بهاران لهیب

کابل - «وزرات صحت عامه‌ی افغانستان»، یگانه وزارتی‌ است که تمام کارمندان زن به‌شمول پزشک، پرستار و دیگر کارمندان صحی و اداری‌اش را به کار فراخوانده است، هرچند این زنان با محدودیت‌های فراوانی روبرو اند.

«انجمن رهنمای خانواده»، نهادی‌ تحت سرپرستی وزارت صحت کشور می‌باشد که در «شفاخانه‌ی رابعه بلخی» شهر کابل فعالیت دارد و در بخش‌ باروری زنان، خدمات روان درمانی، وقفه‌ی بین ولادت‌ها، داشتن کودکان کم و سالم کار می‌کند. اما بنابر فرهنگ مردسالار و بنیادگرازده حاکم با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می‌کند. به‌گونه‌ی نمونه، طالبان نماینده‌ی خویش را در این شفاخانه تعیین کرده‌اند که صلاحیتی بالاتر از رئیس دارد و همیشه نهاد مذکور را مورد تهدید و تمسخر قرار داده و آنان را متهم به کافر بودن می‌کند. وی می‌گوید که کارمندان این نهاد سبب جلوگیری زنان از بارداری شده و دین ‌وسیله‌ی جلوگیری از افزایش امت مسلمان می‌کنند.

داکتر بصیره ذاهب، مسئول «انجمن رهنمای خانواده» ابراز می‌دارد:

«با مشکلات فراوان تحصیل خود را در رشته‌ی طب در کابل به اتمام رساندم. امید داشتم خدمت کنم که یکباره دولت سقوط کرد. با آمدن طالبان من کاملا ناامید شدم در ابتدای آمدن طالبان، برایم دشوار بود، امید نداشتم که دوباره به کارم برگردم. با آمدن طالبان، مجبور شدم درس ماستری خود را ترک بگویم چون یگانه زن در کلاس بودم. از لحاظ روحی ضربت دیده‌ام.

 

"ما زنان باید همیشه امیدوار باشیم"

بصیره در ادامه‌ی سخنانش خاطر نشان کرد: "متاسفانه ضربه‌ی روحی را تنها من ندیدم، اکثریت زنان با سرنوشت من سردچار اند. به همین لحاظ، تعداد مریضان ما بیشتر شده چون قبل از آمدن طالبان زنان فقط به‌خاطر خدمات باروری می‌آمدند، فعلا در کنار آن برای مشکلات روحی و روانی مراجعه می‌‌کنند. وضعیت اقتصادی مردم خراب شده، اگر ما روزانه صد نسخه بنویسیم، ده مریض ما به مشکل دارو خریداری می‌کنند. در‌عین‌حال، مردسالای بیشتر شده، اگر طالبان هم نبودند، زنان می‌گویند همسران ما اجازه‌ی بیرون شدن از منزل را برای ما نمی‌دهند. اکثریت زنان با تحصیلات بلند خانه‌نشین شدند. من دیروز مریض داشتم که گریه می‌کرد، می‌گفت من فارغ‌التحصیل دانشگاه استم، گدایی می‌کنم، چهره‌ی خود را پنهان می‌سازم. از همه پنهان کردم چون به‌خاطر پیدا کردن ۵۰ افغانی مجبورم گدایی کنم. با این نوع قصایا، هر روز مواجه می‌شویم. فکر نمی‌کنم قصایا کم‌تر شود، بیشتر می‌شود."

شفاخانه‌ی رابعه‌ی بلخی در ۱۳۷۰ تاسیس شده که یگانه شفاخانه‌ی مختص زنان در آن زمان در شهر کابل بوده و ۹۵ درصد کارمندان آن را زنان تشکیل می‌دهد، و خدمات نسایی و ولادی، جراحی و داخله را برای زنان و مراقبت‌های اطفال را برای مادران فراهم می‌سازد. در ضمن، بخش خدمات روان درمانی را نیز دارا بود که حتا از طریق آنلاین این خدمات را برای شفاخانه‌های ولایات دیگر کشور نیز فراهم می‌نمود، اما با روی‌کارآمدن طالبان دیگر این بخش از هم پاشیده است. طالبان به‌طور عموم کارمندان این شفاخانه را که زایشگاه نیز نامیده می‌شود تحت فشار گرفته و می‌گویند که شماها زنان را به کجراهه می‌کشید و هیچ نیاز نیست که زنان برای زایمان به شفاخانه رجوع کنند.

در پایان، داکتر ذاهب می‌افزاید:

"اکثریت داکتران با انگیزه‌ی سابق به کار حاضر نمی‌شوند. چون حقوق ماهانه‌شان پرداخته نشده حس ناامنی می‌کنند. تنها داکتران زن نه، که همه‌ی زنان در هرعرصه فعال بودند خود را در امن فکر نمی‌کنند.

فکر نکنیم که امروز در همین حالت قرار داریم، می‌باشیم. از طریق علم و دانش در خود تغییر بیاوریم و امیدوار باشیم."