مدینە مامداوغلو

چولیک-  درەی پری از نظر جغرافیایی مابین شهرهای چَولیک، خارپت و درسیم قرار گرفتە است و قرار است بە زودی پروژەی جدید  HES ( سیستم سدسازی بر روی آب‌ها) در این منطقە آغاز بە کار کند، در حالی کە قبلا نیز در این منطقە هشت پروژەی بزرگ و کوچک  HES احداث شدە است.

اکنون مردم منطقە و  فعالین محیط زیست بە پروژەی جدید واکنش نشان دادەاند و گمان می‌رود احداث پروژە مانع کار کشاورزی و دامداری ساکنین شود.  

رئیس‌مشترک هیئت مدیرە‌ی انجمن حمایت اجتماعی، توسعە و فرهنگ KAYY-DER در مناطقی کە پروژە در حال احداث است در مورد این پروژە بە خبرگزاری ما گفت این پروژە صدمات بسیاری بە مردم منطقە و کشارزی این مناطق وارد می‌کند، وی با اشارە بە اعتراضات مردم محلی، می‌گوید مردم این مناطق می‌دانند این پروژە چە صدماتی می‌تواند وارد کند.

 

"هشت پروژە تمام شدە‌ی  HESدر درە وجود دارد"

یلیز ورگیلی بە احداث ٨ پروژە از سال ٢٠١٢ بە بعد اشارە کرد کە در سە شهر و دەها روستا فعالیت می‌کنند و گفت: "در محوطەی درەی پری ٩ پروژەی HES وجود دارد، ٨ مورد از آن پایان یافتە کە شهرهای درسیم، چولیک و کاراقوچان را در خود جای دادە است، این پروژەها مانع کارهای کشاورزی، دامداری و حتی حمل و نقل در این مناطق می‌شوند و آن را با مشکل روبرو ساختەاند. بە دلیل وجود نیروگاهای برقی کە در این مناطق درست شدەاند ساکنین روستاها و مردم مناطق برای رفت و آمد با مشکل موجە شدەاند، روستاییان زمان و پول زیادی برای رفت‌وآمد هدر می‌دهند."

 

"طی دو سال آسیب‌های پروژە مشخص شدەاند"

یلیز با اشارە بە نیروگاەهای ساختە شدە از نابودی طبیعت، مرگ ماهی‌ها و خشکسالی این مناطق خبر داد، وی همچنین با اشارە بە فرهنگ این مناطق و آنچە برای آ‌نها مقدس شمردە می‌شود گفت؛ دریاچەهای کوچک بە دلیل سدسازی نابود می‌شوند و ماهی‌های این دریاچەها از بین می‌روند.

یلیز در مورد نابودی کشاورزی نیز گفت: "مشکل جدی در کشاورزی وجود دارد، چرا کە خشکسالی ناشی از  HES باعث کاهش آب شدە و کشاورزی را بە نابودی کشاندە است، دو سال است کە خشکسالی در این مناطق بە وجود آمدە و کشاورزان را با مشکل روبرو ساختە است، این نشانەها تازە است اما این هنوز آغاز ماجرا است و در آیندە وضعیت بدتر خواهد شد."

 

"خشکسالی باعث گرسنگی حیوانات می‌شود"

 یلیز همچنین از خطر نابودی مراتع بە دلیل خشکسالی، مشکلات کشاورزان و دامداران سخن گفت، بە گفتەی یلیز دامداران نمی‌توانند علف زمستان را تامین کنند و نمی‌دانند زمستان آیندە را چگونە بگذرانند.

وی اینچنین سخنان خود را ادامە داد: "عسل چولیک بە عنوان دومین بهترین عسل دنیا شناختە شدە است، اما بە دلیل خشکسالی امسال گل کافی وجود نداشت و زنبورداران با مشکلات بسیاری روبرو شدند و بسیاری از آنها زنبورهای خود را با شکر تغذیە کردند و در نتیجە‌ی کیفیت عسل آنها کاهش یافت. تخریب محیط زیست مراتع آنها را خشک کردە و دام‌های آنها گرسنەاند و دامداران نمی‌توانند بە کار خود ادامە دهند."

 

"با مردم و جغرافیای منطقە دشمنی دارند"

یلیز ورگیلی گفت: "با وجود همەی مشکلات، پروژەی جدید HES می‌تواند صدمات جدی بە طبیعت منطقە وارد کند." وی همچنین تاکید کرد "این پروژەها دشمن مردم و جغرافیای منطقە هستند". 

وی همچنین ادامە داد: "با وجود همەی این مشکلات احداث پروژەی جدید بە این معنی است کە مردم این مناطق دیگر حتی فرصت نفس کشیدن نخواهند داشت، این مسئلە تنها محدود بە این منطقە نیست، آسیب‌هایی کە بە این منطقە وارد می‌شود  بر همەی مناطق ترکیە تاثیر خواهد داشت. تنها چولیک و استان‌های همجوار از این پروژەها زیان نمی‌بینند بلکە همەی کشور زیان خواهد دید.

 

"مردم منطقە هوشیار شدەاند"

یلیز همچنین افزود، اعتراضات و تجمعات مردم منطقە علیە این پروژەها ادامە دارد، "امسال مردم از نابودی کشاورزی و دامداری آگاە هستند، مردم بە ساخت پروژە واکنش نشان دادند آنها هوشیار هستند، علیە تخریب منطقە‌ی ما بە عنوان KAYY-DER فعالیت کردە، بیانیەی مطبوعاتی دادیم و با مردم منطقە صحبت کردیم، نە تنها ما بلکە همەی مردم شاهد نتایج این پروژەها هستند، ما در حال ورود بە زمانی هستیم کە زندگی در بحران آب و هوایی سخت خواهد بود."