نغم کراجه

غزه - بحران‌ها گاه گهواره زایش اندیشه‌های نو می‌شوند؛ آنجا که نیاز با خلاقیت در هم می‌آمیزد، دشواری‌ها به فرصتی برای نوآوری بدل می‌گردند. از میان رنج آوارگی و سرمای زمستان، طرحی بی‌همتا سر برآورد که در پی برآوردن ابتدایی‌ترین نیازهای آوارگان غزه به شیوه‌ای نوین و با بهره‌گیری از منابع محدود و جایگزین‌های بدیع است - پروژه «سوزن و نخ».

سال ۲۰۱۶، در روزگاری که شبح بیکاری بر رؤیاهای دانش‌آموختگان دانشگاه‌های غزه سایه افکنده بود، ندا عیطه، فارغ‌التحصیل ممتاز، همچون شعله‌ای از امید درخشیدن گرفت. او که همچون دیگران در یافتن شغلی درخور آرمان‌هایش با دشواری روبرو شده بود، می‌گوید: «در آرزوی شغلی بودم که دریچه‌های آینده را به رویم بگشاید، اما تاب انتظار نداشتم و تصمیم گرفتم مسیر خویش را بسازم.»

ندا عیطه با اندیشه‌ای نوآورانه، علاقه‌اش به شیرینی‌پزی را به کسب و کاری خانگی در فضای مجازی تبدیل کرد و در زمره نخستین زنانی قرار گرفت که چنین مسیری را در شمال نوار غزه پی‌ریزی کردند. در آغاز راه، با چالش‌های فراوانی دست و پنجه نرم کرد، چرا که تجارت آنلاین در حوزه خوراکی پدیده‌ای نوظهور و ناآشنا به شمار می‌رفت. او می‌گوید: «مسیر هموار نبود، اما عزمم برای تحقق رؤیایم راسخ بود و هر گام مرا به پیش می‌راند.»

پس از دو سال تلاش بی‌وقفه، به مرحله‌ای نوین و تأثیرگذارتر گام نهاد. او آستین همت بالا زد تا دیگر زنان را در راه‌اندازی کسب و کارشان یاری رساند و با آموزش هنر تولید خوراکی، بسیاری از زنان را به استقلال مالی رهنمون ساخت. او می‌گوید: «دیدن موفقیت و کسب درآمد این زنان، غروری وصف‌ناپذیر در من می‌آفرید که برایم ارزشمندترین دستاورد بود.»

موفقیت‌های ندا عیطه همچنان ادامه یافت. حضور در نمایشگاه‌های گوناگون و رقابت‌های آشپزی، مشارکت در تقویت فرهنگ کارآفرینی زنان، و راه‌اندازی طرح‌های نوآورانه در زمینه فروش لوازم شیرینی‌پزی، خلأیی چشمگیر را در بازار محلی آن روزگار پر کرد. با گسترش فعالیت‌هایش، دوره‌های آموزشی متنوعی از جمله هنر تزیین کیک، تولید شکلات و مربا، و حتی پنیرسازی را به علاقه‌مندان عرضه کرد. او می‌گوید: «آنگاه که با عشق کار می‌کنی، هیچ مرزی نمی‌تواند محدودت کند.»

عشق و اشتیاق به کار، او را به چهره‌ای برجسته در نهادهای اقتصادی همچون اتاق بازرگانی، انجمن زنان تاجر و اتحادیه صنایع غذایی و کشاورزی بدل ساخت تا در مسیر توانمندسازی اقتصادی زنان غزه گام بردارد.

با تداوم جنگ در غزه برای بیش از یک سال، ندا عیطه خود را در برابر واقعیتی دردناک یافت: مسدود شدن کامل گذرگاه‌ها، کمیابی مواد اولیه و آوارگی گسترده مردم. در این شرایط اسف‌بار، او عزم خود را جزم کرد تا بار دیگر دست به نوآوری بزند، اما این بار با طرحی کاملاً متفاوت. او می‌گوید: «نمی‌توانستم بی‌تفاوت شاهد رنج مردم باشم، به‌ویژه کودکانی که حتی لباس گرمی برای مقابله با سرمای استخوان‌سوز نداشتند.»

برخاسته از یک نیاز حیاتی و فوری، او پروژه «سوزن و نخ» را بنیان نهاد که بر پایه بازآفرینی پتوهای حرارتی و تبدیل آنها به پوشاک زمستانی استوار بود. این پتوها که پیش از این تنها نقش روانداز داشتند، در غیاب پارچه و مواد خام، به بدیلی خلاقانه برای تأمین نیازهای آوارگان تبدیل شدند.

پیاده‌سازی طرح راه هموار نبود؛ ندا عیطه با چالش‌های عظیمی چون قطعی برق و نبود چرخ خیاطی روبرو شد، که او را به بهره‌گیری از شیوه‌های جایگزین واداشت - روش‌هایی که وقت و تلاش بیشتری می‌طلبید. او می‌گوید: «آغاز راه بس دشوار بود، ماه‌ها کار دستی بدون برق یا ماشین‌آلات را می‌طلبید، اما گریزی نبود.» او می‌افزاید که افزون بر این، با فرارسیدن زمستان، بهای پتوها به شدت افزایش یافت که باری مضاعف بر دوش تلاش‌هایش نهاد، با این حال خستگی به دلش راه نداد.

در کنار طرح کوچکش، ندا عیطه ابتکاری انسان‌دوستانه و نوآورانه را به ثمر رساند. او از آوارگان خواست تا با آوردن پتوهایشان همراه با مبلغی نمادین برای تأمین هزینه ابزار و ملزومات، در این حرکت مشارکت کنند تا آنها را به لباس‌هایی متناسب با نیازهای اساسی‌شان تبدیل سازد. این ابتکار با استقبال چشمگیری مواجه شد و به تسکین رنج بسیاری از خانواده‌های آواره انجامید. او می‌گوید: «برق امید در چشمان این کودکان فراتر از هر موفقیتی بود؛ این تجلی ناب انسانیت بود.»

ندا عیطه ایمان راسخ دارد که زنان حتی در دشوارترین شرایط می‌توانند از مرز ناممکن‌ها عبور کنند. در پروژه «سوزن و نخ»، او نه در پی سودآوری، که در اندیشه تداوم کار و اشتغال‌آفرینی برای بیشترین شمار ممکن از زنان بود. او مسیرهای تازه‌ای پیش روی زنان منطقه گشود تا پس از نابودی منابع درآمدشان در جنگ، به توانمندی اقتصادی دست یابند. او می‌گوید: «زنان این سرزمین توان شگفت‌انگیزی در ایستادگی دارند، و من تنها یاریگر آنها در یافتن راه‌هایی برای برآوردن نیازهایشان هستم.»

در روزگاری که جهانیان به غزه چون منطقه‌ای مصیبت‌زده می‌نگریستند، ندا عیطه نشان داد که خلاقیت می‌تواند از دل بحران‌ها سر برآورد. طرح‌های او فراتر از ابزاری برای کسب درآمد، نمادی از چالش و نوآوری بود. او می‌گوید: «من به جای بحران، فرصت‌ها را می‌دیدم.»

پروژه «سوزن و نخ» دگرگونی‌ای ملموس در زندگی بسیاری از زنان پدید آورد. آنان توانستند درآمدی هرچند اندک برای پشتیبانی از خانواده‌هایشان فراهم آورند. همچنین به کودکان یاری رساند تا با لباس‌های گرمی که زاییده خلاقیت و کوشش بود، در برابر سرمای زمستان تاب آورند. این ابتکار نه تنها راهکارهایی فوری عرضه کرد، بلکه بذر امید در دل‌ها کاشت که همیاری می‌تواند بر دشواری‌ها چیره شود. او می‌گوید: «اینها تنها لباس‌هایی از جنس پتو نیستند، بلکه پیامی است برای هر زن که می‌تواند تحول‌آفرین باشد.»

استمرار جنگ و ویرانی و آوارگی برآمده از آن، سدی در برابر آرمان‌های ندا عیطه نشد، بلکه او را به اندیشیدن فراتر از چارچوب‌های موجود واداشت تا راهکارهایی بدیل برای خدمت به جامعه و کاستن از رنج‌هایش بیابد. او می‌گوید: «تا زمانی که کسی به من نیاز دارد، از پای نخواهم نشست و راهم را ادامه خواهم داد.»

در میانه غرش هواپیماها و صدای خمپاره‌ها، ندا عیطه هر روز برمی‌خیزد تا به جهانیان بنمایاند که غزه، به رغم زخم‌هایش، همچنان سرشار از زندگی است. پروژه «سوزن و نخ» پیامی است گویا که زنان توانایی دگرگون ساختن سرنوشت خویش را دارند و خلاقیت می‌تواند با ناممکن‌ها به نبرد برخیزد. او می‌گوید: «غزه زانو نخواهد زد، ما نیرومندتر از هر چیزی هستیم و به رغم همه طوفان‌ها، آینده خود را خواهیم ساخت.»