سهیر ادلبی

 

ادلب - حوادث خودکشی در میان زنان از گروههای سنی مختلف در ادلب و شمال سوریه به طور مکرر اتفاق می‌افتد، در نتیجه‌ی عوامل مختلفی، اولین عامل خشونت و فشارهای روانی مختلف است و علت دیگر آنها فقر و ازدواج کودکان است.

میسا درباس، ۳۳ ساله، پس از بیرون انداختنش از خانه از طرف همسرش، نتوانست دور بودن و محرومیت از فرزندانش را تحمل کند و باعث شد وی در سپتامبر سال ۲۰۲۰ با قرص‌های مسموم خودکشی کند. او یکی از قربانیان خشونت زناشویی و بی‌عدالتی در جامعه بود و آخرین نفر نخواهد بود.

میسا درباس هفت سال با احمد درباس ازدواج کرده است و او ۳ فرزند به دنیا آورده است: ریناد، ابراهیم و خالد که بزرگترین آنها ۶ ساله و کوچکترین ۳ ساله است.

مریم المحمد۳۰ ساله، یکی از دوستان و همکاران نزدیک میسا درباس می‌گوید: "وقتی که او به مدرسه می‌آمد، علائم ضرب و شتم در صورت او دیده می‌شد و حتی فرزندان او نیز از ضرب و شتم در امان نبودند." میسا از روستای راكایا به دنبال امنیت "گمشده"‌‌اش می‌گشت و برای كار در مدرسه در اردوگاه‌های مرزی آتما به شمال گریخت. او در كار خود خیلی موفق بود و آرزوی زندگی بهتری برای سه فرزند خود را داشت."

او تأکید می‌کند که میسا درباس همیشه سعی می‌کرد رنج خود را پنهان کند، "او بسیار ساکت بود و همیشه درد، صدمات، توهین و آزارهای همسرش را مخفی می‌کرد". با احساس بی‌عدالتی و ناامیدی و محرومیت از سه فرزندش، به مرحله‌ی تصمیم‌گیری برای خودکشی رسیده است. به همین دلیل است که مریم المحمد نمی‌توانست نظر دوستش را بداند، اگرچه او را محرم اسرار خود می‌دانست و می‌گوید، "کاش می‌دانستم او چه فکری می‌کند تا او را از این فکر باز می‌داشتم."

تأیید می‌کند که جامعه، علیرغم درد و رنجی که میسا درباس متحمل شده است، باز هم جامعه وی را مقصر پایان دادن به زندگی، رسوایی می‌دانستند. همسرش به جای اینکه به فرزندان خود بگوید که مرگ مادرشان بعلت محروم کردن از فرزندان بوده، به آنها گفت: "مادرتان کافر است، زیرا شما را ترک کرده است." مریم المحمد با عصبانیت، با خطاب به تمام مردان و در مورد زنی که مورد بی‌عدالتی جامعه قرار گرفته، می‌گوید، این یک جنایت است، متجاوز یک جنایتکار است و باید پاسخگو باشد. پنهان کردن آن به هر بهانه‌ای جرم بوده است، شک و مقصر دانستن قربانیان، مشارکت در جنایت است."

میسا درباس از "قرص‌های گاز" یا همان چیزی که به آن "فوستوکسین" معروف است به عنوان راهی آسان برای خودکشی استفاده می‌کند. آنها قرص‌های بسیار سمی هستند و کسانی که آنها را می‌خورند در کمتر از ۱۰ دقیقه می‌میرند. در بسیاری از فروشگاه‌های کشاورزی و داروخانه‌ها، آزادانه و بدون هیچ گونه كنترلی به فروش می‌رسند، زیرا اخیراً ۸ مورد خودكشی با قرص‌های گاز در ادلب و حومه‌ی آن شامل زنان و كودكان ثبت شده است.

قرص‌های گازی تنها وسیله‌ی خودکشی نیستند، اگرچه بیشترین استفاده را داشته اما روش‌های بسیار دیگری از جمله حلق آویز کردن، سوزاندن، تیراندازی مستقیم یا پرش از ارتفاع نیز وجود دارد.

سمیرا السلوم ۱۵ ساله، که در زمان خردسالی ازدواج کرده بود، در ۱۵ آگوست ۲۰۱۹ با پرتاب خود از طبقه‌ی چهارم خودکشی کرد. به دنبال مشاجره‌ای که بین پدر و شوهرش در اثر مسائل مادی رخ داد، پدر دختر را از خانه بیرون انداخته است. همچنین شوهرش مانع ملاقات وی با خانواده‌اش شد، بنابراین با ‍‍پرتاب خویش از یک ساختمان به زندگی خود پایان داد.

یکی از همسایگان وی که حاضر به افشای نام خود نبود، می‌گوید که سمیرا پس از بیرون انداختن پدرش و درگیری با همسر، احساس حقارت کرد و چنین ادامه داد:‌ "پس از اینکه مورد تحقیر قرار گرفت، تصمیم گرفت با پدرش برود اما پدرش از همراهی او خودداری کرد تا باعث طلاق او نشود."

وی ادامه می‌دهد: "شوهرش مانع از سرزدن وی و حتی یک ملاقات کوتاه با خانواده‌اش شد. چه چیزی باعث شد وی کمتر از یک ساعت دست به خودکشی بزند. سن کم دختر و عدم درک او از آنچه اتفاق افتاده و نفرت از همسرش و محرومیت از خانواده او را به این اقدام ناگوار سوق داد."

بثینه الخالد، ۱۶ ساله، در ۲۸ آوریل سال ۲۰۲۰، توسط طنابی که برای دختر سه ماهه خود تاب می‌زد، در اتاق خود را به دار آویخت و به زندگیش ‍پایان بخشید. این اتفاق پس از مشاجره‌ی میان او و خانواده‌ی شوهرش، که با او در یک خانه زندگی می‌کردند، پس از آواره شدن از حومه‌ی جنوبی ادلب و استقرار در شهر آرمناز، شمال ادلب رخ داد.

خانواده‌ی شوهر آنچه را اتفاق افتاده این‌چنین توجیه کرد، بثینه الخالد از اواخر سال ۲۰۱۹ که از خانه‌ی خود آواره شده بود، دچار بیماری روحی شده بود و آنها متوجه رفتار عجیب او و تلاش‌های مکرر برای خودکشی شده بودند.

مشاور اجتماعی نور الخطیب ۲۵ ساله معتقد است که دلایل زیادی وجود دارد که برخی از زنان را به خودکشی سوق می‌دهد، از جمله فقر، کمبود فرصت‌های شغلی، از هم پاشیدگی خانوادگی و اجتماعی، قلدری و خشونت، همچنین دلایل عاطفی، روانی و بهداشتی و عدم مطالعه علاوه بر آشفتگی امنیتی که تاثیرگذار هستند.

وی با اشاره به جدی بودن این پدیده که آمار آن در سال‌های اخیر افزایش یافته است، گفت، "جامعه‌ی سوریه به دلیل نیافتن علل اصلی و عدم جستجوی راه‌های درمان آنها، در معرض خطر واقعی قرار گرفته است." بر لزوم تلاش برای تأمین حمایت روانی، اجتماعی و خانوادگی از افرادی که عوامل غم، افسردگی، اعتیاد یا اختلالات روانی دارند، تأکید می‌کند.

به گفته‌ی نور الخطیب، سازمان‌های بشردوستانه و پرسنل پزشکی باید سطح آگاهی و مشاوره را در بین شهروندان بالا ببرند و آنها را از خطرات بیماری‌های روانی که برخی منجر به خودکشی می‌شوند، مطلع سازند.

وی در سخنان خود بر روی مسئله‌ی زنانی که مسئولیت‌های آنها در جنگ دو برابر شده، تحت انواع خشونت‌های خانوادگی و اجتماعی قرار گرفته و با شرایط بسیار پیچیده‌ای روبرو هستند و در آستانه‌ی فروپاشی روانی قرار گرفته‌اند، تمرکز کرد و گفت برای پیشگیری و مهار پدیده‌ی خودکشی باید اقداماتی انجام شود و مسئولیت آن با همه است.

سازمان بهداشت جهانی اعلام کرد که کشورهای فقیر و با درآمد متوسط ​​بیشترین میزان اقدام به خودکشی را با ۷۵٪ در جهان ثبت کرده‌اند.