باتلاقها با ارزشترین اکوسیستمهای روی زمین
باتلاق، بخشی از اکوسیستم تالاب است، باتلاقها عموما از آب اشباع شده و پوشیده از درختان و گیاهان آبزی میباشند. برخلاف ذهنیتی که در مورد باتلاق هست با ارزشترین پدیده در زمین هستند.
سارا ارومیه
زیست شناسان باتلاق را بهعنوان قسمتی از یک زمین پست معرفی کردهاند که از رطوبت و گیاهانی که مخصوص باتلاقها هستند، روی آن را پوشاندهاند. باتلاقها را میتوان در همهی قارهها به جز قطب جنوب یافت.
باتلاقها در اطراف دریاچهها، رودخانهها و جویها شکل میگیرند. باران و جاری شدن سیل موجب نوسان سطح آب میشود. در خاک مرطوب، پوشش گیاهی سازگار با آب رشد میکند و به حفظ یک وضعیت مرطوب و باتلاقی کمک میکند. آب باتلاق، ممکن است آب شیرین، آب شور یا آب دریا باشد. باتلاقها با ارزشترین اکوسیستمهای روی زمین هستند، حاصلخیزترین زمینها مربوط به باتلاقهایی است که آبشان کشیده شده است.
باتلاقها در کجا تشکیل میشوند و زیستگاه چه موجوداتی هستند
پوشش گیاهی باتلاق، بسته به آب و هوا متفاوت است. علف، گیاهان مردابی و خزهی خشک شده در آب و هوای معتدل بیشتر رشد میکنند و درختان سرو و کرنا (از خانواده گیاهان مردابی) نیز در مناطق گرمسیری بیشتر غالب هستند.
تمساح، قورباغه و بسیاری از حیوانات دیگر در این باتلاقها زندگی میکنند. این حیوانات با نوسان سطح آب سازگار هستند.
پوشش گیاهی سبز همچنین محافظت بسیار خوبی برای لانهسازی مرغان آبی، ماهیها و همچنین زیستگاه میهماننوازی برای بسیاری از انواع پستانداران کوچک مانند سگ آبی و سمور را ایجاد میکند.
بزرگترین باتلاقهای جهان
برخی از بزرگترین باتلاقهای جهان در کنار رودخانههای بزرگی مانند آمازون، میسیسیپی و کنگو یافت میشوند.
بزرگترین باتلاق، دشت سیلابی رودخانهی آمازون است که بهویژه برای تعداد زیادی از ماهیها و گونههای درختی آن بسیار مهم است. در ایالات متحده، باتلاقها تقریبا ۲۶۰۰۰۰ کیلومتر مربع را پوشش میدهند و بیشتر آنها بهعنوان باتلاقهای کوچک در ایالتهای شمال شرقی ایجاد شدهاند که در گذشته با یخچالهای طبیعی پوشیده شده بودند. باتلاق اوکفنوکی یکی از عجایب هفتگانهی طبیعی جورجیا به حساب میآید. اوکفنوکی بزرگترین باتلاق ''آب سیاه'' در آمریکای شمالی است که مساحتی در حدود ۱۸۰۰ کیلومتر مربع را در بر میگیرد و در گوشهی جنوب شرقی جورجیا واقع شده است. اوکفنوکی یک کلمهی بومی آمریکایی به معنی زمین لرزان میباشد.
حاصلخیزترین باتلاقهای دنیا
باتلاقهایی که آب آنها تخلیه میشود، بهدلیل دارا بودن مواد آلی بسیار در رسوبات زیرین، زمین کشاورزی عالی را بهوجود میآورند. باتلاقهای آب شیرین بین رودخانهی دجله و فرات در خاورمیانه آنقدر از نظر تنوع زیستی غنی هستند که این منطقه هلال زرین نامیده میشود. هلال زرین یا حاصلخیز بهعنوان زادگاه تمدن و محل شهرهای اولیهی بشرشناخته شده است. اولین زبان مکتوب ثبت شده و اولین استفاده از چرخ در اطراف این باتلاقها رخ داده است.
فواید باتلاق برای اکوسیستم
باتلاقها با ارزشترین اکوسیستمهای روی زمین هستند و مانند اسفنج یا مخازن غولپیکر عمل میکنند. هنگامی که بارانهای شدید باعث جاری شدن سیل میشود، باتلاقها و سایر تالابها آب اضافی را جذب و اثرات سیل را تعدیل میکنند. باتلاقها همچنین مناطق ساحلی را از طوفانهای سهمگین که میتوانند خط ساحلی شکننده را تخریب کنند، محافظت میکنند. باتلاقها و مردابهای نمکی جزر و مدی به لنگر انداختن در خاک و ماسهی ساحلی کمک میکنند.
باتلاقهای قدیمی منبعی از ذغال سنگ سوختهای فسیلی هستند. ذغالسنگ از گیاهانی تشکیل شده است که میلیونها سال پیش دفن شدهاند. این مواد گیاهی در لایههایی در زیر باتلاقها قرار دارند، جایی که عدم وجود اکسیژن آنها را از پوسیدگی کامل باز میدارد.
با گذشت زمان، فشار حاصل از لایههای انباشته شده که پوشش گیاهی سخت یا فسیلی شده هستند به ذغال سنگ تبدیل شود. قرنهاست که از ذغالسنگ بهعنوان سوخت استفاده میشود و رسوبات این سوخت فسیلی را میتوان در هر قارهای یافت.