اخلاص حمرونی

تونس- بی‌ آبی در روستاهای ایالت جندوبه تونس اعتراضات زیادی به دنبال داشت و ساکنان روستاها که از بی آبی رنج می‌برند در اعتراض به این وضعیت تحصن کرده و جاده‌ها را مسدود کردند تا توجه مقامات منطقه را جلب کنند و از حق خود که توسط قانون اساسی تضمین شده است، دفاع کنند، اما هیچکدام از وعده‌های مقامات تاکنون محقق نشد و تنها رؤیایی است که ممکن است روزی محقق شود.

با وجود اینکه منابع آبی در ایالت جندوبه تونس به دلیل وجود سدها، دریاچه‌ها و چشمه‌های طبیعی فراوان، ٣۶٢ میلیون مترمکعب برآورد شده است، پدیده‌ی بی آبی تقریباً ٢٠٠ هزار خانواده را در این ایالت تهدید می‌کند.

منیه احمدی ٢٠ ساله در لبه‌ی سد بوهرتمه واقع در شمال غربی شهر فرنانا در استان جندوبه ایستاده و به مقادیر آب جمع‌آوری شده در سد نگاه می‌کند، اگرچه آب پشت سد زیاد نیست، اما برای تأمین آب آشامیدنی روستای او کافی است.

منیه احمدی مدتی آنجا ماند و به چپ و راست نگاه کرد تا کانال‌های بزرگی را ببیند که از سد و از نزدیکی روستای او می‌گذرند و بە سمت شهرهای دیگر می‌روند، اما این کانال‌ها به خانه‌اش که ده‌ها متر با سد فاصله دارد، نمی‌رسد، او می‌ایستد و به دنبال راهی می‌گردد تا تعدادی ظروف پلاستیکی را با آب آشامیدنی پر کند و آن‌ها را به خانه‌اش منتقل کند، کاری که به طور روزانه انجام می‌دهد و به آن عادت کرده است، به خصوص پس از آن‌که به دلیل وخامت شرایط مالی خانواده‌اش، مجبور به ترک تحصیل و ماندن در خانه شد.

 

سفری سخت که توسط زنان روستایی برای آوردن آب انجام شده است

منیه احمدی می‌گوید: «این سفر روزانه‌ی من است، حتی روزهایی که دمای هوا بالا بود، حداقل روزی سه بار از سد آب می‌آوردم، این سفر را هر روز با یک الاغ که خانواده‌ام از پدربزرگم به ارث برده‌اند و با ظروف پلاستیکی در اندازه‌های مختلف که پدرم از دست فروشان خیابانی خریده و ایده‌های زیادی که به ذهنم می‌رسد، انجام می‌دهم.»

او توضیح داد: «از زمانی که در این روستا به دنیا آمدم در این وضعیت اسفبار زندگی می‌کنیم، در گذشته وظیفه‌ی آب آوردن بر عهده‌ی پدرم بود و من گاهی او را همراهی می‌کردم و آن را سفری زیبا می‌دیدم. بیش از نیم ساعت توقف می‌کرد تا ظرف‌ها را پر از آب کند، سد پر آب بود و علف و گل‌های رنگارنگ اطراف را احاطه کرده بودند اما اکنون وضعیت تغییر کرده است. من دیگر این سفر را دوست ندارم و آن را سفری عذاب‌آور می‌بینم، من دیگر آن کودکی نیستم که برای بازی با بچه‌ها بیاید، بلکه دختری شده‌ام که به جای درس خواندن و دانشگاه رفتن، مسئولیت تأمین آب خانواده‌ام را بر عهده دارم.»

منیه احمدی افزود: «ما در منطقەای مشرف به سد زندگی می‌کنیم و هر روز آب را می‌بینیم که در آنجا جمع می‌شود و صدای شرشر آب را در کانال‌های بزرگ می‌شنویم که به سمت شهرهای دیگر می‌رود، در حالی که نمی‌توانیم آن را بنوشیم.»

وی خاطرنشان کرد: «زنان معمولاً مسافت‌های طولانی را برای جستجوی آب حرکت می‌کنند، در حالی که مردان به مزارع می‌روند و در زمین‌ها زراعت می‌کنند تا زنان آب را تأمین کنند. برخی زنان هستند که چندین کیلومتر را طی می‌کنند تا چند ظرف کوچک را برای تهیه‌ی آب آشامیدنی پر کنند و در میان آن‌ها کسانی هستند که خانواده‌هایشان وسیله‌ی نقلیه ندارند و برای رفع نیازهای خود مجبور هستند ظرف‌های آب را با دست حمل کنند و یا آب را با قیمت‌های بالایی از دیگران بخرند.»

زندگی منیه احمدی بیشتر شبیه داستان‌های زنان روستاهای واقع در نزدیکی سد بوهراتمه و سدهای دیگر است. با اینکە در روستاهای پر از دره، چشمه‌های طبیعی و سدهای بزرگ زندگی می‌کنند اما تشنه هستند.

 

«آوردن آب وظیفه‌ی زن است»

مریم سهایلیه در عین دراهم، یکی از شهرهای ایالت جندوبه و سومین مکان گردشگری مهم این ایالت، مانند زنانی که به دنبال آب آشامیدنی هستند، رنج می‌برد و می‌گوید: «وقتی که کوچک بودم، در روزهای تابستان به مادرم برای پر کردن ظروف پلاستیکی کمک می‌کردم. در آن زمان امیدوار بودم که بزرگ شوم و از این روستا بروم و از رنج حمل کردن آب نجات پیدا کنم، اما اکنون به نظر می‌رسد یک رنج سخت روزانه است که من و تمامی زنان این روستاها در ایالت جندوبه آن را تجربه می‌کنیم، زیرا وظیفه‌ی آوردن آب آشامیدنی بر دوش زنان است نه مردان روستا.»

او با اشاره به اینکه برخی از زنان در این منطقه دارای مشکلاتی هستند، با تعجب پرسید: «چرا یک زن باید چندین کیلومتر راه برود در حالی که آب را بر پشت یا روی الاغ حمل می‌کند؟ با وجود اینکه در عصر توسعه هستیم، هنوز آب را با دست حمل می کنیم».

 وی خاطرنشان کرد که خانه‌های برخی از زنان این منطقه حدود ٣ کیلومتر با اینجا فاصله دارد، اما آنها در روزهای گرم تابستان روزانه حدود ١۵ کیلومتر پیاده‌روی می‌کنند، زیرا اکثر منابع آبی نزدیک آن‌ها شروع به خشک شدن کرده‌اند.

همچنین فاطمه زغلامی که هر چیزی را که می‌توانست بر پشت الاغ گذاشته و پر از آب کرده بود، می‌گوید که شرایط زندگی آن‌ها سخت است و سفر برای جستجوی آب اوضاع را بدتر کرده است؛ «ما از حاشیه‌نشینی، فقر و سایر مشکلات اجتماعی رنج می‌بریم در حالی که ما زنان برای آوردن آب تلاش می‌کنیم، مردان تنبل و وابسته‌ی روستایمان برخلاف زنان فقط یک یا دو ماه وقا خود را در قهوه‌خانه‌ها صرف می‌کنند و یا کارهای فصلی انجام می‌دهند.»

وی افزود: «زنان مسئولیت خانه، کار کشاورزی و سایر کارهای طاقت‌فرسا از جمله تأمین آب خانواده را بر عهده گرفته‌اند و با توجه به همه‌ی اینها، بسیاری از زنان در معرض خشونت همسران خود قرار دارند.»

شایان ذکر است که بر اساس داده‌های وزارت کشاورزی و منابع آب تونس، ارتفاع سد بوهرتمه ۴۴ متر، ظرفیت آن به ١١٧ میلیون متر مکعب و سطح آن ٢۵٠٠ متر مکعب در ثانیه است، در حالی که حوضه‌ی آن ٨٠٠ هکتار وسعت دارد. آب جمع‌آوری شده در آن در حال حاضر تنها یک دهم ظرفیت جذب آن است و پاسخ‌گوی نیاز شهروندان نیست، به ویژه با توجه به روزهایی که کشور در ماه‌های تابستان شاهد افزایش قابل توجه دما بود.