ŞEHLA MUHAMMADİ

Haber Merkezi – İran ve Rojhilat Kurdistan’da Jina Mahsa Amini’nin ‘ahlak polisleri’ tarafından katledildiği 16 Eylül 2022’de başlayan ayaklanmanın yıldönümüne sayılı günler kala kadın öncülüğünde ve ‘Jin jiyan azadi’ felsefesi ışığında ilerleyen direniş yaşamın her alanında kendini gösteriyor. 
Kadın hakları savunucusu Xazal Rasuli, halkın ve kadınların verdiği mücadeleyi, ayaklanmanın karakterini ajansımıza değerlendirdi. 

‘Ayaklanma ile çok şey değişti’

Ayaklanma her şeyin değiştiğini belirten Xazal Rasuli, fakat alınması gereken daha çok yol olduğunu kaydederek, “Son bir yılda durumun çok değiştiğini düşünüyorum. Ama şartların ideal olduğu söylenemez. ‘Jin, jiyan, azadî’ devriminin yükselişiyle birlikte insanlar sosyal medyada bu devrimin başarılarını ve yaşanan baskıları paylaştılar. İnsanların eşit haklara sahip olması için daha almamız gereken uzun bir yol var. Ancak durumun iyiye gittiği söylenebilir” diye belirtti. 

‘İran’da ayrımcılığa maruz kalan halklar çifte baskı görüyor’

İran’da yaşanan baskılara ve uygulanan ayrımcılığa değinen Xazal Rasuli, “Kelimelere farklı açılardan bakabilirsiniz ama bana göre baskı ve ayrımcılık arasındaki fark herkesin zulmü yaşamasıdır, ancak ayrımcılık çifte bir durumdur. Bir grubun etnik köken, din, cinsiyet, kimlik vb. gibi kimlik özellikleri nedeniyle yaşadığı baskıdır. İran siyasi coğrafyasında hepimiz baskıları yaşıyoruz. Mesela ekonomi meselesi bütün insanları etkiliyor ancak Kürt ve Bahai kadın olunca buna bir dizi başka mesele de ekleniyor ve bu da belli bir kesim için bu baskıyı daha da ağırlaştırıyor. Yani ekonomik sorun her kesimde ortaya çıktı ama Sistan ve Belucistan'da durum çok daha ciddi. Ya da kadın ekonomisi çok daha kötü şartlara sahip ve bu da bireylerin ya da toplumun farklılıklarından dolayı gücün tepesinde bulunan grubun yarattığı ayrımcılık, çifte baskıdır” ifadelerinde bulundu. 

‘Hangi halktan olursa olsun kadınlar ayrımcılığa uğruyor’

Ayaklanmanın halkta büyük bir umut yarattığını söyleyen Xazal Rasuli, İran hükümetinin baskı ile bu umudu kırmaya çalıştığını sözlerine ekleyerek şöyle konuştu:

“Değişimin gerçekleşeceğine dair içimizde büyük bir umut yaratıldı ama baskı edebiyatıyla bu umut yok edildi. Bence bu umutları tekrar gözden geçirmemiz gerekiyor, değişimin hala yapılabileceği gerçeğine geri dönmemiz gerekiyor. Ortaklaşmamız hepimizin çıkarları için önemlidir. Kürt, Beluci, Türk, Gilan vb. kadınlar da bu birkaç yılda çok aktif oldular ve kendilerine daha iyi bir yer bulmayı başardılar, bence gidilecek çok yol var ama iyi gidiyor. Hangi halktan olursa olsun kadınların yaşadığı ayrımcılık çok benzer ama biz bu benzerlikleri göremiyoruz. Eğer birbirimizle ilgili ortak bir anlayışa ulaşırsak, bir koalisyon kurabilirsek ve toplanıp ortak hedefleri tartışabilirsek iyi sonuçlar alabiliriz” diyerek sözlerini noktaladı.