میسا قاضی

سودان - در شرایطی که ناامنی در سودان حاکم است و گستره درگیری‌ها وسعت یافته، زنان به طور فزاینده‌ای در معرض نقض حقوق بشر و حملات قرار گرفته‌اند. اظهار نگرانی و وحشت از سوی بسیاری از آن‌ها پس از آگاهی از وقوع جرائم تجاوز و خشونت جنسی علیه زنان در مناطق تحت تنش، شدت گرفته است.

تشدید درگیری‌ها میان طرفین مخاصمه و رسیدن آن به شهر ود مدنی، مرکز ایالت جزیره و یکی از مهم‌ترین شهرهای کلیدی از نظر تجاری و اقتصادی که به دلیل موقعیت استراتژیک خود پس از آغاز ناآرامی‌ها اهمیت فزاینده‌ای یافته است. این موضوع موجب شده تا بسیاری از صاحبان کسب‌وکارهای تجاری و صنعتی، فعالیت‌های خود را از پایتخت خارطوم به این شهر منتقل کنند، که اکنون میزبان بیش از ٣٠٠ هزار نفر است.

پناهندگانی از روستاهای ایالت جزیره، عمدتاً شامل زنان و کودکان، به دنبال امنیت به ایالت نیل ابیض و شهر المناقل در غرب ایالت جزیره پناه برده‌اند. هاله شیخ الدین، یکی از آوارگان از خارطوم، با ابراز نگرانی از گسترش درگیری‌ها می‌گوید: «پس از رسیدن درگیری‌ها به ود مدنی، دیگر هیچ احساس امنیتی وجود ندارد. درگیری‌ها به سرعت از یک روستا به روستای دیگر گسترش می‌یابند، ارتباطات قطع شده و امکان برقراری تماس با ساکنان مناطق مختلف از بین رفته است. تصاویر دوستان و خانواده‌هایمان را که در حال آوارگی هستند در شبکه‌های اجتماعی می‌بینیم، و همراه با ترس و نگرانی، شاهد تکرار وضعیتی هستیم که پیش‌تر در خارطوم تجربه کرده بودیم؛ زمانی که امنیت به یکباره از دست رفت.»

هاله شیخ الدین به ابراز نگرانی‌های عمیق‌تری پرداخت: «سؤال این است که آیا این درگیری‌ها به ما نیز خواهد رسید؟ چه راه‌حل‌هایی برای تضمین امنیت وجود دارد؟ وضعیت افرادی که می‌شناسیم چگونه است؟ نگرانی برای خانواده و دوستان، روزمرگی ما را فرا گرفته است. پس چه گزینه‌هایی پیش روی ماست؟ این‌ها سوالاتی هستند که هر روز با آنها دست‌وپنجه نرم می‌کنیم. اکنون، فرار از کشور، ایده‌ای است که تنها یک سال پیش حتی در ذهن بسیاری مطرح نبود، اما امروزه، با از دست دادن امید به زندگی امن‌تر، بسیاری در حال بررسی و تعقیب این گزینه هستند.»

هنگامی که از احتمال بازگشت به خارطوم سؤال شد، هاله شیخ الدین تأکید کرد: «با توجه به گسترش درگیری‌ها، امکان بازگشت همچنان مطرح است؛ اما در شرایط کنونی هیچ گزینه‌ای کاملاً امن وجود ندارد. در گذشته شاید گزینه‌های مناسب‌تری موجود بود، اما اکنون، تمامی آنها تحت الشعاع عدم قطعیت هستند و تصمیم‌گیری در این شرایط بسیار دشوار است. با گسترده‌تر شدن درگیری‌ها، به نظر می‌رسد رویارویی با آن‌ها تنها مسئله‌ای مربوط به زمان است و اینکه آیا در روزهای آینده زنده خواهیم ماند یا نه، نامعلوم است.»

هاله شیخ الدین توضیح داد: «ما از خشونت و نقض حقوق بشر فرار کرده‌ایم و از وقوع جرایمی مانند تجاوز به زنان در مناطق درگیری آگاه هستیم. شهروندان به دنبال راهی برای فرار با حداقل تلفات هستند. شبکه‌های اجتماعی شاهد انتشار پست‌هایی هستند که نشان می‌دهد زنان در جستجوی قرص‌های پیشگیری از بارداری هستند تا در صورت مواجهه با تجاوز جنسی، آماده باشند. ما دائماً در حال پرسیدن این سوال هستیم که چگونه می‌توانیم از خودمان محافظت کنیم، اما در نبود تضمین‌های قطعی، ممکن است در این زمینه به موفقیت دست نیابیم.»

 

 

ابتسام احمد که به همراه خانواده‌اش از پایتخت خارطوم به شمال سودان آواره شده، ابراز داشت که نگرانی از رسیدن جنگ به منطقه‌ای که به آن پناه برده‌اند، همگانی است: «ترس و نگرانی فقط مختص ما نیست؛ همه افراد، چه بزرگسال و چه کودک، در رنج هستند. سؤالات مکرر درباره احتمال تکرار تجربیات تلخ خودمان در این مکان جدید، محیط را با اضطراب شدید، وحشت و ترس آکنده است. آرزو داریم این وضعیت پایان یابد. ترس از آوارگی دوباره، همواره با ماست. ما به امید پناه گرفتن نزد خانواده و بستگان به اینجا آمده‌ایم، اما اگر درگیری‌ها به اینجا هم برسند، ناچاریم بار دیگر به مناطق ناآشنایی پناه ببریم.»

 

 

نزهت عادل در بیان ناامیدی خود می‌گوید: «در شرایط کنونی که درگیری‌ها گسترده است، افکار ما به سمت فرار از سودان معطوف شده، زیرا معلوم نیست این درگیری‌ها چه زمانی به ما خواهد رسید. ترس از آوارگی و خطر تجاوز جنسی همه‌گیر است. با رسیدن درگیری‌ها به ود مدنی، نگرانی و تنش سنگینی بر جامعه ما حاکم شده است، که نه تنها برای کسانی که از پایتخت فرار کرده‌اند بلکه برای اهالی شهر و ساکنان مناطق اطراف نیز شوک‌آور بوده است.»