زنان آواره سودان؛ چالشها و فرصتها
بدتر شدن شرایط اقتصادی و کمبود فرصتهای شغلی نشان دهنده یک چالش بزرگ پیش روی زنان آواره، به ویژه زنانی است که نان آور خانه هستند. اما این زنان چالشها را به فرصتی برای شکوفا کردن استعدادهای خود تبدیل کردهاند.
ميساء قاضی
سودان- با توجه به شرایط بسیار پیچیده اقتصادی و زندگی در سودان، زنان آواره تلاشهای فزایندهای برای تامین نیازهای زندگی و اولیه خانوادههای خود انجام میدهند.
در حالی که نزدیک به دو میلیون نفر از مرزها به کشورهای همسایه عبور کردهاند، تعداد آوارگان در داخل سودان به بیش از شش و نیم میلیون نفر رسیده است و آنها در شش هزار نقطه در هجده ایالت این کشور مستقر هستند. اگرچه برخی از زنان آواره برای یافتن مکانی امن برای جستجوی پناهندگی تلاش نکردهاند اما برای زندگی با بستگان خود به ایالتهای امن نقل مکان کردهاند. با این حال، هزینههای روزانه به ویژه با توجه به گرانیها، تخریب زیرساختها مانند آزمایشگاهها و کارخانهها و تعطیلی بازارها، نشان دهنده یک چالش بزرگ در کشوری است که در حال حاضر با درگیری که تقریباً یک سال است تشدید شده است، از یک بحران اقتصادی رنج میبرد.
دالیا محمد از گروه تاریخ دانشکده هنر فارغ التحصیل شد و به عنوان معلم در خارطوم کار میکرد. وقتی درگیری در کشور شروع شد، او مجبور شد به همراه فرزند، پدر و برادرانش به ایالت شمالی مهاجرت کند، زیرا همسرش در آن ایالت کار میکرد. او میگوید: در ابتدا ما با شرایط سخت ناشی از درگیری زندگی میکردیم، اما با بسته شدن درهای مغازهها و ریزش گلولههای رها شده بر روی خانههای غیرنظامی، شرایط بدتر و دشوارتر شد، پدرم نیز بیکار شد که این شرایط را بدتر کرد. ما مجبور به فرار شدیم و پس از یک سفر طولانی به ایالت شمالی رسیدیم، جایی که برادرانم با همسرم در آنجا کار میکردند. اما این برای پوشش هزینههای هنگفت ما کافی نبود، بنابراین تصمیم گرفتم پروژه خود را پس از خریدن برخی از ابزارها و لوازم تولید نوشیدنیهای تخمیری راهاندازی کنم که تا زمانی که همسایهها خرید از من را شروع کردند، مورد تقاضا نبود. سپس توانستم در بازارچهای که در محله برگزار میشد شرکت کنم، ابتدا برای نیم میز نام نویسی کردم، سپس یک میز کامل برای خود بە دست آوردم.
دالیا محمد با مشکلات زیادی از جمله تعداد زیادی از افراد شاغل در همین پروژه به ویژه زنان آواره روبهرو است. او افزود: از آنجایی که من در منطقه شناخته شده نیستم، مخصوصاً از آنجایی که اخیراً برای زندگی به اینجا نقل مکان کردهام، مردم محصولات من را هر چقدر هم که کیفیت آنها بالا باشد، نمیخرند، بلکه ترجیح میدهند از افرادی که برایشان شناخته شده هستند، خرید کنند. همچنین، قیمت و هزینه موادی که استفاده میکنم وضعیت را بدتر کرده است.
دالیا محمد خاطر نشان کرد که به دلیل جابجایی و آوارگی، او یاد گرفته است به نشستن در خانه و سرزنش شانس بسنده نکند، بلکه وقت خود را صرف انجام کارهایی کند که به بهبود واقعیت کمک میکند. او گفت: اگرچه جنگ بد است اما کارهای زیادی انجام میدهم که هرگز تصور نمیکردم آنها را انجام دهم.
برخی نمایشگاهها که توسط زنان برگزار میشود به محلی برای خرید آزادانه و منبع درآمد بسیاری از
زنان آوارە تبدیل شده است. یکی از آنها به نام بثینه جیبالله الخلیفه که از خارطوم آواره شده است، میزی مقابل خود چیدە کە شامل کالاهای مختلف، از جمله شیرینی، لوازم جانبی، عود و عطر میباشد.
وی در مورد رنج ناشی از درگیری توضیح داد: «ما پس از شدت گرفتن درگیریها خارطوم را ترک کردیم. زمان کافی برای آوردن چیزی با خود نداشتیم. و من با مشکلات زیادی روبرو شدم تا اینکه توانستم در بازار کار کنم، پول زیادی قرض کردم، اما محصولاتم را به قیمت پایین میفروشم، برخی روزها تقاضا خوب است و بعضی روزها فروشی ندارم. ولی معتقدم سود نگرفتن بهتر از این است که بیکار در خانه بنشینم و به این فکر کنم که بر اثر درگیری چه وضعیتی به وجود آمده است که آثار روانی بسیاری دارد.»
بثینه با اشارە بە اینکە این کشور با مشکلات بسیاری از جملە افزایش نرخ مواد خام بە ویژە مواد خام تولید عطر مواجە است، خاطرنشان کرد: «من درآمد زیادی ندارم، گاهی ضرر میکنم و گاهی هم سود کمی عایدم میشود، میخواهم علاوه بر تامین زندگی فرزندانم مقداری پول نیز برای روزهای آیندەام پسانداز کنم، به خصوص کە به دلیل نبود فرصت شغلی در این منطقه و تعداد زیاد آوارگان همسرم نیز بیکار است».