ZEYNEP XELİF

Dêrazor - Kuzey ve Doğu Suriye’nin Dêrazor Kantonu’nun sessiz bir köyünde, küçük bir odada bırakılan arı kovanı, bir kadının hayatını değiştirdi. Tesadüfle başlayan bu yolculuk, Roze es-Semhan’ın ellerinde sadece bal üretimine değil, kadınlar için umuda ve özgürlüğe dönüştü. İmkânsızlıkların ortasında bilgi ve azimle kendi yolunu açan Roze es-Semhan, bugün köyünün ilk kadın arıcısı olarak hem ailesine hem de çevresindeki kadınlara güç verdi. Onun hikâyesi, bir kovanın içindeki arıların sabrı ve üretkenliğiyle, kadın emeğinin sessiz ama güçlü direnişini bir araya getirdi.

Hiçbir destek almadan, sadece kendi kararlılığıyla Roze es-Semhan, bal üretimine dayalı bütünlüklü bir proje başlattı. Bu proje yalnızca ticari bir girişim değildi; aynı zamanda köyündeki kadınları güçlendiren, onlara iş imkânı sağlayan bir platforma dönüştü. Üstelik ürünleriyle yerel fuarlara da katıldı.

Roze es-Semhan, Hejin beldesindeki Arıcılar Derneği’nin üyesi ve bölgede arıcılık alanına adım atan ilk kadınlardan biri. Bu alan uzun yıllar boyunca ya erkeklere özgü kalmış ya da kırsal kadınların gündelik geçim mücadelesinin uzağında olmuştu.

Tesadüfle başlayan yolculuk

Roze es-Semhan, arıcılığa ilgi duyma hikayesini şöyle anlattı: “Henüz lisede öğrenciydim. 2000’li yılların başıydı. Bir akrabamız bize bir kovan getirdi, odaya bıraktı. Hiçbir şey bilmiyorduk. İlk başta zararlı bir böcek sandım. Ama içimde tarif edilemez bir merak uyandı: Nasıl çalışıyorlar, nasıl işbirliği yapıyorlar, nasıl bal üretiyorlar?”

Merak kısa sürede tutkuya dönüştü. Ziraat mühendislerine sorular sorarak, bulabildiği her bilgiyi okuyarak arıları anlamaya çalıştı. Böylece, o küçük kovanın aslında ekonomik bir projeye dönüşebileceğini keşfetti. Fakat birkaç ay geçmeden, pamuk tarlalarında kullanılan tarım ilaçları yüzünden ilk kovanını kaybetti. Bu durum onu üzse de pes etmedi. Aksine, daha çok öğrenme ve başarma isteği uyandırdı.

Deneyim zamanla birikiyor

Kısıtlı imkânlarla ve destek olmadan Roze es-Semhan yeni bir kovan almaya karar vererek o günleri şu şekilde aktardı: “Yaklaşık 200 dolara mal oldu. Benim için çok büyük bir paraydı. Ama bu işe değeceğine inanıyordum.”

Bölgedeki deneyimli bir arıcıdan yardım alan Roze es-Semhan, onun yönlendirmesiyle Arıcılar Derneği’ne katıldı. Burada kovan bakımı, bal üretimi, arı hastalıklarıyla baş etme gibi bilgileri edindi.

Roze es-Semhan, “Her 5–6 günde bir kovana bakardım. Yumurtlamayı, çiftleşme sürecini, ana arının sağlığını takip ederdim. Arılarla ailem gibi ilgilenirdim” diye belirtti.

Bal fuarından yerel markaya

Zamanla emeğinin karşılığını almaya başlayan Roze es-Semhan, “Bal üretimi arttı, kendime güvenim yükseldi. İlk kez Arıcılar Derneği’nin düzenlediği yerel bal fuarına katıldım. Bu benim için dönüm noktası oldu” dedi.

Roze es-Semhan, fuarda yüksek kaliteli balını sunduğunu ve büyük ilgi gördüğünü belirtti. Talepler artınca bölge dışına da ürün göndermeye başladığını vurgulayan Roze es-Semhan kimi zaman talebin elindeki üretimi aştığını anlattı. Artık arıcılık, sadece bir hobi değil; ailesini destekleyen, kadının toplumdaki rolünü güçlendiren, yoksul bölgede istikrarlı gelir sağlayan bir ekonomik faaliyete dönüşmüştü.

Arılar ve kadın

Roze es-Semhan arıları sadece bir kazanç kaynağı değil, bir yaşam öğretisi olarak gördüğünü ifade ederek, “İşçi arı bana kırsal kadını hatırlatıyor. Sessiz, sabırlı, üretken. Şikâyet etmiyor, geri çekilmiyor; çalışıyor, hizmet ediyor. Biz de böyleyiz, özellikle köylerde. Sessizce çok şey yapıyoruz ama çoğu zaman görülmüyoruz” şeklinde konuştu.

Projesi büyüyünce, özellikle bal hasadı ve ayıklama dönemlerinde başka kadınları da çalıştırmaya başladığını belirten Roze es-Semhan, böylece başka kadınlara da bir girişiminin başka kadınlara da bir gelir kapısı olduğunu söyledi. Gelecekte projesini  genişletmek isteyen Roze es-Semhan, balmumu, arı sütü, polen üretmek ve kadınlara yönelik arıcılık eğitimleri düzenlemek istediğini kaydetti.

İrade ve bilgi mucizeler yaratıyor

Kısıtlı imkânlara ve zor şartlara rağmen Roze es-Semhan, kişisel irade ve bilgi birikimiyle nelerin başarılabileceğini kanıtladı. Onun hikâyesi, kadınların mucizelere değil, sadece fırsata ve kendilerini gösterebilecekleri bir alana ihtiyaç duyduklarının canlı bir örneği.

Roze’nin öyküsü, yalnızca bir bal üretim serüveni değil; aynı zamanda kararlılığın, inancın ve küçük projelerin bile toplumu değiştirme gücünün hikâyesi.