MONA TOKA

Libya- Resmî belgelerden ve vatandaşlık hakkından yoksun yaşayan kadınların hayata tutunma çabaları, göçün görünmeyen yüzünü ortaya koyuyor. Libya’da kırk yıldır yaşamını sürdüren Mısırlı Salwa Muhammed’in hikayesi, kadın göçmenlerin karşılaştığı sistematik zorluklara ve belirsizlik içinde verdikleri mücadeleye dikkat çekiyor.

Hayata açılan tek pencere

Libya'nın Sabha kentindeki mütevazı bir işçi sınıfı mahallesinde yaşayan Salwa Muhammed, küçük bir dükkânın içinde, yalnızca aylık kirayı karşılayabilen gelirine rağmen, dikiş makinesinin başında oturuyor. Bu makine onun hem hayata açılan tek penceresi hem de yoksullukla mücadelesindeki en önemli aracı. Salwa Muhammed, Mısır'dan Libya’ya ne macera arayışıyla ne de iş bulma ümidiyle geldi. Kırk yılı aşkın bir süre önce 1976'dan beri Libya'da öğretmenlik yapan Filistinli eşiyle birlikte bu ülkeye yerleşen Salwa Muhammed, evlendiğinde henüz 14 yaşındaydı.

Hayatını sığınmacı olarak geçirdi

Kız çocuklarının oyunlar oynadığı bir yaşta evlendirilen Salwa Muhammed, kendisini hiç tanımadığı bir ülkede hem eş hem de göçmen olarak buldu. Ne Libya’yı tanıyordu ne de evlilik hayatı hakkında bir fikri vardı. Şu anda 60’lı yaşlarında olan Salwa Muhammed, hayatının büyük bir bölümünü kendisine hiçbir zaman vatandaşlık verilmeyen Libya’da geçirdi. Yedi çocuğunu bu topraklarda dünyaya getiren Salwa Muhammed, günlük yaşamının tüm ayrıntılarını, resmî olarak vatanı sayılmayan ama sığınağı olan bu ülkede kurdu.

Kendi çabasıyla yaşama tutunuyor

Salwa Muhammed, “Eşim 2010 yılında vefat etti. Eşimin ölümünün ardından eşimin yıllarca görev yaptığı ne Libya makamlarından ne de kendi ülkem Mısır’dan herhangi bir sosyal güvenlik desteği alamadım. Ne bana ait bir ev ne de geçimimi sağlayabileceğim bir maddi destek yok. Eşimin ölümüyle birlikte kendimi bir anda yapayalnız buldum. Şu anda kiralık bir evde yaşıyorum ve çocuklarımın geçimini tamamen kendi çabalarımla sağlamaya çalışıyorum” ifadelerinde bulundu.

‘Kızlarımı okutmak en büyük hedeflerimden biri’

"Maaşım yok, sosyal güvencem de yok. Herhangi bir yerden yardım almıyorum. Terzi olarak çalışıyorum ve dükkân bile kiralık” diyerek sözlerine devam eden Salwa Muhammed, “Dükkânımın geliri ne ev masraflarını ne de çocukların eğitim giderlerini karşılamaya yetmiyor. Bu nedenle lisede okuyan en büyük oğlum bana destek olabilmek için okulu bırakmak zorunda kaldı ve genç yaşta iş gücüne katıldı. Kızlarım ise hâlâ Libya okullarında eğitim görüyor. Hukuki olarak gri bir alanda kalıyorlar ve ne Libyalı ne de vatandaş olarak muamele görüyorlar. Ancak tüm bu zorluklara rağmen kızlarımı okutmak hayatımın en önemli hedeflerinden birisini oluşturuyor” şeklinde konuştu.

Kimseye yük olmamak için kararlılıkla mücadelesine devam eden Salwa Muhammed, kira derdi, hayat pahalılığı ve yokluk içinde çocuklarına umut aşılamaya, kendi mahrum kaldığı şeyleri onlara verebilmeye çabalıyor.