NÛPELDA DENÎZ

Mexmûr- Türk devletinin baskı ve zulmü nedeniyle 1994 yılında köylerinden Güney Kürdistan’a göç etmek zorunda kalan Botan halkı, Bihêrê, Şeraniş, Bêrsîvê, Geliyê Qiyametê, Etrûş, Nînova ve Nehdaran gibi 7 kampta kaldıktan sonra   Mexmûr’a gelerek Şehit Rüstem Cudî mülteci kampına yerleştiler. Mexmûr’a gelene kadar Türk devleti ve KDP’nin baskılarına ve saldırına karşı amansız bir direniş gösterdiler. Bu direniş esnasında ise çok sayıda kişi yaşamını yitirdi.

1998 yılında Mexmûr ilçesine bağlı Qareçox dağının eteklerinde yılan ve akreplerle dolu bir çöle yerleşen halk, o kurak çölde çadırlar kurarak yoktan var ettiler. Çölü bir yaşam alanına dönüştüren Botanlılar, 30 yıldır her anı direnişle geçirdi. Yıllardır düzenlediği hava saldırılarıyla Mexmûr halkını hedef alan Türk devleti, onlarca kamp sakinin yaşamını yitirmesine neden oldu. Ne KDP’nin ambargosu ne Türk devletinin saldırıları ne de özel savaş politikaları sonuç almadı.

Defalarca denediler

Irak ordusu ilk olarak 27 Aralık 2021'de Mexmûr'a girmek ve tüm kampı tel örgülerle çevirmek istedi. Ancak bu girişime karşı Mexmûr halkı büyük bir direniş göstererek, Irak ordusunun kamp çevresini kuşatmasına izin vermedi. Ancak yine 2023 yılının 20 Mayıs sabahı erken saatlerde Irak ordusu büyük bir askeri güçle kampı tellerle çevrelemek ve kampın etrafına noktalar koymak istedi. Yaşları 7 ile 70 arasında değişen kamp sakinleri, olay yerine gelerek bu girişimi protesto etti. Fotoğrafı dijital medyada yayılan ve Mexmûr'un kuşatılmasına karşı direnişin simgesi haline gelen kadınlardan biri de 90 yaşındaki Xanê Benek’ti.

Direniş içinde büyüyen bir çocuk ve o fotoğraf

Bu çölde dünyaya gelen 13 yaşındaki Xurbet İlhan, hayatının her anını direnişle geçirdi. Küçük yaşta Türk devletinin hava saldırısı sonucu babasını kaybeden Xurbet İlhan, direniş içinde büyüdü. Irak'ın son kuşatma girişiminin ilk anlarında halk direnişinde yer alan Xurbet İlhan, burada yaşanan direnişi ve anı dijital medya aracılığıyla dünyaya aktarmak istedi. Birçok fotoğraf çeken Xurbet İlhan’ın çektiği fotoğraflardan biri de Xanê Benek’inkiydi. Irak ordusunun önünde oturarak ilerlemesini engelleyen Xanê Benek’in bu fotoğrafı direnişin simgesi oldu.

Çocuklarının özgürlük hayalleri için direniyor

30 yıldır direnen halkının yanında yer alan Xanê Benek, tüm ömrünü mücadeleye adadı. 2 çocuğu PKK’ye katılan ve yaşamını yitiren Xanê Benek, onların özgürlük hayallerini gerçekleştirmek için direnişi kendisine bir yaşam biçimi haline getirir. Cesareti, kararlı duruşu ve 90 yılı devirmiş yaşına rağmen mücadeleye güçlü katlımı ise gençleri kendisine hayran bırakıyor.

‘Duruşundan çok etkilendim’

Mexmûrluların direnişinin sembolü olan Xanê Benek’in Irak ordusuna karşı gösterdiği mücadelenin fotoğrafını çekerek, ölümsüzleştiren 13 yaşındaki Xurbet İlhan o anları ve Xanê Benek’in direnişini şu sözlerle anlattı: "Irak ordusunun etrafımızı sardığını duyunca herkes harekete geçti. Halk çadırlar kurarak eyleme geçti. Ben de askerlerin olduğu yere gittim. Kampın kuşatılmasını kabul etmeyen Xanê Benek’in Irak ordusunun önünde oturduğunu görünce bu anı çekmek istedim. Xanê Benek yaşlı bir kadın ancak duruşundan çok etkilendim. Saldırı günü askerlere karşı oturmuş, özgürlüğünü savunuyor ve kampın kuşatılmasına izin vermiyordu. Onun fotoğrafını çekerken 7 yaşındaki kardeşimin de fotoğrafını çekmişim. Ve Mexmûr halkının 7’den 70’e direndiği ve kimseye boyun eğmediği bir kare ortaya çıkmış oldu.”