HİMA RAD

Sine – Bugün 12 Haziran Dünya Çocuk İşçiliğiyle Mücadele Günü. Dünya genelinde milyonlarca çocuk başta yoksulluk olmak üzere çeşitli nedenlerle yaşlarına, gelişimlerine ve rızalarına aykırı işlerde çalışmak zorunda bırakılıyor. Birleşmiş Milletler(BM) Çocuklara Yardım Fonu'nun (UNICEF) verilerine göre; dünya genelinde 63 milyonu kız çocuğu, 97 milyonu erkek çocuğu olmak üzere toplam 160 milyon çocuk işçi var.

İran ve Rojhilatê Kurdistan’da da sokaklarda, caddelerde ve parklarda her gün onlarca çalışan çocuğa rastlamak mümkün. Kimi çocuklar dilendirilirken kimi çocuklara da işportacılık yaptırılıyor. Sokakta çalışan çocuklar birçok risk ve tehlikelerle de karşı karşıya kalıyor. Sine kentinin sokaklarında karşılaştığımız Artin, Nadia ve Roya çocukluklarını yaşayamayan çocuklardan sadece birkaçı.

‘Evin masraflarını karşılamak için çalışıyorum’

13 yaşında olan Artin, 2 yıldır çalıştığını anlattı. Okula gitmek istediğini ancak evin masraflarını karşılamak için çalışmak zorunda olduğuna vurgu yapan Artin, “Annem bu bir yılı telafi edeyim diye bana özel ders ayarladı. Şimdi altıncı sınıfa gidiyorum. Günde üç dört saat çalışıyorum ve iki yüz bin kadar tümen kazanıyorum. Yarısını aileme, diğer yarısını kendime ayırıyorum” diyor. 

‘Futbolcu olmak istiyorum’

Sürekli etrafını kollayarak yaşadığı korku ve stresi bedenine yansıyan Artin’in, başka biri tarafından çalıştırıldığı ve kazandığı paranın tamamının kendisine ait olmadığını düşünüyorum. Hayallerini sorduğum Artin, biraz düşündükten sonra “Hangi alanda okumak istediğimi bilmiyorum ama futbolcu olmak istiyorum” yanıtını veriyor.

14 yaşında evlendirildi şimdi dilendiriliyor

Birkaç sokak aşağıda ve başka bir kavşakta dilendirilen kız çocuklarıyla karşılaşıyorum. Hepsi 15 yaşından küçük. Bir kısmı da ellerinden tuttukları küçük çocuklarla arabaların arasında geziniyor. Çocukların kimi konuşmaktan kaçınıyor. Konuşan çocuklardan biri 14 yaşındaki Nadia. Babasının uyuşturucu bağımlısı olduğunu anlatan Nadia, “Annem dilendiği için evlenmek zorunda kaldım. Eşim işçi ve ben de sokakta dileniyorum. Evde yiyecek ekmeğimiz yok ve kötü durumdayız. Okuyamadım ama hep çocuk öğretmeni olmak istemişimdir” diye belirtiyor.

‘Okuyup doktor olmak isterdim’

Başka bir kavşağa gidiyorum ve arabaların arasında mendil satan, cam silen veya dilendirilen birkaç çocuk daha görüyorum. Maskeli olan çocuk konuşmayı kabul ediyor. İsmi Roya. 14 yaşındaki Roya, çocuk yaşına rağmen hayattan bıktığını anlatıyor. Roya, maruz bırakıldığı yaşam koşullarını şöyle anlatıyor:

“Bu kavşakta çalışıyorum. Babam bağımlı ve dört kardeşim var. Kardeşlerime annem bakıyor ve ben de çalışıyorum çünkü bize yardım edecek kimse yok. Ben okuyup doktor olmak isterdim ancak okuyamadım. Annem ‘oku’ diyor ancak bu mümkün değil. Benim yaşımdaki kız çocuklarının güzel ve pahalı arabalarla geçtiğini görünce kendimi kötü hissediyorum. Okumayı severdim ama şartlarımız iyi değildi, babam sürekli annemi döver bize kızardı. Hayallerim konusunda bir fark yaratabileceğimi düşünmüyorum ve burada bir yol ayrımında kalacağım. Çünkü hiç mutluluk görmedim ve bu hayattan bıktım. Kavşakta birkaç kez çocuklar beni rahatsız edip taciz ettiler ve o kadar çok ağladım ki kendime kötü bir şey yapmak istedim. Ben kendimi bildim bileli annemle yol ayrımındayım ve bu hayatta hiç neşe görmedim. Diğer çocukları arkadaşlarıyla veya anneleriyle görünce kıskanıyorum. Ailemi seviyorum ama çocuk olamadım.”