زنان تنها؛ از تبعیض و تحقیر اجتماعی تا قضاوت‌های بی‌رحمانە

زنان ادلبی کە همسران خود را از دست دادە و یا جدا شدەاند، برای طلاق یا عدم ازدواج و ماندن در کنار فرزندان خود با فشارهای روانی، اجتماعی و جسمی زیادی روبرو هستند.رامیا الرماح می‌گوید: «طلاقی که برایش مبارزه کردم، اکنون باری بر دوشم شده است.»

هدیل عمر

ادلب- ریم عبدالعزیز، مشاور خانواده، ضمن تاکید بر لزوم وضع قوانینی برای حفظ حقوق و کرامت زنان تنها، خواستار تشدید نقش آگاهی‌رسانی در مراکز توانمندسازی زنان و جامعه شد تا از اثرات منفی ناشی از جدایی و تنهایی بر این زنان کاسته شود.

روعه عرفات، ۲۹ ساله که در اردوگاه‌ آوارگان دیرحسان در شمال ادلب زندگی می‌کند، در گفت‌وگو با خبرگزاری ما اظهار داشت که به طور مداوم از سوی برادران، مادر و همسایگانش مورد خطاب قرار می‌گیرد که «ردای بیوه برای زمین است و لباس او اندک زندگی است.» او گفت این سخنان تا حد زیادی بخشی از واقعیت تلخ زندگی‌اش شده و پس از مرگ همسر، زندانی خانه شده است.

او بیان کرد که رد ازدواج مجدد و ماندن با فرزندانش، موجب شده حتی در کوچکترین امور روزمره‌اش نیز با واکنش‌های تند و قضاوت‌های بی‌رحمانه مردم مواجه شود.

او  ادامە داد این مسئله محدودیت‌هایی را در لباس پوشیدن، بیرون رفتن، بازگشت به خانه و حتی گفت‌وگو با اعضای خانواده‌اش ایجاد کرده است. روعه عرفات همچنین افزود که تحت فشارهای زیادی از سوی برادران و خانواده برای ازدواج مجدد و ترک فرزندانش قرار گرفته است، اما رد آن موجب آزار جسمی و بدرفتاری شدید با وی شده است. علاوه بر این، به دلیل محدودیت‌های اجتماعی، امکان کار کردن و بیرون رفتن از خانه را ندارد و وضعیت معیشتی بسیار سختی دارد.

وی اشاره کرد که هم‌اکنون از طریق کمک‌های اندک خانواده همسر سابقش امرار معاش می‌کند که تنها هزینه نان و برخی سبزیجات را به سختی تأمین می‌کند. این مسئله موجب شده بدهی‌های او بدون توان بازپرداخت روز بە روز زیادتر شود.

به گفته‌ی منابع محلی، تعداد ‌زنان تنها (زنانی کە از همسرانشان جدا شدە و یا همسرانشان فوت شدەاند) در استان ادلب از ۱۳ هزار نفر فراتر رفته است. این زنان در اثر جنگ در سوریه، همسران خود را از دست داده‌اند. در عین حال، آمار رسمی از تعداد زنانی کە جدا شدەاند در این منطقه وجود ندارد، چرا که پدیده طلاق در اینجا به طور گسترده و بی‌سابقه‌ای رواج یافته است.

رامیا الرماح، ۲۹ ساله، در گفت‌وگو با خبرگزاری ما اظهار داشت که از زمان طلاقش تاکنون، به دلیل نگاه تحقیرآمیز جامعه نسبت به زنانی کە جدا شدەاند، مورد آزار، تلاش برای سوء استفاده و تجاوز جنسی قرار گرفته است.  

او توضیح داد که به طور مداوم در خیابان و محل کارش مورد آزار کلامی قرار می‌گیرد، چراکه صاحب کار همیشه سعی می‌کند به او نزدیک شود با این استدلال که او تنها زن جدا شدە بین کارگران است. رامیا گفت این امر باعث شده حتی در کوچکترین حرکاتش احساس شرم و آسیب روحی شدیدی داشته باشد که در نهایت منجر به ترک کار و ماندن در خانه‌اش شده است.

رامیا الرماح در ادامه سخنان خود گفت: «طلاقی که برایش مبارزه کردم، اکنون باری بر دوشم شده است.» او با این سخن به وضعیت سختی اشاره کرد که پس از طلاق از سوی خانواده و برادرانش که او را سرزنش می‌کنند، با آن روبرو شده است. چرا که رامیا الرماح، همسری را که به طور مداوم او را مورد آزار و اذیت قرار می‌داد، ترک کرده بود.

رامیا الرماح گفت این مسئله مشکلات جدی سلامتی و روانی برای وی ایجاد کرده و باعث شده تا به خودکشی فکر کند. او افزود که بدرفتاری‌هایی که با او می‌شود، او را مجبور خواهد کرد تا هر خواستگاری را بدون در نظر گرفتن وضعیت و شهرتش بپذیرد. رامیا الرماح جامعه اطراف خود را «ستمگر و بی رحم» توصیف کرد.

ریم عبدالعزیز، مشاور خانواده ٣٣ ساله، اظهار داشت که آزار و اذیت‌های کلامی و جسمی علیه زنانی کە همسران خود را از دست دادەاند و یا از آنها جدا شدەاند، ناشی از عادات و سنت‌های ریشه‌داری است که طی دهه‌ها شکل گرفته و توسط مقامات با حمله به زنان به بهانه‌های مختلف تقویت می‌شود.

ریم عبدالعزیز افزود که این زنان در ضعیف‌ترین وضعیت خود قرار دارند و نیازمند قوانینی برای حفظ حقوق و کرامتشان هستند، اما تمامی احکام و قوانین موجود آنها را به کالایی در دسترس همگان تبدیل کرده است. چراکه قانونی برای حمایت و حفظ حقوق آنان وجود ندارد.