اخلاص حمرونی

تونس- زنانی که در دوره‌های سوادآموزی تونس ثبت‌نام کرده‌اند، بر این نکته تأکید دارند که سال‌ها به دلیل ناتوانی در خواندن و نوشتن، رنج بسیاری را متحمل شده‌اند. این زنان ابراز داشتند که ثبت‌نام در این دوره‌ها برای تغییر وضعیت نابسامان خود و غلبه بر مشکلاتی که بی‌سوادی برایشان ایجاد کرده، ضروری است.

کریمه خلف الله، پس از انجام بخشی از کارهای خانه، کتش را پوشید و روسری قرمز رنگی به سر کرد و با شتاب به سمت مرکز سوادآموزی مدرسه منجم رفت. این مرکز محلی است که ده‌ها زن برای رهایی از بی‌سوادی به آنجا مراجعه می‌کنند. کریمه خلف الله هرگز تصور نمی‌کرد روزی به رؤیای یادگیری خواندن و نوشتن دست یابد؛ آن هم در سنی که سال‌ها از عمرش گذشته است. با این حال، او از حضور در کلاس‌های سوادآموزی در این سن احساس غرور می‌کند، زیرا یکی از هزاران زن تونسی است که در رنج بی‌سوادی به سر می‌برند.

 کریمه خلف الله، ۵۵ ساله، درباره‌ی تجربه خود می‌گوید: «من در سنین پایین وارد مدرسه شدم. اما چون در محیطی روستایی بزرگ شده بودم که تحصیل  فقط مختص پسران بود، در سال دوم مجبور به ترک تحصیل شدم. اما پس از سال‌ها تصمیم گرفتم به مدرسه بازگردم تا بتوانم بخوانم و بنویسم و مهارت‌های جدیدی را فرا بگیرم.»

 

«نمی‌خواهم بی‌سواد بمانم»

عانس سالمی نیز همانند بسیاری دیگر، هر روز به همان مرکز سوادآموزی می‌رود تا رؤیای یادگیری و تحصیل را دنبال کند. او وارد کلاس می‌شود و بر صندلی اول می‌نشیند. با شوق و علاقه زیاد، کتاب و دفتری را که به او داده‌اند باز می‌کند، هرچند نمی‌داند در آن کتاب چه نوشته شده، اما با اشتیاق فراوان صفحاتش را ورق می‌زند.

او می‌گوید: «من در سال دوم به دلیل مشکلات اقتصادی خانواده مجبور به ترک تحصیل شدم. این امر مانع از ادامه تحصیلم گردید. ٣۵ سال در تاریکی بی‌سوادی و احساس ناتوانی برای کمک به فرزندانم در انجام تکالیف مدرسه‌شان زندگی کرده‌ام.»

عانس سالمی توضیح داد که هرگز آن روزی را فراموش نخواهد کرد که برای درمان فرزندش به بیمارستان رفته بود. او می‌گوید: «نتوانستم نام پزشک و بخشی که قرار بود فرزندم را در آنجا درمان کنند را پیدا کنم. وقتی از فردی سؤال کردم، او با بی‌تفاوتی و تکبر به من گفت که نام روی کاغذ نوشته شده است! از آن زمان احساس غم و اندوه عمیقی نسبت به وضعیت خود پیدا کردم.» او افزود: «اشتیاق زیادی برای یادگیری در من به وجود آمد تا بتوانم فرزندانم را در انجام تکالیف یاری دهم و بتوانم تابلوهای نصب شده در بازارها، بیمارستان‌ها و مراکز عمومی را بخوانم.»

وی به مشکلات فراوان ناشی از بی‌سوادی در زندگی روزمره اشاره داشت و بیان کرد هر بار که قصد تردد به مکان‌های مختلف را دارد، به دلیل ناتوانی در خواندن تابلوها و نشانه‌ها، مجبور به پرس و جو از افراد دیگر می‌شود. گرچه برخی‌ها با ملاطفت راهنمایی‌های لازم را ارائه می‌دهند، اما گاه نگاه‌ها و برخوردهای تحقیرآمیز برخی دیگر، آزار دهنده است.

ریح بالحاج مبروک نیز همچون سایر زنانی که از دانش خواندن و نوشتن بی‌بهره‌اند، در رنج به سر می‌برد. وی تأکید کرد که حضور در مرکز سوادآموزی فرصت مغتنمی است که باید تا آنجا که ممکن است از آن بهره برد تا بتواند بر مشکلات ناشی از بی‌سوادی فائق آید.

ریح بالحاج مبروک می‌گوید: «من هرگز به مدرسه نرفته‌ام و نتوانسته‌ام حتی حروف الفبا یا اعداد را بیاموزم. وقتی باخبر شدم کە کلاس‌های سوادآموزی برپا شده‌است، ثبت‌نام کردم و شروع به تحصیل نمودم. امروز سطح سواد من بهتر شده و مهارت‌هایی مانند خواندن، نوشتن و برخی موارد دیگر را فرا گرفته‌ام.»

 

«زنان اعتماد به نفس و استقلال مالی پیدا می‌کنند»

جمعة بوغرة، مربی آموزش بزرگسالان، توضیح داد که گروه هدف این دوره‌های آموزشی، زنانی هستند که از ناتوانی در خواندن و نوشتن رنج می‌برند. ایشان افزودند: «من در بسیاری از مراکز همچون مراکز آموزش بزرگسالان به تدریس پرداخته‌ام. به طور کلی برنامه ملی آموزش بزرگسالان به منظور بهره‌مندی سالمندان و به ویژه زنان بی‌سواد که حدود ۲۵ درصد جمعیت را تشکیل می‌دهند، ایجاد شده است.»

وی خاطرنشان کرد: «در تونس به منظور رهایی زنان از بی‌سوادی، برنامه‌ای دوساله برگزار می‌شود که شامل آزمون‌های منطقه‌ای و سراسری است و در پایان، به افراد موفق، گواهی آموزش اجتماعی اعطا می‌گردد.»

جمعة بوغرة در بخش دیگری از سخنان خود، به بُعد روان‌شناختی این دوره‌های آموزشی اشاره کرد و گفت: از منظر روان‌شناسی، این برنامه‌ها فرصتی فراهم می‌آورند تا زنان شرکت‌کننده، از نظر روحی حمایت شوند، اعتماد به نفس و استقلال مالی پیدا کنند و دارای اهدافی باشند که برای دستیابی به آنها تلاش نمایند. وی افزود: موفقیت این زنان در تحصیل و کسب مدرک، به نحو مثبتی بر روابط آنها با فرزندان و شیوه‌ی تربیت فرزندانشان تأثیر خواهد گذاشت.