محدودیتهای جنسیتی علیه زنان در محیط خانوادگی
با وجود گفتههای فراوان پیرامون نقش تعیین کننده زنان در تصمیمات سرنوشت ساز درون خانواده، آنان همچنان در منازل خود با طرد و به حاشیه رانده شدن مواجه بوده و مردان همچنان حاکم و صاحب آخرین کلام در تصمیم گیریهای خانوادگی به شمار میروند.
هدیل عمر
ادلب - بسیاری از زنان در برخورد با تحولات گوناگون به ویژه در عرصه خانوادگی با چالشهایی روبرو هستند. این امر ناشی از فرهنگهای بومی است که همچنان زنان را فاقد شایستگی و صلاحیت لازم برای اتخاذ تصمیمات سرنوشت ساز در محیط خانواده میدانند.
بر اساس اظهارات راما الحسین ۴۴ ساله، حقوق زنان در خانواده محدود به تأمین نیازهای زندگی با همسری است که به حقوق دیگر آنان از جمله مشارکت در گفتوگوها و اتخاذ تصمیمات بها نمیدهد. وی معتقد است چالشهای رهبری و تصمیمگیری نه تنها شامل جامعه میشود، بلکه نگاه زن به خویشتن، باور به خود، آگاهی از حقوق، میزان قدرت، تواناییها و آرزوهایش و ارزش گذاری برای خویش نیز از این دست مسائل به حساب میآید. اگرچه زنان نیمی از جامعه را تشکیل میدهند و دارای تمامی حقوق هستند، اما میراثهای اجتماعی نقشها را تحمیل میکند، به گونهای که نقشهای پیشروی و رهبری را به مردان و پیروی را به زنان اختصاص میدهد.
از سوی دیگر، فاطمه العیسی ٣٨ ساله، بر این باور است که کتب درسی نیز در کلیشه سازی نقش زنان دخیل هستند. در این کتب، زنان در چارچوب زنان خانه دار که وظایفشان آشپزی، شستشو، نظافت و زادوولد است، محصور شدهاند. در مقابل، مردان به عنوان پزشک، رهبر و رئیس تصویر شدهاند. این امر باعث ریشه دواندن بی اعتمادی به توانایی های رهبری زنان در اذهان شده است.
ساره عبدالکریم ٣٧ ساله تأیید کرد که تصمیم گیری در سطح خانواده جزو صلاحیتهای او در خانوادهاش نیست. به گفته وی، برای هر تصمیمی مربوط به فرزندانش یا خانه و حتی برای دعوت یکی از بستگانش، باید از همسرش اجازه بگیرد، زیرا حق اتخاذ هیچ تصمیمی، حتی ساده، را ندارد.
ساره عبدالکریم، اتفاقی را به یاد آورد که بر روح و روان او تأثیر شگرفی گذاشت. در این رویداد، همسرش دختر نابالغش را که هنوز از سن ١۵ سالگی نگذشته بود، به ازدواج درآورد. با وجود لجاجت و مخالفت ساره در برابر این تصمیم سرنوشت ساز برای دخترشان، وی نتوانست مانع این ازدواج شود که تحصیل و رویاهای دخترش را پایان داد تا زندگی مشترک را در حالی که هنوز کودک بود، از سر بگذراند و مادر شود.
یاسمین علوش، مشاور روانی و اجتماعی اظهار داشت که زنان در ادلب همچنان در شرایط مختلفی از جمله خشونتهای روانی، جنسی و اقتصادی رنج میبرند. علاوه بر این، چالشهای اجتماعی، تبعیض و آداب و رسوم نیز آزادی آنان را تضعیف میکند.
یاسمین علوش خواستار آگاهی بخشی به زنان و جامعه از طریق برگزاری سمینارها، آموزشها و کمپینها شد. وی همچنین بر لزوم دادن فضاها و اختیارات سازمانی و مالی به زنان برای برخورداری از استقلال، حمایت از آنان و آموزش مهارتهایی نظیر مذاکره و افزایش اعتماد به نفس تأکید کرد.