«خودکشی ننگ جمهوری اسلامی و حکومت اسلامی»
خودکشی بە ویژە خودکشی زنان در ایران اکنون بە معضلی اجتماعی تبدیل شدە است کە سیستم حاکم بر ایران نە تنها آسیب‌شناسی نکردە و برای کاهش آن تلاش نمی‌کند بلکە خود باعث افزایش آن می‌شود. دکتر میترا بابک روانشناس و پژوهشگر نیز معتقد است خودکشی معضل جدی فرهنگی، ع
شهلا محمدی
مرکز خبر- خودکشی امروزە بە یکی از بزرگترین معضلات جهان تبدیل شدە است. ایران نیز بە عنوان یکی از کشورهایی کە سالانە بیشترین خودکشی در آن ثبت می‌شود، از جملە کشورهایی است کە نە تنها دولت و حاکمیت تلاشی برای کاهش آن نمی‌کند بلکە خود با ترویج خشونت تلاش می‌کند چنین معضلی را در جامعە نهادینە کند. خودکشی بە عنوان معضل اجتماعی می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی از جملە سیاسی، اجتماع، اقتصادی و حتی مذهبی و دینی باشد.
خبرگزاری زن در گفت‌وگو با دکتر میترا بابک پژوهشگر و روانشناس، عوامل خودکشی در ایران را مورد ارزیابی قرار دادە و نظرات وی را در مورد عوامل افزایش خودکشی در ایران جویا شد.
«ظهور ادیان ابراهیمی ریشەی زن‌ستیزی رایج در خاورمیانە»
میترا بابک با اشارە بە افزایش روزافزون خودکشی‌ها در ایران بە ویژە خودسوزی در شهرهای کوردستان از جملە ایلام بە عنوان محروم‌ترین بخش از کشور ایران کە خودکشی در آن سە برابر مردان است گفت: خودکشی معضل جدی فرهنگی، عقیدتی و اجتماعی، سیاسی، اقتصادی است.
وی با نگاهی بە تاریخ این منطقە گفت: هنگامی کە بە ایلام باستان می‌نگریم، می‌بینیم کە ایزد بانوهای بزرگی داشتە و قدرت زنان در آن دوران چنان زیاد بود و زن از جایگاە والایی برخوردار بودە است.
«بی بی مریم بختیاری را داریم کە چگونە فرماندار شد و بە تهران رفت. ما در این بخش کشور شیر زنان و شیر مردان بسیار بسیار مهم و واقعا تاثیرگذار تاریخی داشتیم و همچنان هم داریم. در انقلاب لعنتی جمهوری اسلامی ما چە شیر زنان و شیر مردان کورد را در زندان‌ها تحت تمام دردهای شکنجە و تجاوز و اعدام از دست دادیم و همچنان هم برای آزادی و حق مسلم خود دارند تلاش و مبارزە می‌کنند».
دکتر میترا بابک ظهور ادیان ابراهیمی را ریشەی زن‌ستیزی رایج در خاورمیانە می‌داند و می‌گوید: حتی قبل از ادیان ابراهیمی ما زن‌سالاری داشتیم در همین ایلام ما زن‌سالاری وجود داشت. اینها مصیبت‌های تاریخی هستند کە وقتی ادیان ابراهیمی آمدند زنان را در پستوهای خانە و تحت بدترین فشارها و زن‌ستیزی‌ها قرار دادند.
وی همچنین با اشارە بە مواردی همچون «زن کشت‌زار است، زن نیمەی بیضەی یک مرد است» و کلماتی همچون «غیرت، تعصب و ناموس» می‌گوید بخش بسیار مهمی آن عقیدتی است و ادیان ابراهیمی با نهادینە کردن این کلمات حتی برای زنان باعث تاختن بر زنان و رواج زن‌ستزی شدەاند.
«امت پروری کردند و ملت را رها کردند»
میترا بابک با تاکید بر اینکە در هیچ دورەای بە بخش‌های مختلف و محروم رسیدگی نشدە و در دوران جمهوری اسلامی بە اوج خود رسید می‌گوید: در تمام طول این ۴٣ سال تلاش کردند کە آزادی و رهایی نە فقط زن، بلکە انسان و انسانیت را بگیرند، حقوق بشر را بگیرند. تلاش کردند یک امت «امت پروری» کنند و ملت را رها کرد و ملت را بە جان هم انداخت.
وی با اشارە بە اینکە ریشەی بسیار جدی اقتصادی، دینی، عقیدتی، فرهنگی و اجتماعی برای خودکشی وجود دارد، ریشەی اقتصادی آن را اینگونە ارزیابی می‌کند: پدری کە نانی برای کودکش ندارد، خشم درونی خود را وارد خانە می‌کند و زن وقتی می‌خواهد بگوید کە بچە گرسنە است، کفش ندارد و ... اینها خشم پدر را افزایش دادە و خشونت‌های فیزیکی و زبانی شروع می‌شود و زنش را اسیرتر و افسردەتر و غمگین‌تر می‌کند و ما چە قدر شاهد این فاجعەی خودکشی دستە‌جمعی هستیم. اینها ننگ جمهوری اسلامی و حکومت اسلامی است.
کودک‌همسری نیز بە عنوان یک معضل اجتماعی دیگر کە یکی از عوامل اصلی خشونت است از سوی دکتر میترا بابک مورد اشارە قرار گرفت. وی با اشارە بە آمار ازدواج ١۵ هزار کودک‌همسر بین ١٠ تا ١۴ سال و همچنین طلاق این کودک‌همسران پس از مدت کمی می‌گوید: کودک معصومی کە باید کودکی کند زنش می‌کنند بە کودکیش تجاوز می‌کنند و بە خاطر یا اقتصادی و یا دینی عقیدتی کە زودتر شوهرش بدیم آبرویمان را نبرد یا یک نان خور کمتر، ازدواج را بر او تحمیل می‌کنند.
او کودک‌همسری را حاصل فقر فرهنگی دانستە و می‌گوید: اینها فقر همان دین ما است اینجا است کە یک پدر یا یک مادر تصمیم می‌گیرد بە یک همچین جنایتی دست بزند، کە این کودک معصوم کودکی نکردە حال در بستر باید مورد تجاوز گیرد بە خاطر اینکە اصلا نمی‌داند همبستری یعنی چی. مگر این کودک می‌تواند یک مادر سالم باشد؟
دکتر میترا بابک افسردگی، خشم بسیار زیاد و خودکشی یا کودک‌کشی را نتایج کودک‌همسری می‌داند.
«برای جمهوری اسلامی کە خود اقدام بە کشتار مردم می‌کند کشتن انسان مهم نیست»
«دخترانی داریم کە از ترس اینکە سرش بریدە نشود یا از خانە فرار می‌کند و یا دست بە خودکشی می‌زند. می‌بینید کە دلایل چە قدر عمیق است چە قدر دردناک و چە قدر شرم‌آور است برای ایران، برای یک جامعە از هر اتنیکش و برای حکومت ننگین اسلامی.»
وی با تاکید بر اینکە «برای جمهوری اسلامی کە خود اقدام بە کشتار مردم می‌کند کشتن انسان مهم نیست» می‌گوید: بە استاندار ایلام دستور دادە شدە کە اتفاقاتی کە می‌افتد را پخش نکنند. اینها تا این حد جنایت‌کار هستند پس طبیعتا نە آسیب‌شناسی می‌کنند و نە کاری برای کاهش آن انجام می‌دهند.
ادیان ابراهیمی از جملە ادیانی هستند کە بر حرام بودن خودکشی تاکید کردەاند و حتی معتقدند افرادی کە چنین عملی انجام می‌دهند در دنیای دیگر و پس از زندە شدن مجازات می‌شوند، اما با این وجود نتوانستەاند مانع کاهش خودکشی شوند و حتی در کشورهایی مانند ایران کە دولت‌های دین‌گرا بر آنان حاکمیت دارند خودکشی بیش از دیگر کشورهای جهان است. دکتر میترا بابک این امر را ناشی از تضادهایی می‌داند کە در ادیان ابراهیمی وجود دارد.
«در ادیان ابراهیمی و مخصوصا در قرآن ضد و نقیض زیاد می‌شنویم، این ضد و نقیض‌ها باعث خشم بیشتر می‌شود از این طرف خودكشی حق نداری بکنی ولی از این طرف حقوقی نداری، از این طرف مرد حق دارد کتکت بزند، از بستر محرومت کند و هر کاری کە بخواهد یا زبانی یا فیزکی انجام بدهد و تو کشت‌زاری و حق نداری نە بگویی، ولی دَم داری کە ولی دَم حق کشتن تو را دارد.»
«خودکشی را برای کودکان نرمالیزە می‌کنند»
این روانشناس و پژوهشگر با اشارە بە فرهنگی کە از سوی ادیان ابراهیم رایج شدەاند و زن را هیچ انگاشتە و حتی در آن بهشت نیز بە مردان تعلق گرفتە و زنان تنها روسپی‌گر هستند، معتقد است کە فشار فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی کە در خانەی پدری و خانەی همسر وجود دارد باعث می‌شود فرد تنها راە نجات خود را خودکشی بداند.
وی تاکید می‌کند کە با کلماتی همانند «خودم را آتیش می‌زنم، بمیرم از دست شما راحت شوم» خودکشی را برای کودکان نرمالیزە می‌کنند و چنین کلماتی حتی در بازی کودکان نیز وجود دارد و این مشکلات باعث شدە زن دست بە خودکشی بزند.
میترا بابک با اشارە بە خشونت دینی در قرون وسطا کە از سوی کلیسا بر جوامع غرب تحمیل می‌شد می‌گوید: اگر مسیحی‌ها هم قدرت داشتە باشند همان جنایت‌های را انجام می‌دهند، اگر بە یهودیت قدرت بدهید از مسلمان‌ها هم بدتر هستند، یهودی‌های ارتدکس منظورم هستش کە عین ملاها و عین داعش هستند.
وی معتقد است کە «٨٠٪ قرآن از تورات آمدە، سنگسار، حق و حقوق نداشتن زن و خیلی از مسائل دیگر» و همین سبب شدە تا فرد از لحاظ روانی نتواند مقاومت کند چرا کە کسی شنوندەی دردهای او نیست و حداقل کاری کە انجام می‌دهد خودکشی است. «زندگی را برای انسان جهنم کردەاند و الان بیاد بە جهنم فکر کند. نقض حقوق زن، نقض حقوق مرد، نقض حقوق انسان و نقض حقوق محیط زیست.»
همچنین با اشارە بە اعدام‌های خیابانی کە در ایران انجام می‌شوند می‌گوید: دین ما بە ما محبت یاد ندادە واقعیت‌های حقیقی را بە ما نگفتند و ما واقعیت‌های حقیقی را داریم می‌بینیم از طالبان داریم می‌بینیم از داعش شیعە و سنی داریم می‌بینیم، ۴٣ سال است داریم می‌بینیم کە چە بلایی سر ملت افغانستان و ایران و کل خاورمیانە آوردند.
تحقیر افراد مجرم و دورەگردی آنها در سطح شهر و همەی اقدامات دیگر را بە چالش کشیدە و می‌گوید این افراد باید از طریق آموزش درست اصلاح شوند و نە دورەگردی کە خود باعث افزایش خشونت می‌شود.
«تجربە در تمام جوامع بین‌المللی نشان داد کە اعدام کارساز نیست و خشونت را متوقف نمی‌کند، بلکە آموزش است کە متوقف می‌کند و وقتی کە امنیتی در کشور نیست و همە بر علیە هم هستند، برای اینکە حکومت دزد است. اگر حکومت سالم باشد جامعە سالم خواهد بود، وقتی کە حکومت دزد است جامعەای بیمار خواهیم داشت و اینگونە است کە خشونت نسل بە نسل ادامە خواهد داشت و ما هزار و چهارصد سال است کە با خشونت پیش می‌رویم».
رسانەها را دانشگاە کنیم
دکتر میترا بابک معتقد است آموزش مهم‌ترین مسئلەای است کە باید بر آن متمرکز شد. در شرایط فعلی ایران کە همەی امکانات از جملە رسانەهای داخلی و مدارس و... در دست حکومت قرار دارد و در جهت منافع حکومت زن‌ستیزی و خشونت را ترویج می‌کند، ایجاد شرایط برای آموزش در داخل ایران فراهم نیست. اما رسانەهای خارج از کشور کە از سوی نیروهای اپوزسیون ادارە می‌شوند و یا خود مستقل هستند و بە مسائل حقوق بشری داخل ایران اهمیت می‌دهند، می‌توانند رسانەی خود را بە دانشگاهی برای شهروندان داخل ایران تبدیل کنند.
«اساسی‌ترین کار در دست رسانەهای بزرگ است، همەی ما مسئولیم، کسانی کە در خارج از کشور و در داخل کشور هستند مسئولند، اما در داخل کشور ممانعت ایجاد می‌کنند و وقتی می‌بینند کە گروهی کاری انجام می‌دهد سخت‌گیری می‌کنند پس ما کە در خارج از کشور هستیم باید بیشتر ایفای نقش کنیم.»
وی از همەی افراد خارج از کشور می‌خواهد از فرصتی کە رسانەهای اجتماعی ایجاد کردەاند استفادە کنند و آن را برای آگاەسازی بە کارگیرند.
این روانشناس و فعال حقوق بشر با تاکید براینکە «کلمات تعصب و غیرت و ناموس از فرهنگ باید حذف شوند»، می‌گوید: سیستم دست ما نیست اما رسانە دست ما است، اگر مسئولیت فردی و گروهی و رسانەای داشتە باشیم ما می‌توانیم جلوی فاجعەهای بعدی را بگیریم.
وی عدم همگرایی و اتحاد را مانع اصلی می‌داند و با اشارە بە اینکە «فقر همگرایی و اتحاد و همبستگی را داریم»، می‌گوید: الان خوزستان دوبارە بە پا خواست، الان باید همەی شهرها بلند شوند، چون بار دوم است کە خوزستان پا می‌شود، اول آب بود الان نان و نە فقط آب و نان بلکە برای ۴٣ سال ظلم، محرومیت و گارت و کشتار.
میترا بابک در پایان سخنان خود فرهنگ‌سازی را راە نجات از این بحران می‌داند، «فرهنگ را باید دوبارە ساخت ما باید فرهنگ خود و دیگران را دوبارە بسازیم، با مسئولیت فردی، خانوادگی و اجتماعی و گروهی».