با وجود این، انفجارها کماکان ادامه دارد. من و یکی از همسایگانم نزد مقامات رفتیم و خواهان توقف این روند شدیم، ولی فایده‌ای نداشت.

 

خواسته بحق روستاییان برای ترمیم خانه‌ها

گولیستان آیدین با تأکید بر ضرورت جبران خسارات وارده به منازل روستاییان، اظهار داشت: ما خواهان پول یا سایر امتیازات نیستیم، تنها می‌خواهیم این خانه و آسیب‌های وارد شده به آن مرمت شود. مسئولان هیچ اقدامی را برای حفاظت از منازل ما در پیش نگرفته‌اند. آرامش ما نیز از بین رفته است. من برای ساخت خانه‌ام در این روستا بسیار تلاش کردم و اکنون می‌خواهند با استفاده از مواد منفجره آن را ویران سازند. راهی در کنار خانه‌های ما در حال احداث است و در این منطقه درختی باقی نمانده است، واقعاً نمی‌دانیم چه بگوییم.

 

شکاف‌های عمیق؛ زخمی بر پیکر منازل روستاییان

بنا بر گفته نریمان چاچان، به ساکنان روستا برای کار در پروژه پل، وعده شغل با بیمه و حداقل دستمزد داده شده است. وی با بیان اینکه هم خانه ما را خراب می‌کنند و هم پیشنهاد شغلی می‌دهند نسبت به این وضعیت ابراز نارضایتی کرده و می‌گوید: خانه من ٢٠ ستون دارد که فقط برای استحکام بیشتر آن تعبیه شده است. اکنون در هر دیواری شکاف‌هایی به اندازه یک انگشت مشاهده می‌شود و در برخی نقاط می‌توان بیرون را دید. خانه من نزدیک‌ترین خانه به دره بوده و بیشترین آسیب را متحمل شده است. چند روز پیش وقتی می‌خواستند دوباره مواد منفجره منفجر کنند، من مانع شدم. وقتی موضوع را با مسئولان در میان گذاشتیم، پاسخ دادند که پس از پایان انفجارها، شکاف‌های خانه‌ها را بررسی و گچ‌کاری خواهند کرد. با چه مجوزی این رنج‌ها را بر ما تحمیل می‌کنند؟ ما این وضعیت را نمی‌پذیریم.

 

عدم توقف ویرانگری‌ها با وجود شکایات مکرر

نریمان چاچان با بیان اینکە شکایت خود را در خصوص خسارات وارده بر منازل روستاییان بر اثر انفجارهای پی در پی، حتی به فرمانداری نیز ارائه کرده‌اند، گفت: تنها درخواست ما ترمیم خانه‌هایمان می‌باشد. دیگر جایی از طبیعت باقی نمانده که دست‌نخورده باقی مانده باشد. مسئولان مربوطه هر اقدام تخریبی ممکنی را در قبال روستا و منازل ما به انجام رسانده‌اند.

 وی با بیان اینکه در شرایط کنونی نمی‌توان با توجه به وقوع زلزله در منطقه، چنین بی‌توجهی و بی‌مهری نسبت به اهالی روستا را پذیرفت، خواستار مرمت و بازسازی خانه‌های آسیب‌دیده شده بودە و در ادامه سخنانش افزود: اهالی روستا مجبورند با هر انفجاری منازل خود را تخلیه کنند و سربازان نیز وارد باغ‌های آنها شده و مستقر می‌شوند. همچنین فرزندان ما نیز با شنیدن صدای انفجارها، دچار وحشت و اضطراب شدیدی می‌شوند. علاوه بر این، اکنون نیز مشغول احداث جاده‌ای در منطقه هستند. در حالی که پیش‌تر به دلیل کثرت درختان، امکان رؤیت دره میسر نبود، اما اکنون به منظور ساخت صرف یک مسیر، هزاران اصله درخت را قطع نموده‌اند. متأسفانه آنها هیچ توجهی به حفظ منابع طبیعی، رعایت حقوق شهروندی و سایر ارزش‌های انسانی ندارند.