مشارکت تاریخی زنان در تدوین مهم‌ترین سند حقوقی منطقە

مشارکت ۵٠ درصدی زنان در تدوین قرارداد اجتماعی منطقه شمال و شرق سوریه، گامی تاریخی در راستای به رسمیت شناختن نقش زنان در حیات سیاسی و اجتماعی این منطقه به شمار می‌رود.

سیلفا ابراهیم

منبج- نورا حامد، عضو کمیته کوچک تدوین قرارداد اجتماعی، تصریح کرد که سهم زنان در تدوین این قرارداد به ۵٠ درصد رسیده است. وی افزود این مشارکت گسترده زنان، راه را برای شکوفایی فکری و پویایی اجتماعی در منطقه هموار ساخته است.

اداره خودمدیریتی دموکراتیک منطقه شمال و شرق سوریه، به منظور برپایی نظام دموکراتیک و ساختن آیندە سوریه‌ای بدون تبعیض نژادی یا حاشیه‌رانی گروه‌های ملی و مذهبی، قرارداد اجتماعی را -که در دوازدهم دسامبر ٢٠٢٣ توسط شورای مردم دموکراتیک تصویب شده- به اجرا گذاشته است.

بنا بر اظهار نظر نورا حامد، عضو کمیته کوچک تدوین قرارداد اجتماعی، مشارکت برابر زنان و مردان در تدوین این قرارداد، راه را برای شکوفایی فکری و پویایی اجتماعی در منطقه هموار کرده است. وی با اشاره به ضرورت حفظ دستاوردهای انقلاب زنان، خواستار آن شد که اداره خودمدیریتی و جامعه، حقوق و آزادی‌های زنان را تضمین کنند. نورا حامد معتقد است با مشارکت زنان در تدوین قرارداد اجتماعی، اهداف مورد نظر محقق شده است.

در خصوص علل تدوین قرارداد اجتماعی، توضیح داد که اجرای پروژه ملت دموکراتیک و فعالیت بر مبنای آن و همچنین سازماندهی اداره خودمدیریتی، نیازمند قراردادی بوده که از اراده مردم سرچشمه بگیرد.

وی در خصوص تفاوت‌های اساسی قرارداد اجتماعی منطقه شمال و شرق سوریه با سایر قوانین اساسی جهان، توضیح داد که این قرارداد همانند قانون اساسی منطقه بوده و ویژگی متمایزکننده آن، تضمین حقوق تمامی ملیت‌ها، ادیان و طوایف ساکن منطقه است؛ زیرا این قرارداد با مشارکت همگانی تدوین شده است. همین امر موجب شده تا آن را «قرارداد اجتماعی» نام‌گذاری کنند.

بنابر تأکید وی، سهم مشارکت زنان در تدوین قرارداد اجتماعی به ۵٠ درصد رسیده و این موضوع نقش بسزایی در تدوین مفادی داشته است که حقوق زنان و کودکان را تضمین می‌کند. وی مشارکت گسترده زنان در این قرارداد را یک گام تاریخی دانست و تصریح کرد است که برای نخستین‌بار در این منطقه، شاهد مشارکتی برابر از سوی زنان بوده‌ایم.

وی همچنین در ادامە اظهاراتش بیان کرد: بندهای متعددی در قرارداد اجتماعی وجود دارد که اداره خودمدیریتی و جامعه را ملزم می‌کند تا حق زنان برای ریاست مشترک، آزادی‌های فردی آنان و آزادی خانواده را، به منظور ساختن جامعه‌ای آزاد، اخلاقی و دموکراتیک که زنان در آن از آزادی برخوردار باشند، تضمین نمایند. زیرا انقلابی که در منطقه شمال و شرق سوریه رخ داد، یک انقلاب اجتماعی به رهبری زنان بوده است. بنابراین تضمین این دستاوردها از سوی زنان اجتناب‌ناپذیر است.

نورا حامد معتقد است قرارداد اجتماعی در نهادینه‌سازی اصول دموکراسی در جامعه نقش مهمی ایفا می‌کند. وی خاطرنشان کرد کە قرارداد اجتماعی مجری اصلی اجرای پروژه ملت دموکراتیک به شمار می‌رود.

نورا حامد تصویب قرارداد اجتماعی را یک پیشرفت تاریخی دانست و افزود: با توجه به شرایط کنونی سوریه و عدم تمایل دولت دمشق به مذاکره با اداره خودمختار و شورای سوریه دموکراتیک برای یافتن راه حلی برای بحران سوریه و تدوین قانون اساسی واحدی که منعکس‌کننده اراده مردم باشد، لزوم وجود قراردادی که این امر را ساماندهی کند، احساس می‌شد. ما معتقدیم این قرارداد، چشم‌انداز راه حلی برای بحران سوریه است و گامی تاریخی به شمار می‌رود.

بر اساس ماده ١٣٣ قرارداد اجتماعی، در صورت توافق بر قانون اساسی دموکراتیک در سوریه، امکان اصلاح و بازنگری قرارداد اجتماعی نیز وجود خواهد داشت.