ولایت کنر، سرزمین درد و زیبایی!
ولایت کنر از جمله ولایات شرقی افغانستان است، که در طول بیشتر از چهار دهه شاهد جنایات استعمارگران و دولت‌‌های دست نشاندە بودە است، اما همچنان شاهد مبارزات زنان زیادی نیز بوده است.
بهاران لهیب
کنر- کنر از جمله ولایات شرقی افغانستان است، که در طول بیشتر از چهار دهه شاهد جنایت و مبارزات زیادی بوده است. ولایت کنر در دل کوه‌های افغانستان موقعیت دارد و از زیبایی خاصی طبیعی برخود دار است، با وجود محدویت‌های فراوان در سر راه زنان این ولایت، تعداد قابل توجه باسواد هستند و در باسوادسازی هم دیگر تلاش نموده‌اند.
وقتی وارد ولایت کنر شدیم، در مسیر راه تا ولسوالی ناری با روایاتی گوناگون مواجه شدیم که اتفاق افتاده بود. محل وسیع را دیدیم که سرسبز بود و به نام «باغ مریم» شهرت داشت. طاهره فاروق به ما گفت: «مریم زن فقیر و بی‌زمین بوده، در نزدیک همین منطقه زندگی می‌کرد وی تصمیم گرفته به همکاری پسرانش محل خشک را به زمین حاصلخیز تبدیل نماید با تصمیم راسخ که داشت محل را سرسبز و در عین حال از حاصلاتش برای پیش برد زندگی خود استفاده نمود، از آن زمان تا حال این باغ به نامش مسما شده است.»
کمی آن طرفتر منزل را در کنار جاده عمومی دیدیم که مربوط به یکی از قومندانان گلبدین حکمیتار(در جریان جنگ مقاومت ضد روس‌ها در پاکستان، به حمایت دولت پاکستان، عربستان سعودی و آمریکا حزبی را تأسیس نمود به نام «حزب اسلامی» و تعداد زیاد روشنفکران زن و مرد در این جریان اختطاف و به قتل رساند. قبل کودتاه ۱۳۵۷ گلبدین خود و افرادش در بین مردم به نام «تیزاب پاش» مشهور بود. چون بر زنانی که به مکتب، پوهنتون(دانشگاه) و یا بیرون از منزل می‌رفتند تیزاب می‌پاشید.) می‌شد. وی هم مانند دیگر قومندان‌هایش در جریان جنگ مقاومت ضد روس جنایات بیشمار را انجام داده است از جمله به نام (مال عنیمت) اموال تعداد زیاد مردم را به غارت برد.
زمانی به مرکز ولایت کنر اسعد‌آباد رسیدیم. گور دستەجمعی وجود داشت. برایم ما نفیسه راضی در مورد حادثه چنین گفتند: «در ۳۱ حمل ۱۳۵۸ به ولسوالی ما کرهاله دولت دست نشانده روس‌ها حمله کرد. چون شب قبل جنگ بین افراد دولت آن زمان با مخالفین‌شان درگرفته بود و تا صبح ادامه داشت، در این جریان برادر مردی که از افراد بلند رتبه دولت بود کشته شد. صبح وارد قریه ما شدند. پیر، جوان، زن و مرد و ... را به گلوله بستند و تعداد را هم با خود بردند. بعد مردم را به زور جمع نمودند که والی ولایت سخنرانی دارد. مردان را در محل تفریگاه که نزدیک قریه ما بود بردند. زنان و کودکان را در مسجد قریه زندانی کردند. مردان را در پیش چشمان مان با شلیک گلوله به قتل رساند و تعداد هم زخمی برداشته بودند. بعدی شلییک گلوله بر شهیدان و زخمی‌ها توسط ترکتور خاک انداختند و همه‌شان را زیر خاک کردند.»
وقتی به طرف ولسوالی ناری حرکت کردیم دره‌های وجود داشت که در طول ۲۰ سال گذشته شاهد قتل به صدها نظامی دولت پیشین توسط طالبان بوده‌اند. گروپ از انجنیران (مهندس) که قرار بوده بر دریایی (رودخانه) خروشان کنر بند برق اعمار کنند به امر دولت پاکستان و همکاری طالبان سلاخی شده بودند.
وقتی وارد مسیر ولایت کنر شدیم در هر چند قدمی پایگاه‌های نظامی آمریکا به چشم می‌خورد، که یکی از بزرگترین آن در ولسوالی ناری موقعیت داشت با وجود که زمانی آمریکا به افغانستان یورش آورد یکی از شعار‌هایش «مبارزه با تروریزم» بود. اما همان قدر که پایگاه نظامی آمریکا در این ولایت زیاد بوده به همان اندازه لانه‌های تروریستی طالبی و داعشی وجود داشته و جان صدها تن را گرفته‌اند.
موجودیت پایگاه‌های نظامی آمریکا در کنار این که با استفاده از سلاح کیمیاوی‌شان بلای برای جان کودکان و مردمان این سرزمین بوده‌اند که مانع رشد نباتات و آمار امراض مختلف در بین مواشی‌ها نیز دیده می‌شد، در عین حال به گفته مردمان ولسوالی ناری پنج ترجمان زن افغان از آمریکا با نظامیان آمریکایی به همین پایگاه آمده بودند. بعد گذشت مدتی به نوبت جسد زنان در دره‌های این ولسوالی به دست آمده است که توسط نظامیان آمریکایی بعد تجاوز به قتل رسیده بودند. همچنان گفته می‌شود که در چند قدمی یکی از پایگاه‌های نظامی آمریکا نطفه‌های داعش رشد نموده بود و اینان توسط نیرو‌های آمریکایی حمایت می‌‌شدند.
در کنار این همه بدبختی‌ها و سرکوب مردم در این ولایت در جریان جنگ مقاومت ضد روس‌ها در ولسوالی ناری یکی از پایگاه‌های نظامی نیرو‌های دموکرات وجود داشت، که مردم تا حال از آنان با نام نیک یاد می‌کردند. یکی از دلایل که زنان با همه بدبختی حاکم در این ولایت تعداد قابل توجه باسواد بودند. نقش همین نیرو‌های دموکرات بوده است که به همکاری زنان منطقه مکتب و جاده‌های را اعمار نموده بودند و زنان همیشه در پشت جبهه حمایت‌گران‌شان بوده‌اند.