MERVAT ABDÜLKADİR

Sudan- Sudan Ordusu ile Hızlı Destek Güçleri arasında aylardır devam eden çatışmalar binlerce insanı yerinden ederken, özellikle hamile kadınlar temiz suya, gıdaya ve sağlık hizmetlerine erişemiyor.

Hamileliğinin sekizinci ayında Sennar eyaletinin Sinja şehrinden yerinden edilen hamile kadınlardan Niamat Ali Adam, yaşadığı zorlukları anlattı. Niamat Ali Adam, “Savaşın ilk gününde yerimizden edildik. Göç sırasında birkaç gün boyunca birçok köyü geçtik. Bize en yakın güvenli eyalet olan Gedaref’e ulaşana kadar sağlığım içler acısı bir durumdaydı. Bir doktorun müdahalesine ihtiyacım vardı, ancak yaşadığım zor koşullar nedeniyle bu mümkün değildi. Çok zorlu günler yaşadık ve halende yaşıyoruz” dedi. 

Bebeğini kaybetti

Çok sayıda ailenin barındığı Demiryolu Okulu'nda yaşayan Amira İbrahim de doğumdan bir ay sonra yetersiz beslenme nedeniyle bebeğini kaybettiğini söyledi. Amira İbrahim, “Gezira eyaletinden sürüldük ve büyük acılar yaşadık. Port Sudan şehrine vardığımızda yedinci ayımdaydım. Ben ve eşim daha fazla devam edemedik. Vitamin ve yeterli besin alamadığım için hastalandım. Sudan'da ilaç, gıda ve gerekli yaşamsal ihtiyaçların karşılanamaması nedeniyle yeni doğan birçok bebek hayatını kaybediyor. Bende bebeğimi bu nedenlerle kaybettim” ifadelerinde bulundu.

Anne- bebek ölümlerinde artış yaşanıyor

Aile ve Çocuk Planlama Derneği Başkanı ve Port Sudan'daki bir hastanede Jinekolog Dr. Ruwaida Ali, savaş bölgelerinde yerinden edilen kadınların sayısındaki artışın, bu dönemde karşılanması zor olan tedavi ihtiyaçlarını da artırdığını söyledi. Ruwaida Ali, “Ülkenin içinden geçtiği savaş koşulları nedeniyle anne-bebek ölümlerinde artış yaşanıyor. UNICEF Sağlık Birimi Başkanı Mira Nabil de doğum sırasında anne ve çocuk ölüm oranlarının yüzde 70 arttığına dikkat çekti. Bunun nedenini de savaş nedeniyle hastanelerin yüzde 70'inden fazlasının hizmet dışı olmasına bağladı” dedi.

5 yaşına gelmeden yaşamları son buluyor

“Bu dönemde 1,3 milyon çocuk doğacak” sözleriyle konuşmasına devam eden Ruwaida Ali, Sudan'da her 10 bin normal doğumda 270 kadının hayatını kaybettiğini belirtti. Ruwaida Ali, “Canlı doğan her bin çocuktan 26'sı ilk ayda, 37'si ilk iki yılda, 52'si ise beş yaşına gelmeden yaşamını yitiriyor. Yerinden edilmiş hamile kadınların doğum öncesi ve sonrası bakım, yeni doğanlar için temel bakım ve güvenli doğum hizmetlerine erişim dahil olmak üzere bakıma acil önlemler alınmalı. Bu hizmetler kaliteli ve ücretsiz sağlanmalı” çağrısında bulundu.

Acil destek çağrısı

Yerinden edilmiş kadınların çoğunun hizmetlerin varlığından habersiz olduğunu söyleyen Ruwaida Ali, sözlerine şöyle devam etti: “Kadınlar hizmetlerin nerelerde verildiğini bilmiyor. Bu nedenle gıda güvensizliğinin artmasıyla birlikte yerinden edilmiş kadınların çeşitli hizmetlerin alınacağı yerler hakkında bilgilendirilmesi için çalışmalar yapılmalı. Birçok kadın, kadın sağlığına ve hamilelik sonuçlarına zararlı olabilecek, özellikle anemi gibi yetersiz beslenme riskiyle karşı karşıya. Bu nedenle kadınlara acil destek sağlanması gerekiyor. Port Sudan'daki Aile ve Çocuk Planlama Derneği'nin hastanın ihtiyacına göre hizmet verirken, hamile kadın sayısında gözle görülür bir artış yaşanıyor.”

17 milyon insan akut açlıkla karşı karşıya

Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu'nun (UNICEF) Sudan Temsilci Yardımcısı Mary Louise Eagleton, tahminlerin 24 milyon kişinin acil insani yardıma ihtiyacı olduğunu, 17 milyondan fazla insanın ise akut açlıkla karşı karşıya olduğunu açıkladı. Çocukların birçok riskle karşı karşıya olduğuna dikkat çeken Mary Louise Eagleton, “Bir milyondan fazla çocuk şiddetli açlık çekiyor ve en kötüsü de 730 bin çocuğun ciddi yetersiz beslenmeyle karşı karşıya kalması. Söz konusu çocuklar acil tedavi edilmemesi halinde ölüm riskiyle karşı karşıya kalacak” açıklamasında bulundu.

Sudan Doktorlar Sendikası Ön Komitesi ise, Gezira ve Sennar eyaletlerinden Gedaref ve Port Sudan eyaletlerine göç eden 160 binden fazla hamile kadının açlık, susuzluk ve sınırlı sağlık hizmetiyle karşı karşıya kaldığı konusunda uyarıda bulunarak, hamile kadınların ciddi risklerle karşı karşıya olduklarını vurguladı.