لینا خطیب

ادلب- زنان علی‌رغم چالش‌های موجود در زمینه اشتغال، تصمیم‌گیری و پذیرش مسئولیت‌ها، همچنان برای تحقق خویشتن تلاش می‌کنند. آن‌ها سعی دارند با شرایط دشوار سازگار شوند، بین کار و وظایف مادری و همسری تعادل برقرار کنند و در جنبه‌های مختلف زندگی مشارکت فعال داشته باشند.

حلا بکور، ٢۶ساله اهل شهر سلقین در شمال ادلب، که پیش از ازدواج به عنوان پرستار مشغول به کار بود اما پس از آن شغل خود را ترک کرد و به خانه‌داری روی آورد، اظهار می‌دارد: در دوران نامزدی به نظر می‌رسید همسرم درک صحیحی از شرایط دارد، اما پس از ازدواج به من گفت که تمایلی به شاغل بودن همسرش ندارد و از من خواست شغلم را رها کنم و صرفاً به امور منزل بپردازم." وی تأکید می‌کند که در ابتدا با این خواسته مخالفت کرد، زیرا سال‌ها برای اشتغال و دستیابی به استقلال مالی تحصیل کرده بود، اما پس از مداخله خانواده‌اش تصمیم گرفت از بروز مشکلات اجتناب کند.

او توضیح می‌دهد: در جامعه ما، حتی اگر زن تحصیلکرده باشد، ممکن است سرنوشتش ماندن در خانه باشد، در حالی که مرد به سر کار می‌رود، زیرا توزیع متداول وظایف، مسئولیت مراقبت از کودکان و انجام امور منزل را منحصراً بر عهده زن قرار می‌دهد.

وی بر توانایی زنان شاغل در مدیریت زمان تأکید می‌کند: درست است که افراد شاغل از هر دو جنس با مشکلاتی در ایجاد تعادل بین کار خارج از منزل و داخل آن مواجه هستند، و چالش‌ها برای زنی که تصمیم به ورود به زندگی حرفه‌ای می‌گیرد، دو چندان می‌شود و ممکن است با فشار زیادی روبرو شود، اما بسیاری از زنان شایستگی خود را اثبات کرده و به موفقیت‌های چشمگیری دست یافته‌اند.

نور قرموش، ٢۵ساله اهل شهر سرمدا در شمال ادلب، نیز اظهار می‌دارد که پس از تولد اولین فرزندش، علی‌رغم فارغ‌التحصیلی از دانشگاه و داشتن مدرک علمی، وقت خود را صرف ماندن در منزل کرده است: "همسرم با خروج زن از منزل برای کار مخالف است، زیرا معتقد است اشتغال زن دلیل مستقیمی برای انحراف فرزندان، افت سطح تحصیلی و وخامت وضعیت سلامتی آنهاست." وی اشاره می‌کند که زنان همچنان از سنت‌های کهنه‌ای که در یک جامعه کاملاً مردسالار آنها را احاطه کرده، رنج می‌برند.

وی خاطرنشان می‌سازد که بسیاری از زنان به دلیل فقدان مهدکودک‌ها و پرستاران کودک، از بازگشت به محیط کار پس از تولد فرزندان منع می‌شوند. این امر نه تنها بر سطح زندگی آنها تأثیر می‌گذارد، بلکه غیبت طولانی از کار می‌تواند بر مهارت‌ها و فرصت‌های آینده آنها نیز تأثیرگذار باشد.

سناء عدل، زن 31 ساله، درخواست همسرش مبنی بر ترک شغل معلمی را نپذیرفت و این امر منجر به بروز اختلافات جدی میان آنها شد. با وجود اصرار فراوان همسرش، وی در نهایت از موضع خود عقب‌نشینی نکرد. او در تشریح دلایل این تصمیم اظهار می‌دارد: اگرچه عمر محدود است و کار پایان‌ناپذیر، اما من از حق اشتغال خود صرف‌نظر نخواهم کرد. به فعالیت حرفه‌ای خود ادامه خواهم داد و اطمینان دارم که علی‌رغم دشواری‌ها، در انجام وظایف گسترده و پیچیده‌ام موفق خواهم شد.

وی توضیح می‌دهد که اشتغال موجب افزایش اعتماد به نفس زنان، تقویت شخصیت، ارتقای عزت نفس و توسعه مهارت‌های فردی آنها می‌شود. همچنین، امنیت و استقلال مالی را برای زنان تضمین می‌کند، به طوری که نیازی به وابستگی به دیگران نخواهند داشت. علاوه بر این، حس مسئولیت‌پذیری را در آنها تقویت می‌کند، زیرا زنی که از نظر مالی مستقل است، توانایی بیشتری در اتکا به خود و اتخاذ تصمیمات سرنوشت‌ساز مرتبط با زندگی‌اش خواهد داشت.

در خصوص حق اشتغال زنان، دلال حراکی، پژوهشگر اجتماعی ٣۶ ساله اهل شهر حارم در شمال ادلب، اظهار می‌دارد: نظام مردسالاری بر تمامی جنبه‌ها و ارکان زندگی زنان تأثیرگذار است و توانایی آنها را برای برخورداری از یک زندگی شرافتمندانه و عاری از خشونت محدود می‌سازد، که این امر بر شکوفایی کل جامعه تأثیر منفی می‌گذارد. وی می‌افزاید که کار خارج از منزل از سوی همسران مجاز شمرده نمی‌شود و از منظر فرهنگی پذیرفته شده نیست. حتی در صورتی که زنان آمادگی کار خارج از منزل را داشته باشند، ممکن است همسرانشان با این امر موافقت نکنند.

او بر ضرورت مقابله با تبعیض و بی‌عدالتی که زنان با آن مواجه هستند تأکید می‌کند و معتقد است که تلاش‌های اجتماعی و آگاهی‌بخشی باید در جهت تقویت درک اهمیت برابری و مشارکت میان مرد و زن صورت گیرد. این امر می‌بایست با تصویب قوانین عادلانه‌ای که از حقوق زنان حمایت کرده و نقش آنها را در جامعه تقویت می‌کند، همراه باشد.

وی بر اهمیت ایجاد تعادل میان زندگی خانوادگی و حرفه‌ای، توجه زنان به سلامت روانی و جسمی خود، و هماهنگی میان مسئولیت‌های شغلی، امور منزل و روابط مختلف از طریق مدیریت مؤثر زمان، کاهش استرس و پیشگیری از خستگی و فرسودگی شغلی تأکید می‌ورزد.